Res Rustica

Id procul dubio verum esse ratio nos admonet, si modo, ut in corporibus nostris propria sunt officia cuiusque membri, sic et frugiferarum [*]()stirpium partibus propria munia. Videmus hominibus inspiratam velut aurigam rectricemque membrorum animam, sensusque iniectos [*]()ad ea discernanda, quae tactu, quaeque naribus auribusque et oculis indagantur;[*]()pedes ad gressum compositos, bracchia ad complexum. Ac ne per omnes vices ministeriorum vagetur insolenter oratio, nihil aures agere valent quod est oculorum, nihil oculi quod [*]()aurium; nec generandi quidem data est facultas manibus aut plantis.

Sed quod hominibus ignotum voluit esse genitor universi,[*]()ventre protexit, ut divina praedita ratione rerum aeterna[*]()opifex, quasi quibusdam secretis corporis in arcano atque operto sacra illa spiritus [*](primo SAacM: primum vulgo. ) [*](fructu ac. ) [*](praebet a, vett. edd.: prebet M. ) [*](membris propria sunt officia et frugiferarum S: officia. Et frugiferarum (cuiusq. membri sic propria sunt officia suprascr.) A. ) [*](sensus in lectos SAa. ) [*](indignantur a. ) [*](oculorum, nihil oculi quod om. SA. ) [*](universis S, Sobel. ) [*]( aeterna SA, vett. edd., Sobel: eterna acM: aeternus vulgo. )

Hac lege pecudes ac virgulta progenuit; hac vitium genera figuravit, quibus eadem ipsa mater ac parens primum radices velut quaedam fundamenta iecit, ut iis quasi pedibus insisterent.[*]()Truncum deinde superposuit velut quandam staturam corporis et habitus; mox ramis diffudit quasi brachiis; tum caules et [*]()pampinos elicuit velut palmas, eorumque alios fructu donavit, alios fronde sola vestivit ad protegendos tutandosque partus.

Ex his igitur, ut supra diximus, si non ipsa membra genitalia conceptu atque fetu gravida sed tamquam tegmina et umbracula eorum, quae fructibus vidua sunt, legerimus, umbrae scilicet non vindemiae laboraverimus.[*]()Quid ergo est? Cur quamvis non sit e duro pampinus sed e tenero natus, si tamen orbus est, etiam in futurum quasi sterilis damnatur a nobis? Modo enim disputatio nostra colligebat unicuique corporis parti proprium esse attributum officium, quod scilicet ei convenit;

ut malleolo quoque, qui opportuno loco natus est, fecunditatis vis adsit, etiam si interim cesset a partu.

Nec ego abnuerim hoc me instituisse argumentari; sed et illud maxime profiteor, palmitem quamvis frugifera parte enatum, si fructum non attulerit, ne vim quidem [*](primordii S, Sobel. ) [*](hanc edd.: hoc codd., Sobel. ) [*](macine A: imagine, et deinde specie S: imagine (specie) Sobel. ) [*](insisteret SAacM. ) [*](caules et om. SAa: et om. cM. ) [*](laboravimus Aa. a Cf. Cicero, Tusc. Disp. I. 18. 42, I. 20. 47. )