Scholia in Lucianum

ἀκάτια οἱ μὲν τοὺς μεγάλους καὶ μέσους καλοῦσιν ἱστούς, ὡς καὶ Πολυδεύκει τῷ ὀνοματολόγῳ [1, 91] δοκεῖ· εἰσὶ δ’ οἳ καὶ τὰ παρ’ ἡμῖν λεγόμενα κάρυα ἀκάτιά φασιν, οἷς ἡ κεραία ἀνέλκεται. ~ VCΩΔ

ἀλλ’ ὦ θεοφιλέστατε Τιμόκλεις, τὸν μὲν κυβερνήτην ἐκεῖνον εἶδες ἂν ἀεὶ τὰ ξυμφέροντα ἐπινοοῦντα καὶ πρὸ τοῦ καιροῦ παρασκευαζόμενον καὶ προστάττοντα τοῖς ναύταις, ἀλυσιτελὲς δὲ οὐδὲ ἄλογον οὐδὲν εἶχέ τι ἡ ναῦς, ὃ μὴ χρήσιμον πάντως καὶ ἀναγκαῖον ἦν πρὸς τὴν ναυτιλίαν αὐτοῖς· ὁ δὲ σὸς οὗτος κυβερνήτης, ὃν τῇ μεγάλῃ ταύτῃ νηὶ ἐφεστάναι ἀξιοῖς, καὶ οἱ ξυνναῦται αὐτοῦ οὐδὲ εὐλόγως οὐδὲ κατὰ τὴν ἀξίαν διατάττουσι κτλ.]

Τοῦ αὐτοῦ πρὸς τὸ ὑπὸ τοῦ δυσσεβοῦς Λουκιανοῦ λήρημα ὡς φθονερὸν ὅτι τὸ θεῖον.

πρότονος*] τὸ σχοινίον, εἰς ὃ δεσμοῦσι τὸν ἱστόν. ~ ΓVΩΔ

χηνίσκος*] τὸ τῆς πρῴρας μέρος, οὗ ἀπήρτηνται αἱ ἄγκυραι, ὃ καὶ τῆς τρόπιδός ἐστιν ἀρχή. ~ ΓVΩΔ. Addit Δ: εἰσὶ δ’ οἱ μᾶλλον τὸ τῆς πρύμνης ἔφασαν ἄκρον, πρὸς ὃ ἐπιζεύγνυνται αἱ ἐπωτίδες τῆς νεώς. πλήν, ὁποτέρως ἔχοι,— quae sequuntur, etiam in V leguntur — χηνίσκος ἐλέγετο, ὅτι χηνὸς κεφαλὴν μορφοῦντες οἱ ναυπηγοὶ ἐπετίθεσαν τῷ ἄκρῳ, τάχα τὸ πλοῖον εἰς χῆνα ἀπεικάζοντες

διμοιρίτην*] ὁ τοῦ διμοίρου τῶν ἐν τῇ νηὶ ἄρχων. ~ ΓVΩΔ

τριμοιρίτην*] ὁ τοῦ τρίτου μέρους ἄρχων. ~ ΓVΩ

— ] οὕτως ἐλέγοντο οἱ μὴ τὸν ἐντελῆ μισθὸν λαμβάνοντες στρατιῶται τῷ μὴ εἶναι τὴν στρατιῶτιν ἀρετὴν τέλειοι. ~ VΩΔ

κατακολυμβῆσαι* κτλ.] πάντα ταῦτα λέγει ὡς ὀνόματα τῶν ἐν τῷ πλοίῳ σκευῶν, ἃ μεταφορικῶς ἐπὶ ἀνθρώπων νοητέον, ὅτι οἱ μὲν ὀφείλοντες καλῶς πράττειν ἀτυχοῦσιν, οἱ δὲ ἄδικοι εὖ πράττουσιν. ~ VΓΩΔ

Σωκράτης καὶ Φωκίων Ἀθηναῖοι ἦσαν ἀμφότεροι ἐπ’ ἀρετῇ θαυμαζόμενοι, ὁ μὲν φιλόσοφος, ὁ δὲ στρατηγός. ~ ΓVΩΔ

