Res Rustica

Columella, Lucius Junius Moderatus

Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.

Vitiarium neque ieiuna terra neque uliginosa faciendum est, sucosa tamen ac mediocri potius quam pingui; tametsi fere omnes auctores huic rei laetissimum locum destinaverunt. Quod ego minime reor esse pro agricola; nam depositae stirpes4 valido solo, quamvis celeriter comprehendant atque prosiliant, tamen cum sunt viviradices factae, si in peius5 transferantur, retorrescunt nec adolescere queunt.

Prudentis autem coloni est ex deteriori terra potius in meliorem, quam ex meliore in deteriorem transferre. Propter quod mediocritas in electione loci maxime probatur, quoniam in confinio boni malique posita est. Sive enim postmodum necessitas postulaverit[*]()tempestiva semina ieiuno [*](seruerit acM, ei in marg. A. ) [*](quam om. SAacM, vett. edd. ) [*](quod S. ) [*](spinae SA1. ) [*](si in peius] si impetus SA: sint priusquam c, edd. ante Gesn.: et fractae sunt priusquam in marg. A: et fractae priusquam M. ) [*](postulat SA1: postularit A2a. )

v.1.p.266

solo committere, non magnam sentient[*]()differentiam, cum ex mediocri materia [*]()in exilem translata sunt; sive laetior ager conserendus est, longe celerius in ubertate coalescunt.

Rursus tenuissimo solo vicarium facere minime rationis est, quoniam malleolorum pars maior deperit, et quae superest, tarde fit idonea translationi. Ergo mediocris et modice siccus ager vitiario [*]()est aptissimus; isque bipalio prius subigi debet, quae est altitudo pastinationis, [*]()cum in duos pedes et semissem convertitur humus; ac deinde tripedaneis relictis spatiis, per quae semina excolantur, in singulis ordinibus, qui ducenos quadragenos pedes obtinent,[*]()sesceni [*]()malleoli pangendi sunt.

Is numerus consummat per totum iugerum seminum milia quattuor et viginti.[*]()Verum hanc curam praevenit inquisitio et electio malleolorum. Nam ut saepe iam rettuli, quasi fundamentum est praedictae rei, probatissimum genus stirpis deponere.

Sed electio dupliciter facienda est; non enim solum fecundam esse matrem satis est, ex qua semina petuntur, sed adhibenda ratio est subtilior, ut ex his partibus trunci sumantur, quae et genitales sunt et maxime fertiles.Vitis autem fecunda,

ciuus pro- [*](sentiunt SAac, vett. edd. ) [*](materia SAacM, vett. edd.: terra vulgo. ) [*](seminari SA, sed vitiario in marg. A. ) [*](pastionis S. ) [*](optime (optinent in marg. A) SAa. ) [*](sexceni ac, et in marg. A: sexeni M: septeni SA: sex-centeni plerique edd.: octogeni Schn. ) [*](milia quattuor (quatuor ac) et viginti SAacM, plerique edd.: millia tria et ducenta Schn. a The bipalium had a cross-bar fitted to the handle at some distance above the blade, which allowed the spade to be pushed )

v.1.p.268

geniem studemus summittere, non tantum debet eo aestimari, quod uvas compluris exigit, potest enim trunci vastitate id accidere et frequentia [*]()palmitum; nec tamen eam feracem dixerim, cuius singulae uvae [*]()in singulis sarmentis conspiciuntur. Sed si per unumquemque pampinum maior numerus uvarum dependet; si ex singulis gemmis compluribus materiis cum fructu germinat; si denique etiam e duro virgam [*]()aliquibus [*]()racemis citat; si etiam nepotum fructu[*]()gravida est; ea sine dubitatione ferax [*]()destinari debet legendo malleolo.

Malleolus autem novellus est palmes innatus prioris anni flagello, cognominatusque ad similitudinem,[*]()quod in ea parte, qua [*]()deciditur ex vetere sarmento, prominens utrimque mallei speciem praebet. Hunc ex fecundissima stirpe [*]()legendum censemus omni tempore quo vineae putantur, ac super terram gemmis tribus vel quattuor extantibus diligenter obruendum loco modice umido non uliginoso; dum tamen antiquissimum sit considerare ne vitis, ex qua is sumitur, ancipitem floris habeat eventum, ne difficulter acinus [*]()ingrandescat, ne aut praecoquem [*]()aut serae maturitatis fructum adferat. Nam illa volucribus, [*](accidere frequentis SA1. ) [*](vite c. ) [*](etiam me dura virgo SA: etiam in dura virga a. ) [*](aliquis SA. ) [*](nec totum fructum SA. ) [*](a similitudine rei acM, et vulgo ante Schn. ) [*](qua S, Schn.: quae A, et vulgo: que acM. ) [*](statione SA. ) [*](acinis SAc. ) [*](praecoquis SAc: percoquis a. )

v.1.p.270

haec etiam tempestatibus hiemis infestatur. Tale porro genus non una [*]()comprobatur vindemia; potest enim vel anni proventu vel aliis de causis etiam naturaliter infecunda vitis semel exuberare. Sed ubi plurium [*]()velut emeritis annorum stipendiis fides surculo constitit, nihil dubitandum est de fecunditate. Nec tamen ultra quadriennium talis extenditur inquisitio; id enim tempus fere virentium generositatem declarat,[*]()quo sol in eandem partem signiferi per eosdem[*]()numeros redit, per quos cursus sui principium ceperat.[*]()Quem circuitum meatus dierum integrorum mille quadringentorum sexaginta unius ἀποκατάστασιν [*]()vocant studiosi rerum caelestium.

Sed certum habeo, P. Silvine, iamdudum te tacitum requirere cuius generis sit ista fecunda vitis, quam nos tam accurate describimus, anne 7 de his aliqua significetur, quae vulgo nunc8 habentur feracissimae. Plurimi namque Bituricam, multi Spioniam, quidam Basilicam, non nulli Arcelacam laudibus efferunt.