Eclogues

Virgil

Vergil. The Bucolics, Aeneid, and Georgics Of Virgil. Greenough, J.B., editor. Boston: Ginn and Company, 1881.

  1. Tum, credo, cum me arbustum videre Miconis
  2. atque mala vitis incidere falce novellas.
Damoetas
  1. Aut hic ad veteres fagos cum Daphnidis arcum
  2. fregisti et calamos quae tu, perverse Menalca,
  3. et cum vidisti puero donata, dolebas,
  4. et si non aliqua nocuisses, mortuus esses.
Menalcas
  1. Quid domini faciant, audent cum talia fures!
  2. non ego te vidi Damonis, pessime, caprum
  3. excipere insidiis, multum latrante Lycisca?
  4. et cum clamarem: “Quo nunc se proripit ille?
  5. Tityre, coge pecus,” tu post carecta latebas.
Damoetas
  1. An mihi cantando victus non redderet ille
  2. quem mea carminibus meruisset fistula caprum?
  3. Si nescis, meus ille caper fuit; et mihi Damon
  4. ipse fatebatur, sed reddere posse negabat.
Menalcas
  1. Cantando tu illum, aut umquam tibi fistula cera
  2. iuncta fuit? Non tu in triviis, indocte, solebas
  3. stridenti miserum stipula disperdere carmen?
Damoetas
  1. Vis ergo inter nos quid possit uterque vicissim
  2. experiamur? Ego hanc vitulam—ne forte recuses,
  3. bis venit ad mulctram, binos alit ubere fetus—
  4. depono: tu dic, mecum quo pignore certes.
Menalcas
  1. De grege non ausim quicquam deponere tecum.
  2. Est mihi namque domi pater, est iniusta noverca;
  3. bisque die numerant ambo pecus, alter et haedos.
  4. Verum, id quod multo tute ipse fatebere maius,
  5. insanire libet quoniam tibi, pocula ponam
  6. fagina, caelatum divini opus Alcimedontis;
  7. lenta quibus torno facili superaddita vitis
  8. diffusos hedera vestit pallente corymbos:
  9. in medio duo signa, Conon, et—quis fuit alter,
  10. descripsit radio totum qui gentibus orbem,
  11. tempora quae messor, quae curvus arator haberet?
  12. Necdum illis labra admovi, sed condita servo.
Damoetas
  1. Et nobis idem Alcimedon duo pocula fecit,
  2. et molli circum est ansas amplexus acantho,
  3. Orpheaque in medio posuit silvasque sequentis.
  4. Necdum illis labra admovi, sed condita servo:
  5. si ad vitulam spectas, nihil est quod pocula laudes.
Menalcas
  1. Nunquam hodie effugies; veniam, quocumque vocari
  2. audiat haec tantum—vel qui venit ecce Palaemon
  3. efficiam posthac ne quemquam voce lacessas.
Damoetas
  1. Quin age, si quid habes, in me mora non erit ulla,
  2. nec quemquam fugio: tantum, vicine Palaemon,
  3. sensibus haec imis, res est non parva, reponas.
Palaemon
  1. Dicite, quandoquidem in molli consedimus herba:
  2. et nunc omnis ager, nunc omnis parturit arbos,
  3. nunc frondent silvae, nunc formosissimus annus.
  4. Incipe, Darmoeta; tu deinde sequere Menalca:
  5. alternis dicetis; amant alterna Camenae.
Damoetas
  1. Ab Iove principium, Musae; Iovis omnia plena:
  2. ille colit terras, illi mea carmina curae.
Menalcas
  1. Et me Phoebus amat; Phoebo sua semper apud me
  2. munera sunt, lauri et suave rubens hyacinthus.
Damoetas
  1. Malo me Galatea petit, lasciva puella,
  2. et fugit ad salices, et se cupit ante videri.
Menalcas
  1. At mihi sese offert ultro, meus ignis, Amyntas,
  2. notior ut iam sit canibus non Delia nostris.
Damoetas
  1. Parta meae Veneri sunt munera: namque notavi
  2. ipse locum, aëriae quo congessere palumbes.
Menalcas
  1. Quod potui, puero silvestri ex arbore lecta
  2. aurea mala decem misi; cras altera mittam.
Damoetas
  1. O quotiens et quae nobis Galatea locuta est!
  2. partem aliquam, venti, divom referatis ad auris!
Menalcas
  1. Quid prodest, quod me ipse animo non spernis, Amynta.
  2. si, dum tu sectaris apros, ego retia servo?
Damoetas
  1. Phyllida mitte mihi: meus est natalis, Iolla;
  2. cum faciam vitula pro frugibus, ipse venito.
Menalcas
  1. Phyllida amo ante alias; nam me discedere flevit,
  2. et longum “formose, vale, vale,” inquit, “Iolla.”
