Carmina

Catullus

Catullus, Gaius Valerius. Carmina. Merrill, Elmer Truesdell, editor. Boston: Ginn, 1893.

  1. per medium densi transit iter populi,
  2. dulce viatori lasso in sudore levamen
  3. cum gravis exustos aestus hiulcat agros.
  4. hic, velut in nigro iactatis turbine nautis
  5. lenius adspirans aura secunda venit
  6. iam prece Pollucis, iam Castoris implorata,
  7. tale fuit nobis Allius auxilium.
  8. is clausum lato patefecit limite campum,
  9. isque domum nobis isque dedit dominae,
  10. ad quam communes exerceremus amores.
  11. quo mea se molli candida diva pede
  12. intulit et trito fulgentem in limine plantam
  13. innixa arguta constituit solea,
  14. coniugis ut quondam flagrans advenit amore
  15. Protesilaeam Laodamia domum
  16. inceptam frustra, nondum cum sanguine sacro
  17. hostia caelestis pacificasset eros.
  18. nil mihi tam valde placeat, Rhamnusia virgo,
  19. quod temere invitis suscipiatur eris.
  20. quam ieiuna pium desideret ara cruorem
  21. docta est amisso Laodamia viro,
  22. coniugis ante coacta novi dimittere collum
  23. quam veniens una atque altera rursus hiems
  24. noctibus in longis avidum saturasset amorem,
  25. posset ut abrupto vivere coniugio:
  26. quod scibant Parcae non longo tempore abesse,
  27. si miles muros isset ad Iliacos:
  28. nam tum Helenae raptu primores Argivorum
  29. coeperat ad sese Troia ciere viros,
  30. Troia (nefas) commune sepulcrum Asiae Europaeque,
  31. Troia virum et virtutum omnium acerba cinis:
  32. quaene etiam nostro letum miserabile fratri
  33. attulit. Hei misero frater adempte mihi,
  34. hei misero fratri iucundum lumen ademptum,
  35. tecum una tota est nostra sepulta domus,
  36. omnia tecum una perierunt gaudia nostra,
  37. quae tuus in vita dulcis alebat amor.
  38. quem nunc tam longe non inter nota sepulcra
  39. nec prope cognatos compositum cineres,
  40. sed Troia obscena, Troia infelice sepultum
  41. detinet extremo terra aliena solo.
  42. ad quam tum properans fertur simul undique pubes
  43. Graeca penetralis deseruisse focos,
  44. ne Paris abducta gavisus libera moecha
  45. otia pacato degeret in thalamo.
  46. quo tibi tum casu, pulcherrima Laodamia,
  47. ereptum est vita dulcius atque anima
  48. coniugium: tanto te absorbens vertice amoris
  49. aestus in abruptum detulerat barathrum,
  50. quale ferunt Grai Pheneum prope Cylleneum
  51. siccare emulsa pingue palude solum,
  52. quod quondam caesis montis fodisse medullis
  53. audit falsiparens Amphitryoniades,
  54. tempore quo certa Stymphalia monstra sagitta
  55. perculit imperio deterioris eri,
  56. pluribus ut caeli tereretur ianua divis,
  57. Hebe nec longa virginitate foret.
  58. sed tuus altus amor barathro fuit altior illo,
  59. qui tunc indomitam ferre iugum docuit.
  60. nam nec tam carum confecto aetate parenti
  61. una caput seri nata nepotis alit,
  62. qui, cum divitiis vix tandem inventus avitis
  63. nomen testatas intulit in tabulas,
  64. impia derisi gentilis gaudia tollens
  65. suscitat a cano vulturium capiti:
  66. nec tantum niveo gavisa est ulla columbo
  67. compar, quae multo dicitur improbius
  68. oscula mordenti semper decerpere rostro
  69. quam quae praecipue multivola est mulier:
  70. sed tu horum magnos vicisti sola furores,
  71. ut semel es flavo conciliata viro.
  72. aut nihil aut paulo cui tum concedere digna
  73. lux mea se nostrum contulit in gremium,
  74. quam circumcursans hinc illinc saepe Cupido
  75. fulgebat crocina candidus in tunica.
  76. quae tamenetsi uno non est contenta Catullo,
  77. rara verecundae furta feremus erae,
