Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
Plus enim queunt pecudes collo et pectore conari quam cornibus, atque hoc modo tota mole corporis totoque pondere nituntur; at illo refractis et resupinis capitibus excruciantur aegreque terrae summam partem levi admodum vomere sauciant. Et ideo minoribus aratris moliuntur, quia [*]()non valent alte perfossa novalium terga [*]()rescindere; quod cum fit, omnibus virentibus plurimum confertur,[*]()nam penitus arvis sulcatis maiore incremento segetum arborumque fetus grandeseunt.
Et in hoc igitur a Celso dissensio, qui reformidans impensam, quae scilicet largior est in amplioribus armentis,[*]()censet et exiguis vomeribus et dentalibus terram subigere, quo minoris formae bubus id administrari possit;ignorans plus esse [*](conscripsere A et R plerique. ) [*](quia S, Lundstrōm: qui AR, et vulgo. ) [*](terra AR. ) [*](confert Ald., Gesn., Schn. ) [*](armentis edd.: argumentis SAR: iugamentis M. a Cf. Palladius, II. 3.1. Pliny, though apparently in agreement with Columella (N.H. XVIII. 177), speaks of yoking by the head as customary in the Alps (N.H. VIII. 179). )
Potest tamen illa Celsi ratio Numidiae et Aegypto convenire, ubi plerumque arboribus viduum solum frumentis seminatur; atque eius modi terram pinguibus harenis putrem velut cinerem solutam quamvis levissimo dente moveri satis est. Bubulcum autem per proscissum ingredi oportet alternisque versibus obliquum tenere aratrum et alternis recto plenoque sulcare, sed ita necubi crudum solum et immotum relinquat, quod agricolae scamnum vocant;
boves, cum ad arborem venerint, fortiter retinere ac retardare, ne in radicem maiore nisu vomis impactus colla commoveat, neve aut cornu bos ad stipitem vehementius offendat aut extremo iugo truncum delibet ramumque deplantet. Voce potius quam verberibus terreat, ultimaque sint opus recusantibus remedia plagae. Numquam stimulo lacessat iuvencum, quae res taetricum [*]()calcitrosumque eum reddit, non numquam tamen admoneat [*](quae rea taetricum scripsi, praeeunte ex parte Lundström (q. r. taetratum): quae rescae tratum SA: q; reste (vel recte) tractum R: iuvencumque reste (vel recte) tractum vett. edd.: quod retrectantem Gesn., Schn., praeeunte Ursino (q. retractantem). a The arbustum was a plantation of trees to which vines were trained. b Cf. Varro, L.L. V. 135, dens, quod eo mordetur terra. c I.e. a "skip" or "balk."On the matter of ploughs )