Carmina

Catullus

Catullus, Gaius Valerius. Carmina. Merrill, Elmer Truesdell, editor. Boston: Ginn, 1893.

  1. sic neque tum mitrae neque tum fluitantis amictus
  2. illa vicem curans toto ex te pectore, Theseu,
  3. toto animo, tota pendebat perdita mente.
  4. ah misera, adsiduis quam luctibus exsternavit
  5. spinosas Erycina serens in pectore curas
  6. illa tempestate, ferox quo ex tempore Theseus
  7. egressus curvis e litoribus Piraei
  8. attigit iniusti regis Gortynia tecta.
  9. nam perhibent olim crudeli peste coactam
  10. Androgeoneae poenas exsolvere caedis
  11. electos iuvenes simul et decus innuptarum
  12. Cecropiam solitam esse dapem dare Minotauro.
  13. quis angusta malis cum moenia vexarentur,
  14. ipse suum Theseus pro caris corpus Athenis
  15. proicere optavit potius quam talia Cretam
  16. funera Cecropiae nec funera portarentur.
  17. atque ita nave levi nitens ac lenibus auris
  18. magnanimum ad Minoa venit sedesque superbas.
  19. hunc simul ac cupido conspexit lumine virgo
  20. regia, quam suavis exspirans castus odores
  21. lectulus in molli complexu matris alebat,
  22. quales Eurotae progignunt flumina myrtos
  23. aurave distinctos educit verna colores,
  24. non prius ex illo flagrantia declinavit
  25. lumina quam cuncto concepit corpore flammam
  26. funditus atque imis exarsit tota medullis.
  27. heu misere exagitans immiti corde furores,
  28. sancte puer, curis hominum qui gaudia misces,
  29. quaeque regis Golgos quaeque Idalium frondosum,
  30. qualibus incensam iactastis mente puellam
  31. fluctibus in flavo saepe hospite suspirantem!
  32. quantos illa tulit languenti corde timores,
  33. quanto saepe magis fulgore expalluit auri,
  34. cum saevum cupiens contra contendere monstrum
  35. aut mortem appeteret Theseus aut praemia laudis.
  36. non ingrata tamen frustra munuscula divis
  37. promittens tacito succendit vota labello.
  38. nam velut in summo quatientem bracchia Tauro
  39. quercum aut conigeram sudanti cortice pinum
  40. indomitus turbo contorquens flamine robur
  41. eruit (illa procul radicitus exturbata
  42. prona cadit, † lateque cum eius obvia frangens),
  43. sic domito saevum prostravit corpore Theseus
  44. nequiquam vanis iactantem cornua ventis.
  45. inde pedem sospes multa cum laude reflexit
  46. errabunda regens tenui vestigia filo,
  47. ne labyrintheis e flexibus egredientem
  48. tecti frustraretur inobservabilis error.
  49. sed quid ego a primo digressus carmine plura
  50. commemorem, ut linquens genitoris filia vultum,
  51. ut consanguineae complexum, ut denique matris,
  52. quae misera in gnata deperdita laetabatur,
  53. omnibus his Thesei dulcem praeoptarit amorem,
  54. aut ut vecta rati spumosa ad litora Diae
  55. venerit, aut ut eam devinctam lumina somno
  56. liquerit immemori discedens pectore coniunx?
  57. saepe illam perhibent ardenti corde furentem
  58. clarisonas imo fudisse ex pectore voces,
  59. ac tum praeruptos tristem conscendere montes
  60. unde aciem in pelagi vastos protenderet aestus,
  61. tum tremuli salis adversas procurrere in undas
  62. mollia nudatae tollentem tegmina surae,
  63. atque haec extremis maestam dixisse querelis,
  64. frigidulos udo singultus ore cientem:
  65. “sicine me patriis avectam, perfide, ab aris,
  66. perfide, deserto liquisti in litore, Theseu?
  67. sicine discedens neglecto numine divum
  68. immernor ah devota domum periuria portas?
  69. nullane res potuit crudelis flectere mentis
  70. consilium? tibi nulla fuit clementia praesto
  71. immite ut nostri vellet miserescere pectus?
  72. at non haec quondam blanda promissa dedisti
  73. voce mihi, non haec miserae sperare iubebas,
  74. sed conubia laeta, sed optatos hymenaeos:
  75. quae cuncta aerii discerpunt irrita venti.
  76. nunc iam nulla viro iuranti femina credat,
  77. nulla viri speret sermones esse fideles:
