Carmina
Catullus
Catullus, Gaius Valerius. Carmina. Merrill, Elmer Truesdell, editor. Boston: Ginn, 1893.
- illius hoc caeca nocte tegat studium:
- sed dicam vobis, vos porro dicite multis
- milibus et facite haec charta loquatur anus
- ---
- notescatque magis mortuus atque magis,
- nec tenuem texens sublimis aranea telam
- in deserto Alli nomine opus faciat.
- nam mihi quam dederit duplex Amathusia curam
- scitis, et in quo me corruerit genere,
- cum tantum arderem quantum Trinacria rupes
- lymphaque in Oetaeis Malia Thermopylis,
- maesta neque adsiduo tabescere lumina fletu
- cessarent tristique imbre madere genae,
- qualis in aerii perlucens vertice montis
- rivus muscoso prosilit e lapide,
- qui, cum de prone praeceps est valle volutus,
- per medium densi transit iter populi,
- dulce viatori lasso in sudore levamen
- cum gravis exustos aestus hiulcat agros.
- hic, velut in nigro iactatis turbine nautis
- lenius adspirans aura secunda venit
- iam prece Pollucis, iam Castoris implorata,
- tale fuit nobis Allius auxilium.
- is clausum lato patefecit limite campum,
- isque domum nobis isque dedit dominae,
- ad quam communes exerceremus amores.
- quo mea se molli candida diva pede
- intulit et trito fulgentem in limine plantam
- innixa arguta constituit solea,
- coniugis ut quondam flagrans advenit amore
- Protesilaeam Laodamia domum
- inceptam frustra, nondum cum sanguine sacro
- hostia caelestis pacificasset eros.
- nil mihi tam valde placeat, Rhamnusia virgo,
- quod temere invitis suscipiatur eris.
- quam ieiuna pium desideret ara cruorem
- docta est amisso Laodamia viro,
- coniugis ante coacta novi dimittere collum
- quam veniens una atque altera rursus hiems
- noctibus in longis avidum saturasset amorem,
- posset ut abrupto vivere coniugio:
- quod scibant Parcae non longo tempore abesse,
- si miles muros isset ad Iliacos:
- nam tum Helenae raptu primores Argivorum
- coeperat ad sese Troia ciere viros,
- Troia (nefas) commune sepulcrum Asiae Europaeque,
- Troia virum et virtutum omnium acerba cinis:
- quaene etiam nostro letum miserabile fratri
- attulit. Hei misero frater adempte mihi,
- hei misero fratri iucundum lumen ademptum,
- tecum una tota est nostra sepulta domus,
- omnia tecum una perierunt gaudia nostra,
- quae tuus in vita dulcis alebat amor.
- quem nunc tam longe non inter nota sepulcra
- nec prope cognatos compositum cineres,
- sed Troia obscena, Troia infelice sepultum
- detinet extremo terra aliena solo.
- ad quam tum properans fertur simul undique pubes
- Graeca penetralis deseruisse focos,
- ne Paris abducta gavisus libera moecha
- otia pacato degeret in thalamo.
- quo tibi tum casu, pulcherrima Laodamia,
- ereptum est vita dulcius atque anima
- coniugium: tanto te absorbens vertice amoris
- aestus in abruptum detulerat barathrum,
- quale ferunt Grai Pheneum prope Cylleneum
- siccare emulsa pingue palude solum,
- quod quondam caesis montis fodisse medullis
- audit falsiparens Amphitryoniades,
- tempore quo certa Stymphalia monstra sagitta
- perculit imperio deterioris eri,
- pluribus ut caeli tereretur ianua divis,
- Hebe nec longa virginitate foret.
- sed tuus altus amor barathro fuit altior illo,
- qui tunc indomitam ferre iugum docuit.
- nam nec tam carum confecto aetate parenti
- una caput seri nata nepotis alit,
- qui, cum divitiis vix tandem inventus avitis
- nomen testatas intulit in tabulas,
- impia derisi gentilis gaudia tollens
- suscitat a cano vulturium capiti:
- nec tantum niveo gavisa est ulla columbo
- compar, quae multo dicitur improbius
- oscula mordenti semper decerpere rostro
- quam quae praecipue multivola est mulier:
- sed tu horum magnos vicisti sola furores,
- ut semel es flavo conciliata viro.
- aut nihil aut paulo cui tum concedere digna
- lux mea se nostrum contulit in gremium,
- quam circumcursans hinc illinc saepe Cupido
- fulgebat crocina candidus in tunica.
- quae tamenetsi uno non est contenta Catullo,
- rara verecundae furta feremus erae,
- ne nimium simus stultorum more molesti:
- saepe etiam Iuno, maxima caelicolum,
- coniugis in culpa flagrantem concoquit iram
- noscens omnivoli plurima furta Iovis.
- atqui nec divis homines componier aequum est
- ---ingratum tremuli tolle parentis onus.
- nec tamen illa mihi dextra deducta paterna
- fragrantem Assyrio venit odore domum,
- sed furtiva dedit mira munuscula nocte
- ipsius ex ipso dempta viri gremio.
- quare illud satis est, si nobis is datur unis
- quem lapide illa diem candidiore notat.
- hoc tibi quod potui confectum carmine munus
- pro multis, Alli, redditur officiis,
- ne vestrum scabra tangat robigine nomen
- haec atque illa dies atque alia atque alia.
- huc addent divi quam plurima, quae Themis olim
- antiquis solita est munera ferre piis:
- sitis felices et tu simul et tua vita
- et domus, in qua nos lusimus et domina,
- et qui principio nobis † terram dedit aufert,
- a quo sunt primo omnia nata bona,
- et longe ante omnes mihi quae me carior ipso est,
- lux mea, qua viva vivere dulce mihi est.
- Noli admirari quare tibi femina nulla,
- Rufe, velit tenerum supposuisse femur,
- non si illam rarae labefactes munere vestis
- aut perluciduli deliciis lapidis.
- laedit te quaedam mala fabula, qua tibi fertur
- valle sub alarum trux habitare caper.
- hunc metuunt omnes. neque mirum: nam mala valde est
- bestia, nec quicum bella puella cubet.
- quare aut crudelem nasorum interfice pestem,
- aut admirari desine cur fugiunt.
- Nulli se dicit mulier mea nubere malle
- quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat.
- dicit: sed mulier cupido quod dicit amanti
- in vento et rapida scribere oportet aqua.
- Si cui iure bono sacer alarum obstitit hircus,
- aut si quem merito tarda podagra secat,
- Aemulus iste tuus, qui vestrum exercet amorem,
- mirifice est a te nactus utrumque malum.
- nam quotiens futuit totiens ulciscitur ambos:
- illam adfligit odore, ipse perit podagra.
- Dicebas quondam solum te nosse Catullum,
- Lesbia, nec prae me velle tenere Iovem.
- dilexi tum te non tantum ut vulgus amicam,
- sed pater ut gnatos diligit et generos.
- nunc te cognovi: quare etsi impensius uror,
- multo mi tamen es vilior et levior.
- qui potis est? inquis. quod amantem iniuria talis
- cogit amare magis, sed bene velle minus.
- Desine de quoquam quicquam bene velle mereri