Damoetas
  1. Triste lupus stabulis, maturis frugibus imbres.
  2. arboribus venti, nobis Amaryllidis irae.
Menalcas
  1. Dulce satis umor, depulsis arbutus haedis,
  2. lenta salix feto pecori, mihi solus Amyntas.
Damoetas
  1. Pollio amat nostram, quamvis est rustica, Musam:
  2. Pierides vitulam lectori pascite vestro.
Menalcas
  1. Pollio et ipse facit nova carmina: pascite taurum,
  2. iam cornu petat et pedibus qui spargat arenam.
Damoetas
  1. Qui te, Pollio, amat, veniat quo te quoque gaudet:
  2. mella fluant illi, ferat et rubus asper amomum.
Menalcas
  1. Qui Bavium non odit, amet tua carmina, Maevi,
  2. atque idem iungat vulpes et mulgeat hircos.
Damoetas
  1. Qui legitis flores et humi nascentia fraga,
  2. frigidus, O pueri, fugite hinc, latet anguis in herba.
Menalcas
  1. Parcite, oves, nimium procedere; non bene ripae
  2. creditur; ipse aries etiam nunc vellera siccat.
Damoetas
  1. Tityre, pascentes a flumine reice capellas:
  2. ipse ubi tempus erit, omnis in fonte lavabo.
Menalcas
  1. Cogite ovis, pueri; si lac praeceperit aestus,
  2. ut nuper, frustra pressabimus ubera palmis.
Damoetas
  1. Heu, heu, quam pingui macer est mihi taurus in ervo!
  2. Idem amor exitium est pecori pecorisque magistro.
Menalcas
  1. His certe neque amor causa est; vix ossibus haerent.
  2. nescio quis teneros oculus mihi fascinat agnos.
Damoetas
  1. Dic, quibus in terris—et eris mihi magnus Apollo—
  2. tris pateat caeli spatium non amplius ulnas.
Menalcas
  1. Dic, quibus in terris inscripti nomina regum
  2. nascantur flores, et Phyllida solus habeto.
Palaemon
  1. Non nostrum inter vos tantas componere lites.
  2. Et vitula tu dignus, et hic, et quisquis amores
  3. aut metuet dulces, aut experietur amaros.
  4. Claudite iam rivos, pueri, sat prata biberunt.
  • Sicelides Musae, paulo maiora canamus!
  • Non omnis arbusta iuvant humilesque myricae;
  • si canimus silvas, silvae sint consule dignae.
  • Ultima Cumaei venit iam carminis aetas;
  • magnus ab integro saeclorum nascitur ordo:
  • iam redit et Virgo, redeunt Saturnia regna;
  • iam nova progenies caelo demittitur alto.
  • Tu modo nascenti puero, quo ferrea primum
  • desinet ac toto surget gens aurea mundo,
  • casta fave Lucina: tuus iam regnat Apollo.
  • Teque adeo decus hoc aevi te consule inibit,
  • Pollio, et incipient magni procedere menses.
  • te duce, si qua manent sceleris vestigia nostri,
  • inrita perpetua solvent formidine terras.
  • ille deum vitam accipiet, divisque videbit
  • permixtos heroas, et ipse videbitur illis,
  • pacatumque reget patriis virtutibus orbem.
  • At tibi prima, puer, nullo munuscula cultu
  • errantis hederas passim cum baccare tellus
  • mixtaque ridenti colocasia fundet acantho.
  • Ipsae lacte domum referent distenta capellae
  • ubera, nec magnos metuent armenta leones;
  • ipsa tibi blandos fundent cunabula flores,
  • occidet et serpens, et fallax herba veneni
  • occidet, Assyrium volgo nascetur amomum.
  • at simul heroum laudes et facta parentis
  • iam legere et quae sit poteris cognoscere virtus,
  • molli paulatim flavescet campus arista,
  • incultisque rubens pendebit sentibus uva,
  • et durae quercus sudabunt roscida mella
  • Pauca tamen suberunt priscae vestigia fraudis,
  • quae temptare Thetim ratibus, quae cingere muris
  • oppida, quae iubeant telluri infindere sulcos:
  • alter erit tum Tiphys, et altera quae vehat Argo
  • delectos Heroas; erunt etiam altera bella,
  • atque iterum ad Troiam magnus mittetur Achilles.
  • Hinc, ubi iam firmata virum te fecerit aetas,
  • cedet et ipse mari vector, nec nautica pinus
  • mutabit merces: omnis feret omnia tellus:
  • non rastros patietur humus, non vinea falcem;
  • robustus quoque iam tauris iuga solvet arator;
  • nec varios discet mentiri lana colores:
  • ipse sed in pratis aries iam suave rubenti
  • murice, iam croceo mutabit vellera luto;
  • sponte sua sandyx pascentis vestiet agnos.
