Carmina

Catullus

Catullus, Gaius Valerius. Carmina. Merrill, Elmer Truesdell, editor. Boston: Ginn, 1893.

  1. ut iam nec bene velle queat tibi, si optuma fias,
  2. nec desistere amare, omnia si facias.
  1. Si qua recordanti benefacta priora voluptas
  2. est homini, cum se cogitat esse pium,
  3. nec sanctam violasse fidem, nec foedere in ullo
  4. divum ad fallendos numine abusum homines,
  5. multa parata manent in longa aetate, Catulle,
  6. ex hoc ingrato gaudia amore tibi.
  7. nam quaecumque homines bene cuiquam aut dicere possunt
  8. aut facere, haec a te dictaque factaque sunt:
  9. omnia quae ingratae perierunt credita menti.
  10. quare cur tu te iam amplius excrucies?
  11. quin tu animo offirmas atque istinc teque reducis
  12. et dis invitis desinis esse miser?
  13. difficile est longum subito deponere amorem;
  14. difficile est, verum hoc qua libet efficias.
  15. una salus haec est, hoc est tibi pervincendum;
  16. hoc facias, sive id non pote sive pote.
  17. o di, si vestrum est misereri, aut si quibus unquam
  18. extremam iam ipsa in morte tulistis opem,
  19. me miserum adspicite et, si vitam puriter egi,
  20. eripite hanc pestem perniciemque mihi!
  21. hei mihi subrepens imos ut torpor in artus
  22. expulit ex omni pectore laetitias.
  23. non iam illud quaero, contra ut me diligat illa,
  24. aut, quod non potis est, esse pudica velit:
  25. ipse valere opto et taetrum hunc deponere morbum.
  26. o di, reddite mi hoc pro pietate mea.
  1. Rufe mihi frustra ac nequiquam credite amice
  2. (frustra? immo magno cum pretio atque malo),
  3. sicine subrepsti mi atque intestina perurens
  4. hei misero eripuisti omnia nostra bona?
  5. eripuisti, eheu nostrae crudele venenum
  6. vitae, eheu nostrae pestis amicitiae.
  1. Gallus habet fratres, quorum est lepidissima coniunx
  2. alterius, lepidus filius alterius.
  3. Gallus homo est bellus: nam dulces iungit amores,
  4. cum puero ut bello bella puella cubet.
  5. Gallus homo est stultus nec se videt esse maritum,
  6. qui patruus patrui monstret adulterium.
  1. ---
  2. Sed nunc id doleo quod purae pura puellae
  3. savia comminxit spurca saliva tua.
  4. verum id non impune feres: nam te omnia saecla
  5. noscent et qui sis fama loquetur anus.
  1. Lesbius est pulcher: quid ni? quem Lesbia malit
  2. quam te cum tota gente, Catulle, tua.
  3. sed tamen hic pulcher vendat cum gente Catullum,
  4. si tria notorum savia reppererit.
  1. Quid dicam, Gelli, quare rosea ista labella
  2. Hiberna fiant candidiora nive,
  3. mane domo cum exis et cum te octava quiete
  4. e molli longo suscitat hora die?
  5. nescio quid certe est: an vere fama susurrat
  6. grandia te medii tenta vorare viri?
  7. sic certe est: clamant Victoris rupta miselli
  8. ilia, et emulso labra notata sero.
  1. Nemone in tanto potuit populo esse, Iuventi,
  2. bellus homo quem tu diligere inciperes
  3. praeterquam iste tuus moribunda ab sede Pisauri
  4. hospes inaurata pallidior statua?
  5. qui tibi nunc cordi est, quem tu praeponere nobis
  6. audes et nescis quod facinus facias.
  1. Quinti, si tibi vis oculos debere Catullum
  2. aut aliud si quid carius est oculis,
  3. eripere ei noli multo quod carius illi
  4. est oculis seu quid carius est oculis.
  1. Lesbia mi praesente viro mala plurima dicit:
  2. haec illi fatuo maxima laetitia est.
  3. mule, nihil sentis. si nostri oblita taceret,
  4. sana esset: nunc quod gannit et obloquitur,
  5. non solum meminit, sed, quae multo acrior est res,
  6. irata est: hoc est, uritur et loquitur.
  1. Chommoda dicebat, si quando commode vellet
  2. dicere, et insidias Arrius hinsidias,
  3. et tum mirifice sperabat se esse locutum
  4. cum quantum poterat dixerat hinsidias.
  5. credo, sic mater, sic liber avunculus eius,
  6. sic maternus avus dixerat atque avia
  7. hoc misso in Syriam requierant omnibus aures:
  8. audibant eadem haec leniter et leviter,
  9. nec sibi postilla metuebant talia verba,
  10. cum subito adfertur nuntius horribilis
  11. Ionios fluctus, postquam illuc Arrius isset,
  12. iam non Ionios esse, sed Hionios.
  1. Odi et amo. quare id faciam fortasse requiris
  2. nescio, sed fieri sentio et excrucior.