ὁ μὲν Καλλίας οὗτος, ὡς Κρατῖνος Ἀρχιλόχοις [fr. 11. C. A. F. I K.] φησίν, Ἱππονίκου υἱὸς ἦν τὸν δῆμον Μελιτεύς, ὡς Ἀριστοφάνης Ὥραις [fr. 572. C.A.F. I 538 Κ.], πλούσιος καὶ πασχητιῶν καὶ ὑπὸ πορνιδίων διαφορούμενος καὶ κόλακας τρέφων. εἰς δὲ στιγματίαν αὐτὸν Κρατῖνος [fr. 11] κωμῳδεῖ ὡς ἕνα τῶν καταχρέων· οἱ γὰρ δανειζόμενοι τὰς κτήσεις ὑπετίθεσαν καὶ ἐπέγραφον αὐτὰς πρὸς τὸ γινώσκεσθαι, ὅτι ὑποθῆκαί εἰσιν· ὅθεν καὶ Μένανδρος [fr. 968. C. A. F. III 247 K.] ἄστικτον χωρίον εἰώθει λέγειν τὸ ἀνεπιδάνειστον. κωμῳδεῖ δὲ αὐτὸν Κρατῖνος [fr. 11] καὶ ὡς Φώκου γυναῖκα μοιχεύσαντα καὶ τρία τάλαντα δόντα εἰς τὸ μὴ κριθῆναι. — ὁ δὲ Μειδίας ὀρτυγοκόπος ἦν, ὡς Πλάτων Περιάλγει [fr. 108. C. A. F. I 630 Κ.],

τοίχου*] τοῖχος λέγεται οὐ μόνον ἐπὶ οἴκου ἀλλὰ καὶ ἐπὶ πλοίου. ~ ΓVΩΔ

κατὰ* ῥοῦν προχωρεῖ] κατὰ ῥοῦν φέρεται. ἐπὶ τῶν εὐπλοούντων ὁ λόγος, ὅτε πρὸς ῥεῦμα φερόμενοι τὸν ἴδιον πλοῦν ἀνύουσιν. ~ ΓCVΩΔ. Addunt CVΩΔ: διότι δὲ ἀπὸ τοῦ πλοῦ τὸ παράδειγμα, διὰ τοῦτο καὶ νῦν τῷ πλησίστιος ἐχρήσατο. ~

ἱερὰν — ἄγκυραν*] ἄγκυρά ἐστιν ἐν τῇ νηὶ ἡ μεγίστη, ἣν καλοῦσιν ἱεράν. αὕτη δέ, ὅτε μέγας καταλάβῃ κίνδυνος, τελευταία βάλλεται. εἶπεν οὖν τοῦτο ὡς μέλλων τελευταῖον εἰπεῖν ἐπιχειρημάτων τὸ πάντων μέγιστον. ~ ΓVΩΔ

τυμβωρύχε* κτλ.] καλῶς πάνυ εἰσήγαγε τὸν Τιμοκλέα πρὸς ὕβρεις τραπέντα· τοῦτο γὰρ ἔθος τοῖς ἡττωμένοις. ~ VΓΩΔ

κατατρυφῶντα*] πάνυ ἐπὶ τῆς νίκης ἐπιγελῶντα. ~ ΓVΩ

σύρφαξ: ὑποκορισμὸς τοῦ συρφετοῦ. ~ CVΔ

Ζωπύρου*] τοῦ Δαρείου πολιορκοῦντος τὴν Βαβυλῶνα καὶ μὴ δυναμένου παραλαβεῖν αὐτὴν ὁ Ζώπυρος κόψας ἑαυτοῦ τὰ ὦτα καὶ τῆν ῥῖνα καὶ μαστιγώσας ἑαυτὸν

— ] Δαρείου τοῦ Μήδου Βαβυλῶνι τῇ πρὸς τὸν Εὐφράτην προσεδρεύοντος καὶ ἑλεῖν ταύτην δι’ ἰσχυρότητα καὶ ἀσφάλειαν μὴ δυναμένου Ζώπυρός τις ἀνὴρ τῶν ἐν τέλει Δαρείῳ προσελθὼν ἠξίου μαστιγώσαντα αὑτὸν καὶ λωβησάμενον ὤτων ἀφαιρέσει καὶ ῥινὸς ἀφεῖναι πορευθῆναι πρὸς Βαβυλῶνα τρόπον αὐτομόλου. οὕτως δὲ διαθεμένου αὐτὸν Δαρείου ἀπῄει φυγὰς δῆθεν πρὸς τοὺς Βαβυλωνίους. οἱ δὲ τὸ ἀνήκεστον ἰδόντες τοῦ πάθους ἐλπίσαντες ἀδιάλλακτα αὐτῷ τὰ πρὸς Δαρεῖον ἔσεσθαι καί τι καὶ δρᾶσαι τοῦτον ἀντάξιον τῆς τοιαύτης αἰκίας διανοηθῆναι πιστόν τε ἡγήσαντο ἑαυτοῖς Ζώπυρον καὶ ἐν τοῖς μάλιστα εὐεργέταις. καὶ δὴ φέροντες αὑτούς τε καὶ τὴν πόλιν ἐνεχείρισαν Ζωπύρῳ· ὅς μετ’ ὀλίγον Δαρείῳ ἑαυτὸν ἐνεχείρισεν αὐτῇ παραθήκῃ. ἐφ’ οἷς τοῦτο Δαρείῳ ἀνεφωνήθη τὸ ἐβουλόμην Ζώπυρον ἔχειν ἢ μυρίας Βαβυλῶνας εὐπορηκέναι. ~ Δ