  • Talia saecla, suis dixerunt, currite, fusis
  • concordes stabili fatorum numine Parcae.
  • Adgredere o magnos—aderit iam tempus—honores,
  • cara deum suboles, magnum Iovis incrementum!
  • Aspice convexo nutantem pondere mundum,
  • terrasque tractusque maris caelumque profundum!
  • Aspice, venturo laetentur ut omnia saeclo!
  • O mihi tam longae maneat pars ultima vitae,
  • spiritus et quantum sat erit tua dicere facta!
  • Non me carminibus vincet nec Thracius Orpheus,
  • nec Linus, huic mater quamvis atque huic pater adsit,
  • Orphei Calliopea, Lino formosus Apollo,
  • Pan etiam, Arcadia mecum si iudice certet,
  • Pan etiam Arcadia dicat se iudice victum.
  • Incipe, parve puer, risu cognoscere matrem,
  • matri longa decem tulerunt fastidia menses.
  • Incipe, parve puer, cui non risere parentes,
  • nec deus hunc mensa, dea nec dignata cubili est.
    • Menalcas
    1. Cur non, Mopse, boni quoniam convenimus ambo,
    2. tu calamos inflare levis, ego dicere versus,
    3. hic corylis mixtas inter consedimus ulmos?
    Mopsus
    1. Tu maior; tibi me est aequum parere, Menalca,
    2. sive sub incertas zephyris motantibus umbras,
    3. sive antro potius succedimus: aspice, ut antrum
    4. silvestris raris sparsit labrusca racemis.
    Menalcas
    1. Montibus in nostris solus tibi certat Amyntas.
    Mopsus
    1. Quid, si idem certet Phoebum superare canendo?
    Menalcas
    1. Incipe, Mopse, prior, si quos aut Phyllidis ignes,
    2. aut Alconis habes laudes, aut iurgia Codri:
    3. incipe, pascentis servabit Tityrus haedos.
    Mopsus
    1. Immo haec, in viridi nuper quae cortice fagi
    2. carmina descripsi et modulans alterna notavi,
    3. experiar, tu deinde iubeto ut certet Amyntas.
    Menalcas
    1. Lenta salix quantum pallenti cedit olivae,
    2. puniceis humilis quantum saliunca rosetis,
    3. iudicio nostro tantum tibi cedit Amyntas.
    4. sed tu desine plura, puer; successimus antro.
    Mopsus
    1. Extinctum nymphae crudeli funere Daphnim
    2. flebant; vos coryli testes et flumina nymphis;
    3. cum complexa sui corpus miserabile nati,
    4. atque deos atque astra vocat crudelia mater.
    5. Non ulli pastos illis egere diebus
    6. frigida, Daphni, boves ad flumina; nulla neque amnem
    7. libavit quadrupes, nec graminis attigit herbam.
    8. Daphni, tuum Poenos etiam ingemuisse leones
    9. interitum montesque feri silvaeque loquuntur.
    10. Daphnis et Armenias curru subiungere tigres
    11. instituit; Daphnis thiasos inducere Bacchi,
    12. et foliis lentas intexere mollibus hastas.
    13. Vitis ut arboribus decori est, ut vitibus uvae,
    14. ut gregibus tauri, segetes ut pinguibus arvis,
    15. tu decus omne tuis. Postquam te fata tulerunt,
    16. ipsa Pales agros atque ipse reliquit Apollo.
    17. Grandia saepe quibus mandavimus hordea sulcis,
    18. infelix lolium et steriles nascuntur avenae;
    19. pro molli viola, pro purpureo narcisso,
    20. carduus et spinis surgit paliurus acutis.
    21. Spargite humum foliis, inducite fontibus umbras,
    22. pastores, mandat fieri sibi talia Daphnis;
    23. et tumulum facite, et tumulo superaddite carmen:
    24. DAPHNIS EGO IN SILVIS HINC VSQUE AD SIDERA NOTVS
    25. FORMONSI PECORIS CVSTOS FORMONSIOR IPSE.
    Menalcas
    1. Tale tuum carmen nobis, divine poeta,
    2. quale sopor fessis in gramine, quale per aestum
    3. dulcis aquae saliente sitim restinguere rivo:
    4. nec calamis solum aequiparas, sed voce magistrum.
    5. Fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo.
    6. Nos tamen haec quocumque modo tibi nostra vicissim
    7. dicemus, Daphnimque tuum tollemus ad astra;
    8. Daphnin ad astra feremus: amavit nos quoque Daphnis.
    Mopsus
    1. An quicquam nobis tali sit munere maius
    2. Et puer ipse fuit cantari dignus, et ista
    3. iam pridem Stimichon laudavit carmina nobis.
    Menalcas
    1. Candidus insuetum miratur limen Olympi,
    2. sub pedibusque videt nubes et sidera Daphnis.
    3. ergo alacris silvas et cetera rura voluptas