Res Rustica

Columella, Lucius Junius Moderatus

Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.

Idemque vinitor, qui ante ferro, nunc manu deputet,[*]()umbras- [*](nondum Schn.: mundo SA: modo aM, Pontedera, Gesn.: mihi c: nihil edd. ante Gesti. ) [*](suspendant Schn.: suspendeat SacMvett. edd.: suspendae at A: suppendeat Ald., Gesn. ) [*](calametis S, et vulgo ante Schn.: calamitis A. ) [*](loco SAcM. ) [*](ad huc id cM: ad id ut SA: ad id a. ) [*](indicendus SA; indulgeudus acM. ) [*](incientibus Schn. cum Pontedera: initientibus S: inicientibus A: incipientibus acM, et plerique. ) [*](et SAa: ac M: om. c: atque vulgo. ) [*](sic codd.: et uvis post frondibus add. edd. ) [*]( habendus SA, vett. edd. ) [*]( deputet acM: decutet SA: decutiet edd. )

v.1.p.432

que compescat, ac supervacuos pampinos deturbet;[*]()nam id plurimum refert non inscite facere, siquidem vel magis pampinatio quam putatio vitibus consulit. Nam illa quamvis multum iuvat, sauciat tamen et resecat; haec clementius sine vulnere medetur, et anni sequentis expeditiorem putationem facit.

Tum etiam vitem minus cicatricosam reddit, quoniam id ex quo viride et tenerum decerptum [*]()est, celeriter consanescit. Super haec materiae, quae fructum habent, melius convalescunt, et uvae commodius insolatae percoquuntur.

Quare prudentis est ac maxime callentis vinitoris aestimare ac dispicere quibus locis in annum debeat materias summittere; nec orbos tantum detrahere palmites, verum etiam frugiferos, si supra modum se numerus eorum profuderit; siquidem evenit ut quidam oculi trigeminis palmis egerminent, quibus binos detrahere oportet, quo commodius singulos alumnos educent.

Est enim sapientis rustici reputare, num maiore fructu vitis se induerit, quam ut perferre eum possit. Itaque non solum frondem supervacuam volet [*]()decerpere, quod semper faciendum est, verum interdum partem aliquam fetus decutere, ut ubere suo gravatam vitem levet. Idque faciet variis de causis pampinator industrius, etiam si non erit maior fructus, quam ut maturescere queat;

si aut [*]()continuis superioribus annis dapsili pro- [*](compescat deturbet SAacM, vett. edd.: compescet deturbabit vulgo. ) [*](deceptum SAM: decertum a. ) [*](volet SAacM: debet vulgo. ) [*](si aut SA (= aut si) Sobel: si autem acM, edd. a Cf. De Arb. 11. )

v.1.p.434

ventu religatam vitem requiescere[*]()ac refici par erit,[*]()si [*]()futurae materiae consulendum. Nam cacumina flagellorum confringere [*]()luxuriae comprimendae causa, vel dura parte trunci sitos [*]()pampinos summovere, nisi ad renovandam vitem unus atque alter servandus est, tum e capite quicquid inter bracchia viret explantare, atque eos qui per ipsa duramenta steriles [*]()nequiquam matrem opacant, palmites detergere, cuiuslibet vel pueri est officium.

Tempus autem pampinationis antequam florem vitis ostendat, maxime est eligendum, sed et postea licet eandem repetere. Medium igitur eorum dierum spatium, quo acini formantur, vinearum nobis aditum negat, quippe florentem fructum movere non expedit. Pubescentem vero, et quasi adolescentem convenit religare, foliisque omnibus nudare, tum et crebris fossionibus implere; nam fit uberior pulverationibus. 7

Nec infitior plerosque ante me rusticarum rerum magistros tribus fossuris contentos [*](dapsili (dapsilis aM, dacili SA) proventu (probentur SAM, probantur a) religatam vitem requiescere SAacM, Sobel: d. p. fatigata (fatigatam Cod. Laurent. 53. 27, teste Sobel) vitis fuerit, requiescere vulgo. ) [*](paruerit SA: par fuerit Sobel: patitur a. ) [*](si SAacM, vett. edd., Sobel: et sic vulgo. ) [*](definge SA: defringe a. ) [*](satos c: si post SAa: siccos M. ) [*](steriles M, edd.: similes SAac. ) [*](pulverationi c: pulveratione M: nudare pulverationibus om. SA. a I.e. the stripping off by hand of useless leaves and twigs (pampini), an operation described just above and frequently mentioned (e.g. Chap. 6, above; De Arb. 11. 2), and called pampinatio, as distinguished from putatio or pruning with )

v.1.p.436

fuisse; ex quibus Graecinus, qui sic refert: potest videri satis esse constitutam vineam ter fodere. Celsus quoque et Atticus consentiunt tres esse motus in vite seu potius in omni surcido naturales: unum, quo germinet; alterum, quo floreat;[*]()tertium, quo maturescat. Hos ergo motus censent fossionibus concitari. Non enim natura quod vult satis efficit, nisi eam labore [*]()cum studio iuveris. Atque haec colendarum vinearum cura finitur vindemia.

Redeo nunc ad eam partem disputationis, qua sum professus vitium inserendarum tuendarumque insitionum praecepta. Tempus inserendi Iulius Atticus tradidit ex Kalendis Novembribus in Kalendas Iunias, quoad posse custodiri surculum sine germine adfirmat. Eoque debemus intellegere nullam partem anni excipi, si sit sarmenti silentis facultas. Id porro in aliis stirpium generibus, quae firmioris et sucosioris libri sunt, posse fieri sane concesserim.