διάτορον*] ὀξύτονον. ~ ΓV

ἄυπνος*] Αἰήτης ὁ τῶν Κόλχων βασιλεὺς εἶχε δέρμα προβάτου χρυσοῦν καὶ τοῦτο δράκων παρεφύλαττεν ἄυπνος. ~ ΓVΩΔ. cf. φ

— ] εἰς τὸ αὐτό. τὸ χρυσόμαλλόν φησι δέρος, ὃ Φρίξου

νῦν γάρ μοι πράγματα* κτλ.] ἐὰν θελήσω, φησίν, κρατῆσαί σε νῦν, δυσχερανῶ· πηδῶν γὰρ ἐν τῇ σκοτίᾳ δύνῃ διαφυγεῖν. ~ ΓVΩ

φθάνων] ἀντὶ τοῦ προλαμβάνων. ~ Δ

πρὸ ὁδοῦ ἔσῃ: τὸ ἐν τῇ συνηθείᾳ προκόψας ἔσῃ ἐν τῷ ἔργῳ τοῦ τροφὴν ὠνήσασθαι πεπορικὼς ἑαυτῷ. ~ VΓφΔ. Addunt V et (cf. ann.) Δ: τοῦτο δὲ τὸ πρὸ ὁδοῦ παροιμιῶδές ἐστι λεγόμενον ἐπὶ τῶν ὥσπερ τι προτέλειον ἐκτελουμένων τῶν μετὰ ταῦτα γινομένων, συμβαλλόμενον μέντοι τοῖς μετὰ ταῦτα, εἰ καὶ κατὰ πάρεργον, ὥσπερ καὶ εἰ, οἷς ὁδεύειν πρόκειται, ἐπιτελεσθείη τι τῶν συνενεγκεῖν ἐχόντων τι τῇ ὁδῷ· παρ’ ὃ καὶ πρὸ ὁδοῦ εἴρηται. ὁ δὲ νοῦς πρὸτοῦ

ἀνεγρόμενος*] ἀνεγειρόμενος. ~ Γ

Ζεῦ τεράστιε*] εἰώθεσαν οἱ ἀρχαῖοι ἀπὸ τῶν πραγμάτων τὸν Δία καλεῖν, οἷον δεχόμενοι ξένον ἐκάλουν Δία ξένιον. οὕτω καὶ ἐνταῦθα καλεῖ τὸν Δία τεράστιον τὸν ἀποδιώκοντα τὰ τέρατα. τέρας δὲ λέγει τὸ ἀνθρωπίνῃ φωνῇ τὸν ἀλεκτρυόνα χρήσασθαι. ~ ΓVΔ

ἀλεξίκακε: ὁ ἀποδιώκων τὰ κακά. ~ ΓCΔ. Addunt ΓΔ : ἀλεξίκακος δὲ ὁ Ἡρακλῆς ὡς πολλὰ τῶν ἐν τῷ κόσμῳ κακῶν ἰασάμενος. ~

ἀποτρόπαιον] ὃ ἀποτρέπεταί τις. ~ ΓVΔ

Ἀργοῦς τρόπις*] τὰ κατὰ τοῦ πλοίου. Ἀργὼ δὲ ἐστι τὸ πλοῖον, ἐν ᾧ Ἰάσων ἔπλευσεν· τούτου δέ, ὡς λέγουσιν, ἡ τρόπις ἐλάλει. ~ ΓVΔ, cf. φ

φηγὸς* ἐν Δωδώνῃ] μαντεῖον λέγουσι τοῦ Διὸς ἐν Δωδώνῃ, ὅπου φηγὸς ἤτοι δρῦς, εἰς ἣν ἐμαντεύοντο. ~ ΓVΔ

ἑρπούσας*] παρ’ Ὁμήρῳ [μ 395] ταῦτα ἐπὶ τῶν Ἡλίου βοῶν ἐν Ὀδυσσείᾳ, οὓς οἱ ἑταῖροι τοῦ Ὀδυσσέως σφάξαντες ἐθοινῶντο. ~ Δ