  1. Quintia formosa est multis, mihi candida, longa,
  2. recta est. haec ego sic singula confiteor,
  3. totum illud “formosa” nego: nam nulla venustas,
  4. nulla in tam magno est corpore mica salis.
  5. Lesbia formosa est, quae cum pulcherrima tota est,
  6. tum omnibus una omnis subripuit Veneres.
  1. Nulla potest mulier tantum se dicere amatam
  2. vere, quantum a me Lesbia amata mea es
  3. nulla fides ullo fuit unquam in foedere tanta
  4. quanta in amore tuo ex parte reperta mea est.
  1. Quid facit is, Gelli, qui cum matre atque sorore
  2. prurit et abiectis pervigilat tunicis?
  3. quid facit is patruum qui non sinit esse maritum?
  4. ecquid scis quantum suscipiat sceleris?
  5. suscipit, o Gelli, quantum non ultima Tethys
  6. nec genitor nympharum abluit Oceanus:
  7. nam nihil est quicquam sceleris quo prodeat ultra,
  8. non si demisso se ipse voret capite.
  1. Gellius est tenuis: quid ni? cui tam bona mater
  2. tamque valens vivat tamque venusta soror
  3. tamque bonus patruus tamque omnia plena puellis
  4. cognatis, quare is desinat esse macer?
  5. qui ut nihil attingat, nisi quod fas tangere non est,
  6. quantumvis quare sit macer invenies.
  1. Nascatur magus ex Gelli matrisque nefando
  2. coniugio et discat Persicum haruspicium:
  3. nam magus ex matre et gnato gignatur oportet,
  4. si vera est Persarum impia religio,
  5. gratus ut accepto veneretur carmine divos
  6. omentum in flamma pingue liquefaciens.
  1. Non ideo, Gelli, sperabam te mihi fidum
  2. in misero hoc nostro, hoc perdito amore fore
  3. quod te cognossem bene constantemve putarem
  4. aut posse a turpi mentem inhibere probro,
  5. sed neque quod matrem nec germanam esse videbam
  6. hanc tibi cuius me magnus edebat amor;
  7. et quamvis tecum multo coniungerer usu,
  8. non satis id causae credideram esse tibi.
  9. tu satis id duxti: tantum tibi gaudium in omni
  10. culpa est in quacumque est aliquid sceleris.
  1. Lesbia mi dicit semper male nec tacet unquam
  2. de me: Lesbia me dispeream nisi amat.
  3. quo signo? quia sunt totidem mea: deprecor illam
  4. adsidue, verum dispeream nisi amo.
  1. Nil nimium studeo, Caesar, tibi velle placere,
  2. nec scire utrum sis albus an ater homo.
  1. Mentula moechatur. moechatur mentula certe.
  2. hoc est quod dicunt, ipsa olera olla legit.
  1. Zmyrna mei Cinnae nonam post denique messem
  2. quam coepta est nonamque edita post hiemem,
  3. milia cum interea quingenta Hortensius uno
  4. ---
  5. Zmyrna cavas Satrachi penitus mittetur ad undas,
  6. Zmyrnam cana diu saecula pervolvent.
  7. at Volusi annales Paduam morientur ad ipsam
  8. et laxas scombris saepe dabunt tunicas.
  9. parva mei mihi sint cordi monumenta sodalis:
  10. at populus tumido gaudeat Antimacho.
  1. Si quicquam mutis gratum acceptumve sepulcris
  2. accidere a nostro, Calve, dolore potest,
  3. quo desiderio veteres renovamus amores
  4. atque olim missas flemus amicitias,
  5. certe non tanto mors immatura dolori est
  6. Quintiliae, quantum gaudet amore tuo.
  1. Non (ita me di ament) quicquam referre putavi
  2. utrumne os an culum olfacerem Aemilio.
  3. nilo mundius hoc, nihiloque immundius illud,
  4. verum etiam culus mundior et melior:
  5. nam sine dentibus est. hoc dentis sesquipedalis,
  6. gingivas vero ploxeni habet veteris,
  7. praeterea rictum qualem diffissus in aestu
  8. meientis mulae cunnus habere solet.
  9. hic futuit multas et se facit esse venustum,
  10. et non pistrino traditur atque asino?
  11. quem si qua attingit, non illam posse putemus
  12. aegroti culum lingere carnificis?
  1. In te, si in quemquam, dici pose, putide Victi,
  2. id quod verbosis dicitur et fatuis:
  3. ista cum lingua, si usus veniat tibi, possis
  4. culos et crepidas lingere carpatinas.
  5. si nos omnino vis omnes perdere, Victi,
  6. hiscas: omnino quod cupis efficies.
  1. Subripui tibi, dum ludis, mellite Iuventi,
  2. saviolum dulci dulcius ambrosia.
  3. verum id non impune tuli: namque amplius horam
  4. suffixum in summa me memini esse cruce,
  5. dum tibi me purgo nec possum fletibus ullis
  6. tantillum vestrae demere saevitiae.
