Carmina

Catullus

Catullus, Gaius Valerius. Carmina. Merrill, Elmer Truesdell, editor. Boston: Ginn, 1893.

  1. progenies, salvete iterum
  2. vos ego saepe meo, vos carmine compellabo,
  3. teque adeo eximie taedis felicibus aucte
  4. Thessaliae columen Peleu, cui Iuppiter ipse,
  5. ipse suos divum genitor concessit amores.
  6. tene Thetis tenuit pulcherrirma Nereine?
  7. tene suam Tethys concessit ducere neptem
  8. Oceanusque, mari totum qui amplectitur orbem?
  9. quae simul optatae finito tempore luces
  10. advenere, domum conventu tota frequentat
  11. Thessalia, oppletur laetanti regia coetu:
  12. dona ferunt prae se, declarant gaudia vultu.
  13. deseritur Cieros, linquunt Phthiotica Tempe
  14. Crannonisque domos ac moenia Larisaea,
  15. Pharsalum coeunt, Pharsalia tecta frequentant.
  16. rura colit nemo, mollescunt colla iuvencis,
  17. non humilis curvis purgatur vinea rastris,
  18. non glaebam prono convellit vomere taurus,
  19. non falx attenuat frondatorum arboris umbram,
  20. squalida desertis robigo infertur aratris.
  21. ipsius at sedes, quacumque opulenta recessit
  22. regia, fulgenti splendent auro atque argento.
  23. candet ebur soliis, conlucent pocula mensae,
  24. tota domus gaudet regali splendida gaza.
  25. pulvinar vero divae geniale locatur
  26. sedibus in mediis, Indo quod dente politum
  27. tincta tegit roseo conchyli purpura fuco.
  28. haec vestis priscis hominum variata figuris
  29. heroum mira virtutes indicat arte.
  30. namque fluentisono prospectans litore Diae
  31. Thesea cedentem celeri cum classe tuetur
  32. indomitos in corde gerens Ariadna furores,
  33. necdum etiam sese quae visit visere credit,
  34. ut pote fallaci quae tunc primum excita somno
  35. desertam in sola miseram se cernat harena.
  36. immemor at iuvenis fugiens pellit vada remis,
  37. irrita ventosae linquens promissa procellae.
  38. quem procul ex alga maestis Minois ocellis
  39. saxea ut effigies bacchantis prospicit, eheu,
  40. prospicit et magnis curarum fluctuat undis,
  41. non flavo retinens subtilem vertice mitram,
  42. non contecta levi velatum pectus amictu,
  43. non tereti strophio lactentis vincta papillas,
  44. omnia quae toto delapsa e corpore passim
  45. ipsius ante pedes fluctus salis adludebant.
  46. sic neque tum mitrae neque tum fluitantis amictus
  47. illa vicem curans toto ex te pectore, Theseu,
  48. toto animo, tota pendebat perdita mente.
  49. ah misera, adsiduis quam luctibus exsternavit
  50. spinosas Erycina serens in pectore curas
  51. illa tempestate, ferox quo ex tempore Theseus
  52. egressus curvis e litoribus Piraei
  53. attigit iniusti regis Gortynia tecta.
  54. nam perhibent olim crudeli peste coactam
  55. Androgeoneae poenas exsolvere caedis
  56. electos iuvenes simul et decus innuptarum
  57. Cecropiam solitam esse dapem dare Minotauro.
  58. quis angusta malis cum moenia vexarentur,
  59. ipse suum Theseus pro caris corpus Athenis
  60. proicere optavit potius quam talia Cretam
  61. funera Cecropiae nec funera portarentur.
  62. atque ita nave levi nitens ac lenibus auris
  63. magnanimum ad Minoa venit sedesque superbas.
  64. hunc simul ac cupido conspexit lumine virgo
  65. regia, quam suavis exspirans castus odores
  66. lectulus in molli complexu matris alebat,
  67. quales Eurotae progignunt flumina myrtos
  68. aurave distinctos educit verna colores,
  69. non prius ex illo flagrantia declinavit
  70. lumina quam cuncto concepit corpore flammam
  71. funditus atque imis exarsit tota medullis.
  72. heu misere exagitans immiti corde furores,
  73. sancte puer, curis hominum qui gaudia misces,
  74. quaeque regis Golgos quaeque Idalium frondosum,
  75. qualibus incensam iactastis mente puellam
  76. fluctibus in flavo saepe hospite suspirantem!