οὐ χαλεπῶς*] οὐ δυσχερῶς. ~ ΓV

ἐχεμυθήσειν*] σιωπήσειν, φυλάξαι τὸ μυστήριον. ~ ΓVΔ

ὡς Ἀλεκτρυών τις κτλ.] κατὰ κοινοῦ τὸ ὥς, ἵν’ ᾖ οὕτως καὶ ὡς ξυμπίνοι καὶ ὡς ξυγκωμάζοι καὶ ὡς κοινωνοίη τῶν ἐρωτικῶν. ~ ΔVΟ

ἀπίοι παρὰ τὴν Ἀφροδίτην κτλ.] λέγεται, ὅτι ἡ Ἀφρο

λαθόντα*] ἀγνοηθέντα. ~ ΓV

οὐδὲν* ὄφελος] τὸ ἑξῆς· καίτοι οὐδὲν ὄφελος· τί γὰρ μετὰ τὸ γενέσθαι τὴν προδοσίαν, εἰ βοᾶτε, ὄφελος; ~ ΔV

4 ἐκτράπεζον*] ἔξω τῆς τραπέζης. ~ ΓVΔ

Εὔφορβος*] οὗτος εἷς ἦν τῶν Τρώων, ὅστις καὶ πρῶτος δόρατι τὸν Πάτροκλον ἔπληξεν. ~ ΓVΟΩΔ

Μνησάρχου* παῖ] Μνήσαρχος πατὴρ ἦν Πυθαγόρου. καλῶς οὖν παίζων Μνησάρχου παῖδα τὸν Ἀλεκτρυόνα ἐκάλεσεν. ~ ΓVφΟΩΔ

ἀντὶ δὲ Σαμίου* Ταναγραῖος] Σάμος νῆσος ἦν, ὅθεν ὁ Πυθαγόρας, Τάναγρα δὲ πόλις Βοιωτίας, ὅθεν ὁ Μίκυλλος. ~ ΓVφΟΩΔ

Ταναγραῖος*] γράφεται Ταναγρικός. ἐν Τανάγρᾳ τὰ τῆς ὑποθέσεως. ἡ δὲ Τάναγρα πόλις Βοιωτική. ~ Δ

οὐδὲν μελλήσας] οὐκ ἀναμείνας. ~ ΓV

Πυθαγόρειόν ἐστι τοῦτο τὸ δόγμα ἴσον τὸ φαγεῖν κυάμους τῷ φαγεῖν τὴν κεφαλὴν τοῦ πατρός. ~ ΓVΔ

5 οὐκ ἀπόρρητος*] οὐκ ἀπηγορευμένη. ~ ΔΓV

οὐκ οἶδα, ὁπότερον ἂν ἑλοίμην] καλῶς γε σὺ ποιῶν· ἄμφω γὰρ τερατώδη καὶ εἰς φάσμα ψιλὸν ἀποτελοῦντα. ~ Δ

ἀναπεμπάζῃ*] τὰ προθεωρηθέντα ἀναμιμνῄσκῃ. ~ ΓVΦΔ

6 δεινόν*] μέγαν, θαυμαστόν. ~ ΓV

ὑπὲρ τὰ ἐσκαμμένα* ἤδη πηδᾷ] Φάυλλός τις ἐγένετο, ὅστις ἐπήδα πολλά. τῶν οὖν πρὸ αὐτοῦ σκαπτόντων πεν τήκοντα πόδας καὶ τούτους πηδώντων ὁ Φάυλλος ὑπὲρ τοὺς ν′ πάνυ ἐπήδησεν. ἐκράτησεν οὖν ἡ παροιμία ἐπὶ

μελιχρός*] ἡδύς. ~ ΓV

ἀποψήσῃ*] ἀπομάξῃ. ~ ΓVΟ

ἐλεφαντίνων*] λέγει Ὅμηρος [τ 562] διὰ μὲν τῶν ἐλεφαντίνων πυλῶν τοὺς ψευδεῖς ὀνείρους ἔρχεσθαι, διὰ δὲ τῶν κερατίνων τοὺς ἀληθεῖς. ~ VΓΦ