  7. nam simul id factum est, multis diluta labella
  8. guttis abstersisti omnibus articulis,
  9. ne quicquam nostro contractum ex ore maneret,
  10. tanquam commictae spurca saliva lupae.
  11. praeterea infesto miserum me tradere Amori
  12. non cessasti omnique excruciare modo,
  13. ut mi ex ambrosia mutatum iam fores illud
  14. saviolum tristi tristius elleboro.
  15. quam quoniam poenam misero proponis amori,
  16. nunquam iam posthac basia subripiam.
  1. Caelius Aufilenum et Quintius Aufilenam
  2. flos Veronensum depereunt iuvenum,
  3. hic fratrem, ille sororem. hoc est quod dicitur illud
  4. fraternum vere dulce sodalicium.
  5. cui faveam potius? Caeli, tibi: nam tua nobis
  6. per facta exhibita est unica amicitia
  7. cum vesana meas torreret flamma medullas.
  8. sis felix, Caeli, sis in amore potens.
  1. Multas per gentes et multa per aequora vectus
  2. advenio has miseras, frater, ad inferias,
  3. ut te postremo donarem munere mortis
  4. et mutam nequiquam adloquerer cinerem,
  5. quandoquidem fortuna mihi tete abstulit ipsum,
  6. heu miser indigne frater adempte mihi.
  7. nunc tamen interea haec, prisco quae more parentum
  8. tradita sunt tristi munere ad inferias,
  9. accipe fraterno multum manantia fletu
  10. atque in perpetuum, frater, ave atque vale.
  1. Si quicquam tacito commissum est fido ab amico
  2. cuius sit penitus nota fides animi,
  3. meque esse invenies illorum iure sacratum,
  4. Corneli, et factum me esse puta Harpocratem.
  1. Aut sodes mihi redde decem sestertia, Silo,
  2. deinde esto quamvis saevus et indomitus:
  3. aut, si te nummi deIectant, desine quaeso
  4. Leno esse atque idem saevus et indomitus.
  1. Credis me potuisse meae maledicere vitae,
  2. ambobus mihi quae carior est oculis?
  3. non potui, nec, si possem, tam perdite amarem:
  4. sed tu cum Tappone omnia monstra facis.
  1. Mentula conatur Pipleum scandere montem:
  2. Musae furcillis praecipitem eiciunt.
  1. Cum puero bello praeconem qui videt esse,
  2. quid credat, nisi se vendere discupere?
  1. Si cui quid cupido optantique obtigit unquam
  2. insperanti, hoc est gratum animo proprie.
  3. quare hoc est gratum nobis quoque, carius auro,
  4. quod te restituis, Lesbia, mi cupido:
  5. restituis cupido atque insperanti, ipsa refers te
  6. nobis. o lucem candidiore nota!
  7. quis me uno vivit felicior, aut magis hac res
  8. optandas vita dicere quis poterit?
  1. Si, Comini, populi arbitrio tua cana senectus
  2. spurcata impuris moribus intereat,
  3. non equidem dubito quin primum inimica bonorum
  4. lingua exsecta avido sit data vulturio,
  5. effossos oculos voret atro gutture corvus,
  6. intestina canes, cetera membra lupi.
  1. Iucundum, mea vita, mihi proponis amorem
  2. hunc nostrum inter nos perpetuumque fore.
  3. di magni, facite ut vere promittere possit
  4. atque id sincere dicat et ex animo,
  5. ut liceat nobis tota perducere vita
  6. aeternum hoc sanctae foedus amicitiae.
  1. Aufilena, bonae semper laudantur amicae:
  2. accipiunt pretium quod facere instituunt.
  3. tu, quod promisti mihi, quod mentita, inimica es;
  4. quod nec das et fers saepe, facts facinus.
  5. aut facere ingenuae est, aut non promisse pudicae,
  6. Aufilena, fuit: sed data corripere
  7. fraudando † efficit plus quam meretricis avarae,
  8. quae sese toto corpore prostituit.
  1. Aufilena, viro contentam vivere solo
  2. nuptarum laus e laudibus eximiis:
  3. sed cuivis quamvis potius succumbere par est
  4. quam matrem fratres ex patruo parere.
  1. Multus homo est, Naso, neque tecum multus homo est qui
  2. descendit: Naso, multus es et pathicus.
  1. Consule Pompeio primum duo, Cinna, solebant
  2. Maeciliam: facto consule nunc iterum
  3. manserunt duo, sed creverunt milia in unum
  4. singula. fecundum semen adulterio.
  1. Firmanus saltu non falso Mentula dives
  2. fertur, qui tot res in se habet egregias,
  3. aucupium omne genus, piscis, prata, arva, ferasque.
  4. nequiquam: fructus sumptibus exsuperat.
  5. quare concedo sit dives, dum omnia desint;
  6. saltum laudemus, dum domo ipse egeat.
  1. Mentula habet iuxta triginta iugera prati,
  2. quadraginta arvi: cetera sunt maria.
  3. cur non divitiis Croesum superare potis sit