De Rerum Natura
Lucretius
-
- et sonitum, quoniam possunt inpellere sensus.
- Praeterea radit vox fauces saepe facitque
- asperiora foras gradiens arteria clamor,
- quippe per angustum turba maiore coorta
- ire foras ubi coeperunt primordia vocum.
- scilicet expletis quoque ianua raditur oris.
- haud igitur dubiumst quin voces verbaque constent
- corporeis e principiis, ut laedere possint.
- nec te fallit item quid corporis auferat et quid
- detrahat ex hominum nervis ac viribus ipsis
- perpetuus sermo nigrai noctis ad umbram
- aurorae perductus ab exoriente nitore,
- praesertim si cum summost clamore profusus.
- ergo corpoream vocem constare necessest,
- multa loquens quoniam amittit de corpore partem.
- Asperitas autem vocis fit ab asperitate
- principiorum et item levor levore creatur;
- nec simili penetrant auris primordia forma,
- cum tuba depresso graviter sub murmure mugit
- et reboat raucum retro cita barbita bombum,
- et iam Dauliades natae hortis ex Heliconis
- cum liquidam tollunt lugubri voce querellam.
- Hasce igitur penitus voces cum corpore nostro
- exprimimus rectoque foras emittimus ore,
- mobilis articulat nervorum daedala lingua,
- formaturaque labrorum pro parte figurat.
- hoc ubi non longum spatiumst unde illa profecta
- perveniat vox quaeque, necessest verba quoque ipsa
- plane exaudiri discernique articulatim;
- servat enim formaturam servatque figuram.
- at si inter positum spatium sit longius aequo,
- per multum confundi verba necessest
- et conturbari vocem, dum transvolat auras.
- ergo fit, sonitum ut possis sentire neque illam
- internoscere, verborum sententia quae sit;
- usque adeo confusa venit vox inque pedita.
- Praeterea verbum saepe unum perciet auris
- omnibus in populo missum praeconis ab ore.
- in multas igitur voces vox una repente
- diffugit, in privas quoniam se dividit auris
- obsignans formam verbis clarumque sonorem.
- at quae pars vocum non auris incidit ipsas,
- praeter lata perit frustra diffusa per auras.
- pars solidis adlisa locis reiecta sonorem
- reddit et inter dum frustratur imagine verbi.
- Quae bene cum videas, rationem reddere possis
- tute tibi atque aliis, quo pacto per loca sola
- saxa paris formas verborum ex ordine reddant.
- palantis comites com montis inter opacos