Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
quid promittat, paucorum est discernere. Contemplatio vero cunctarum in ea disciplina partium quoto [*]()cuique contingit,[*]()ut et segetum arationumque perciperet usum et varias dissimillimasque terrarum species pernosceret—quarum non nullae colore, non nullae qualitate fallunt, atque in aliis regionibus nigra terra, quam pullam vocant, ut in Campania, est laudabilis, in his [*]()pinguis lubrica [*]() [*](subtilitatem dispicio (dispitio S) SA, Lundstrōm: numerum recenseo R, alii. ) [*](excipiat M. ) [*](umidum autumnum Lundström, cum SA et R plerisque ut vid. ) [*](quoto Madvig, "forsitan recte" dicit Lundstr¯m: quanto SA, Schn., Lundstrōm: quando Gesn., cum Ald., sed quanto vel quoto maluit: quid R. ) [*](contingit SA et R plerique, et edd. ante Schn.: contingent M: contigit duo codd. dett., Schn., Lundstrōm. ) [*]( his 8A, Lundstrōm: aliis R, et vulgo. ) [*]( lubrica SAR Lundstrōm: rubrica alii. )
quid recusaret collis, quid campestris positio, quid cultus, quid silvestris ager, quid umidus et graminosus, quid siccus et spurcus, rationem quoque dispiceret et in arboribus vineisque, quarum infinita sunt genera, conserendis ac tuendis et in pecoribus parandis conservandisque, quoniam et hanc adscivimus quasi agri culturae partem, cum separata sit ab agricolatione pastoralis scientia? Nec ea tamen simplex, quippe aliud exigit equinum atque aliud bubulum armentum, aliud pecus ovillum, et in eo ipso dissimilem rationem postulat Tarentinum atque hirtum;
aliud caprinum, et id ipsum aliter curatur mutilum et raripilum, aliter cornutum et saetosum, quale est in Cilicia. Porculatoris vero et subulci diversa professio, diversae pastiones, nec eundem glabrae sues densaeque caeli statum nec eandem educationem cultumve quaerunt.
Et ut a pecoribus recedam, quorum in parte avium cohortalium et apium cura posita est, quis tanti studii fuit, ut super ista, quae enumeravimus, tot nosset [*]()species insitionum, tot putationum, tot pomorum holerumque cultus exerceret, tot [*](Numidiaque Lundstrōm: numidia codd., et plerique edd.: Numidiae Schn. ) [*](nosceret R. a In Asia Minor, south of the Propontis (Sea of Marrnara); now a part of Turkey. b On the sheep of Tarentum (in southern Italy) see VII. 4, and Palladius, XII (November) 13. 5.Sheep of this breed were covered with skins to protect their fine wool; cf. Varro, R.R. II. 2. 18, and Horace, Od. II. 6. 10. )