  77. quantos illa tulit languenti corde timores,
  78. quanto saepe magis fulgore expalluit auri,
  79. cum saevum cupiens contra contendere monstrum
  80. aut mortem appeteret Theseus aut praemia laudis.
  81. non ingrata tamen frustra munuscula divis
  82. promittens tacito succendit vota labello.
  83. nam velut in summo quatientem bracchia Tauro
  84. quercum aut conigeram sudanti cortice pinum
  85. indomitus turbo contorquens flamine robur
  86. eruit (illa procul radicitus exturbata
  87. prona cadit, † lateque cum eius obvia frangens),
  88. sic domito saevum prostravit corpore Theseus
  89. nequiquam vanis iactantem cornua ventis.
  90. inde pedem sospes multa cum laude reflexit
  91. errabunda regens tenui vestigia filo,
  92. ne labyrintheis e flexibus egredientem
  93. tecti frustraretur inobservabilis error.
  94. sed quid ego a primo digressus carmine plura
  95. commemorem, ut linquens genitoris filia vultum,
  96. ut consanguineae complexum, ut denique matris,
  97. quae misera in gnata deperdita laetabatur,
  98. omnibus his Thesei dulcem praeoptarit amorem,
  99. aut ut vecta rati spumosa ad litora Diae
  100. venerit, aut ut eam devinctam lumina somno
  101. liquerit immemori discedens pectore coniunx?
  102. saepe illam perhibent ardenti corde furentem
  103. clarisonas imo fudisse ex pectore voces,
  104. ac tum praeruptos tristem conscendere montes
  105. unde aciem in pelagi vastos protenderet aestus,
  106. tum tremuli salis adversas procurrere in undas
  107. mollia nudatae tollentem tegmina surae,
  108. atque haec extremis maestam dixisse querelis,
  109. frigidulos udo singultus ore cientem:
  110. “sicine me patriis avectam, perfide, ab aris,
  111. perfide, deserto liquisti in litore, Theseu?
  112. sicine discedens neglecto numine divum
  113. immernor ah devota domum periuria portas?
  114. nullane res potuit crudelis flectere mentis
  115. consilium? tibi nulla fuit clementia praesto
  116. immite ut nostri vellet miserescere pectus?
  117. at non haec quondam blanda promissa dedisti
  118. voce mihi, non haec miserae sperare iubebas,
  119. sed conubia laeta, sed optatos hymenaeos:
  120. quae cuncta aerii discerpunt irrita venti.
  121. nunc iam nulla viro iuranti femina credat,
  122. nulla viri speret sermones esse fideles:
  123. quis dum aliquid cupiens animus praegestit apisci,
  124. nil metuunt iurare, nihil promittere parcunt:
  125. sed simul ac cupidae mentis satiata libido est,
  126. dicta nihil meminere, nihil periuria curant.
  127. certe ego te in medio versantem turbine leti
  128. eripui et potius germanum amittere crevi
  129. quam tibi fallaci supremo in tempore deessem:
  130. pro quo dilaceranda feris dabor alitibusque
  131. praeda neque iniecta tumulabor mortua terra.
  132. quaenam te genuit sola sub rupe leaena,
  133. quod mare conceptum spumantibus exspuit undis.
  134. quae Syrtis, quae Scylla rapax, quae vasta Charybdis,
  135. talia qui reddis pro dulci praemia vita?
  136. si tibi non cordi fuerant conubia nostra,
  137. saeva quod horrebas prisci praecepta parentis,
  138. at tamen in vestras potuisti ducere sedes
  139. quae tibi iucundo famularer serva labore
  140. candida permulcens liquidis vestigia lymphis
  141. purpureave tuum constemens veste cubile.
  142. sed quid ego ignaris nequiquam conqueror auris
  143. exsternata malo, quae nullis sensibus auctae
  144. nec missas audire queunt nec reddere voces?
  145. ille autem prope iam mediis versatur in undis,
  146. nec quisquam adparet vacua mortalis in alga.
  147. sic nimis insultans extremo tempore saeva
  148. fors etiam nostris invidit questibus auris.
  149. Iuppiter omnipotens, utinam ne tempore primo
  150. Gnosia Cecropiae tetigissent litora puppes,
  151. indomito nec dira ferens stipendia tauro
  152. perfidus in Creta religasset navita funem,