  78. quis dum aliquid cupiens animus praegestit apisci,
  79. nil metuunt iurare, nihil promittere parcunt:
  80. sed simul ac cupidae mentis satiata libido est,
  81. dicta nihil meminere, nihil periuria curant.
  82. certe ego te in medio versantem turbine leti
  83. eripui et potius germanum amittere crevi
  84. quam tibi fallaci supremo in tempore deessem:
  85. pro quo dilaceranda feris dabor alitibusque
  86. praeda neque iniecta tumulabor mortua terra.
  87. quaenam te genuit sola sub rupe leaena,
  88. quod mare conceptum spumantibus exspuit undis.
  89. quae Syrtis, quae Scylla rapax, quae vasta Charybdis,
  90. talia qui reddis pro dulci praemia vita?
  91. si tibi non cordi fuerant conubia nostra,
  92. saeva quod horrebas prisci praecepta parentis,
  93. at tamen in vestras potuisti ducere sedes
  94. quae tibi iucundo famularer serva labore
  95. candida permulcens liquidis vestigia lymphis
  96. purpureave tuum constemens veste cubile.
  97. sed quid ego ignaris nequiquam conqueror auris
  98. exsternata malo, quae nullis sensibus auctae
  99. nec missas audire queunt nec reddere voces?
  100. ille autem prope iam mediis versatur in undis,
  101. nec quisquam adparet vacua mortalis in alga.
  102. sic nimis insultans extremo tempore saeva
  103. fors etiam nostris invidit questibus auris.
  104. Iuppiter omnipotens, utinam ne tempore primo
  105. Gnosia Cecropiae tetigissent litora puppes,
  106. indomito nec dira ferens stipendia tauro
  107. perfidus in Creta religasset navita funem,
  108. nec malus hic celans dulci crudelia forma
  109. consilia in nostris requiesset sedibus hospes!
  110. nam quo me referam? quali spe perdita nitor?
  111. Idaeosne petam montes? ah, gurgite lato
  112. discernens ponti truculentum ubi dividit aequor?
  113. an patris auxilium sperem, quemne ipsa reliqui
  114. respersum iuvenem fraterna caede secuta?
  115. coniugis an fido consoler memet amore,
  116. quine fugit lentos incurvans gurgite remos?
  117. praeterea nullo litus, sola insula, tecto,
  118. nec patet egressus pelagi cingentibus undis:
  119. nulla fugae ratio, nulla spes: omnia muta,
  120. omnia sunt deserta, ostentant omnia letum.
  121. non tamen ante mihi languescent lumina morte,
  122. nec prius a fesso secedent corpore sensus
  123. quam iustam a divis exposcam prodita multam
  124. caelestumque fidem postrema comprecer hora.
  125. quare, facta virum multantes vindice poena
  126. Eumenides, quibus anguino redimita capillo
  127. frons exspirantis praeportat pectoris iras,
  128. huc huc adventate, meas audite querelas,
  129. quas ego, vae miserae, extremis proferre medullis
  130. cogor inops, ardens, amenti caeca furore.
  131. quae quoniam verae nascuntur pectore ab imo,
  132. vos nolite pati nostrum vanescere luctum,
  133. sed quali solam Theseus me mente reliquit,
  134. tali mente, deae, funestet seque suosque.”
  135. has postquam maesto profudit pectore voces
  136. supplicium saevis exposcens anxia factis,
  137. adnuit invicto caelestum numine rector,
  138. quo nutu tellus atque horrida contremuerunt
  139. aequora concussitque micantia sidera mundus.
  140. ipse autem caeca mentem caligine Theseus
  141. consitus oblito dimisit pectore cuncta
  142. quae mandata prius constanti mente tenebat,
  143. dulcia nec maesto sustollens signa parenti
  144. sospitem Erechtheum se ostendit visere portum
  145. namque ferunt olim, classi cum moenia divae
  146. linquentem gnatum ventis concrederet Aegeus,
  147. talia complexum iuveni mandata dedisse:
  148. “gnate mihi longe iucundior unice vita,
  149. gnate, ego quem in dubios cogor dimittere casus
  150. reddite in extrema nuper mihi fine senectae,
  151. quandoquidem fortuna mea ac tua fervida virtus
  152. eripit invito mihi te, cui languida nondum
  153. lumina sunt gnati cara saturata figura,
  154. non ego te gaudens laetanti pectore mittam,
  155. nec te ferre sinam fortunae signa secundae,