  78. ne nimium simus stultorum more molesti:
  79. saepe etiam Iuno, maxima caelicolum,
  80. coniugis in culpa flagrantem concoquit iram
  81. noscens omnivoli plurima furta Iovis.
  82. atqui nec divis homines componier aequum est
  83. ---ingratum tremuli tolle parentis onus.
  84. nec tamen illa mihi dextra deducta paterna
  85. fragrantem Assyrio venit odore domum,
  86. sed furtiva dedit mira munuscula nocte
  87. ipsius ex ipso dempta viri gremio.
  88. quare illud satis est, si nobis is datur unis
  89. quem lapide illa diem candidiore notat.
  90. hoc tibi quod potui confectum carmine munus
  91. pro multis, Alli, redditur officiis,
  92. ne vestrum scabra tangat robigine nomen
  93. haec atque illa dies atque alia atque alia.
  94. huc addent divi quam plurima, quae Themis olim
  95. antiquis solita est munera ferre piis:
  96. sitis felices et tu simul et tua vita
  97. et domus, in qua nos lusimus et domina,
  98. et qui principio nobis † terram dedit aufert,
  99. a quo sunt primo omnia nata bona,
  100. et longe ante omnes mihi quae me carior ipso est,
  101. lux mea, qua viva vivere dulce mihi est.
  1. Noli admirari quare tibi femina nulla,
  2. Rufe, velit tenerum supposuisse femur,
  3. non si illam rarae labefactes munere vestis
  4. aut perluciduli deliciis lapidis.
  5. laedit te quaedam mala fabula, qua tibi fertur
  6. valle sub alarum trux habitare caper.
  7. hunc metuunt omnes. neque mirum: nam mala valde est
  8. bestia, nec quicum bella puella cubet.
  9. quare aut crudelem nasorum interfice pestem,
  10. aut admirari desine cur fugiunt.
  1. Nulli se dicit mulier mea nubere malle
  2. quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat.
  3. dicit: sed mulier cupido quod dicit amanti
  4. in vento et rapida scribere oportet aqua.
  1. Si cui iure bono sacer alarum obstitit hircus,
  2. aut si quem merito tarda podagra secat,
  3. Aemulus iste tuus, qui vestrum exercet amorem,
  4. mirifice est a te nactus utrumque malum.
  5. nam quotiens futuit totiens ulciscitur ambos:
  6. illam adfligit odore, ipse perit podagra.
  1. Dicebas quondam solum te nosse Catullum,
  2. Lesbia, nec prae me velle tenere Iovem.
  3. dilexi tum te non tantum ut vulgus amicam,
  4. sed pater ut gnatos diligit et generos.
  5. nunc te cognovi: quare etsi impensius uror,
  6. multo mi tamen es vilior et levior.
  7. qui potis est? inquis. quod amantem iniuria talis
  8. cogit amare magis, sed bene velle minus.
  1. Desine de quoquam quicquam bene velle mereri
  2. aut aliquem fieri posse putare pium.
  3. omnia sunt ingrata, nihil fecisse benigne:
  4. immo etiam taedet, taedet obestque magis:
  5. ut mihi, quem nemo gravius nec acerbius urget
  6. Quam modo qui me unum atque unicum amicum habuit.
  1. Gellius audierat patruum obiurgare solere,
  2. si quis delicias diceret aut faceret.
  3. hoc ne ipsi accideret, patrui perdepsuit ipsam
  4. uxorem et patruum reddidit Harpocratem.
  5. quod voluit fecit: nam, quamvis irrumet ipsum
  6. nunc patruum, verbum non faciet patruus.
  1. Huc est mens deducta tua, mea Lesbia, culpa,
  2. atque ita se officio perdidit ipsa suo,
  3. ut iam nec bene velle queat tibi, si optuma fias,
  4. nec desistere amare, omnia si facias.
  1. Si qua recordanti benefacta priora voluptas
  2. est homini, cum se cogitat esse pium,
  3. nec sanctam violasse fidem, nec foedere in ullo
  4. divum ad fallendos numine abusum homines,
  5. multa parata manent in longa aetate, Catulle,
  6. ex hoc ingrato gaudia amore tibi.
  7. nam quaecumque homines bene cuiquam aut dicere possunt
  8. aut facere, haec a te dictaque factaque sunt: