Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
At planities maxime talis probatur, quae exigue prona non patitur diutius imbres aut influentis rivos immorari, sed ut [*]()quis eam supervenit umor, lente prorepit.[*]()Itaque si palus in aliqua parte subsidens restagnat, sulcis derivanda est, quippe [*]()aquarum abundantia atque penuria graminibus aeque est exitio.
Cultus autem pratorum magis curae quam laboris est. Primum ne stirpes aut spinas 4 validiorisve 5 incrementi herbas inesse patiamur, atque alias ante hiemem per autumnum exstirpemus, ut rubos, virgulta, iuncos, alias sic vellamus, ut 6 intuba ac solstitialis spinas; ac 7 neque suem velimus impasci, quoniam rostro suffodiat et cespites excitet, neque pecora maiora, nisi cum siccissimum solum est, quia udo demerguntur ungulae 8 et atterunt scinduntque radices herbarum.
Tum deinde asperiora [*]()et pendula loca mense Februario luna crescente fimo iuvanda sunt, omnesque lapides et si qua obiacent falcibus obnoxia colligi debent ac longius exportari summittique pro natura locorum aut temperius aut serius. Sunt etiam quaedam prata situ vetustatis obducta, quibus mederi solent agri- [*](sed ut] aut si R, edd. ante Schn. ) [*](proripit SR, Lundström. ) [*](qui et SA. ) [*](cineras SA. ) [*](validiorisque R, edd. ante Lundström. ) [*](sic vellamus ut Lundström: sigilla /// mus u (t suprascr. man. rec.) S: sigillam usu A: si vellamus ut R: per ver evellamus Ald., Gesn., Schn. ) [*](intuba solstitialis ae (cett. verba om.) SA. ) [*](demergunt ungulas R, et vulgo ante Lundstrōm. ) [*]( asperiora R pauci: aspriora SA, Lundström: macriora R aliquot, et vulgo. )
Ea res muscum enecat. At tamen pignora sunt ista remedia, cum sit efficacissimum de integro locum exarare. Sed haec, si prata accessimus,[*]()facere debemus; sin autem nova fuerint instituenda vel antiqua renovanda—nam multa sunt, ut dixi, quae neglegentia exolescant et fiant sterilia, eaque expedit interdum etiam frumenti causa exarare, quia talis ager post longam desidiam laetas segetes adfert—igitur eum locum, quem prato destinaverimus, aestate proscissum subactumque protinus [*]()per autumnum rapis vel napo vel etiam faba conseremus;