τυφλός*] ἱστοροῦσιν Ὅμηρον οἱ μὲν καὶ ἀπὸ γενεᾶς τυφλὸν καὶ τὸ σύμπτωμα ὄνομα τούτῳ γενέσθαι ὁμήρους καλούντων Δωριέων τοὺς τυφλούς. Ἡρόδοτος [c. 3 et 13, Biogr., ed. Westermann, p. 2 et 6] μέντοι τὸν Ὁμήρου γράφων βίον οὐκ ἀπὸ γενέσεως τυφλὸν αὐτὸν ἱστορεῖ, ἀλλὰ πολλὴν ἀλώμενον γῆν ἱστορίας χάριν γενέσθαι κατὰ τὴν Ἀττικὴν κἀκεῖ νοσήσαντα χαλεπῶς ὑπὸ τῆς νόσου τὴν ὄψιν ἀποβαλεῖν. ~ VCΦΟΩΔ. Addit C: οἱ δὲ Βαβυλώνιον λέγουσιν αὐτὸν καὶ ὁμηρεύσαντα ἤγουν πρεσβεύσαντα πρὸς Ἀθηναίους οὕτω κληθῆναι. ~

Μίδα*] λέγεται, ὅτι Μίδας πάνυ ὢν φιλόχρυσος ηὔξατο πᾶν πρᾶγμα, οὗ ἂν ἅψηται, χρυσοῦν γίνεσθαι. φασὶ δέ, ὅτι καὶ ἀπὸ τούτου ἀπέθανεν· καὶ αὐτὴ γὰρ ἡ τροφή, ἧς ἥπτετο, χρυσῆ ἐγίγνετο. ~ ΓVΦΟΩ

πολύ: χυδαῖον γὰρ τὸ πολύ. ~ VΔ

ἄριστον* μὲν ὕδωρ κτλ.] ἡ σύνταξις οὕτως· ἄριστον μὲν τὸ ὕδωρ, ὁ δὲ χρυσὸς καθάπερ τὸ πῦρ ἐν νυκτὶ διαπρέπει κατὰ τὴν ἐξοχὴν τοῦ πλούτου. ~ ΓVΦΟΩΔ

Εὐκράτης] οὗτος ὁ Εὐκράτης παρ’ Ἀθηναίοις ἦν πλούσιος. ~ ΓVφΔ

ὑποβεβρεγμένος] ἀντὶ τοῦ μεθύων. ~ VΦΔ

σὺν τριβακῷ] ἐν πενιχρῷ. ~ V

ἠπίαλον* ] ῥῖγος πρὸ πυρετοῦ. ~ ΓVΦΩΔ. Addit Δ: ἢ ῥῖγος συνημμένον πυρετῷ. ~

ἔφεδρος*] ἡνίκα δύο παλαίουσιν ἀθληταί, κάθηταί τις ἔξωθεν ἄλλος ὀφείλων τῷ νικῶντι παλῆσαι, καὶ ὁ τοιοῦτος καλεῖται ἔφεδρος ἀντὶ τοῦ ἡττωμένου εἰσερχόμενος. ~ ΓVΦΩΔ Addit Δ: μεταφορικὴ οὖν ἐνταῦθα ἡ λέξις. ~

στοιχεῖον ἐνταῦθα λέγει τὴν τοῦ ἡλίου σκιάν· εἰώθεσαν γὰρ ὁρίζειν, ἡνίκα τυχὸν ἡ σκιὰ γένηται πεντάπους, συνελθεῖν. ~ ΓCVΦΩΔ

ὁποσάπουν τὸ στοιχεῖον: οὕτως εἰώθεσαν οἱ παλαιοὶ καλεῖν τὸν ἥλιον ἢ τὴν σκιὰν τὴν ἀπὸ τοῦ ἡλίου. ~ ΔCVΦ. Addunt VΦΔ: τοιοῦτο δὲ τὸ λεγόμενον, ὅπως βραδὺς κατὰ τὴν κίνησιν ὁ ἥλιος· οἱ γὰρ ἐπισπεύδοντές τινι καὶ τὸ βραχύτατον τῆς ὥρας μακρὸν καὶ ἀπέραντον ἡγοῦνται. ~

κουριῶν*] καρῆναι δεόμενος. ~ ΓVΩΔ

ἐπερειδομένῳ] ἐπανακλινομένῳ. ~ ΓV

μάτην λύκος χανών] παροιμία ἐπὶ τῶν ἐλπιζόντων τι καὶ παρ’ ἐλπίδας πραττόντων. ~ ΓVΦΔ

πότος παροξυτόνως μὲν σημαίνει τὸ συμπόσιον, ὀξυτόνως δὲ αὐτὸ τὸ πόμα καὶ τὸ πίνειν δηλοῖ. ~ Δ

φιλοτησίας*] φιλοτησίαν προπίνειν ἐστίν, ἡνίκα τις ἐν ἀρίστῳ ἀπὸ τῆς δοθείσης αὐτῷ φιάλης πιὼν μέρος τὸ λοιπὸν παράσχῃ φίλῳ καὶ τὴν φιάλην χαρισάμενος. ~ ΓVφΩΔ