Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
Minima et optima e tribus facillime folio dinoscitur, nam rotundissimum omnium id gerit; atque est laudabilis, quod siccitates maxime perfert; quod frigora sustinet, dum tamen [*](amethyston omnes post Beroaldum:amarcion SA: amaricion c: amarition M, vett. edd.: amarciem a. ) [*](quod et innoxia om. SA. ) [*](habilis SAaM. ) [*](helvenace M: hennacae (-e a)SAa: henirace c: Helvenaciae vulgo. ) [*](marcum SAacM, Schn. in not., Sobel: emarcum cett. Deinde mediocris vineis (SAa) defendit Sobel. ) [*](canam Sobel: cauam SAac: canaram M: avaram edd: . )
Ut Spionia [*]()dapsilis musto sed [*]()amplitudine magis uvarum quam numero fertilis, ut Horconia, [*]()ut Murgentina eademque Pompeiana, ut Numisiana, ut Venucula eademque Scirpula[*]()atque Sticula, [*]()ut nigra Fregellana, ut Merica, [*]()ut Rhaetica, ut omnium quas cognovimus copiosissima Arcelaca maior, a multis Argitis [*]()falso existimata.
Nam has nuper mihi cognitas, Pergulanam [*]()dico et Irtiolam Fereolamque, non facile adseverem quo gradu habendae sint; quod etsi satis fecundas scio, nondum tamen de bonitate vini, quod adferunt, iudicare potui. Unam etiam praecoquem vitem nobis ante hoc tempus incognitam Graeca consuetudine Dracontion vocitari comperimus, quae fecunditate iucunditateve Arcelacae Basilicaeque et Bituricae comparari possit,
generositate vini Amineae. Multa praeterea genera sunt vitium, quarum nec numerum nec appellationes [*](scipionia SM: scipioni ad apsilis A: scipioni adapsilis a: spioni allapsilis c: At spionia plerique edd. ante Schn. ) [*](musto sed c, vett. edd.: mustos sed SAa: musto et M, et vulgo. ) [*](horconia Sobel: holconia S: holcani aut A: holcoma a: holcama cM: holgonia aut vett. edd.: olcaginia vulgo. ) [*](scuritula a: sartula c: fcrtula M: scircitula Pontedera: Pompeiana scirpula om. SA. ) [*](rabucula SAa: rubicula cM. ) [*](mettica SAaM: atthica c. ) [*]( argillis SA. ) [*]( nuper gulanam (mihi cognitas per- om.) SA. )