Historia Ecclesiastica
Theodoret, Bishop of Cyrus
Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.
>Ἁναθεματίζομεν Φωτεινόν, ὃς τὴν τοῦ Ἐβίωνος αἵρεσιν ἀνα- >καινίζων τὸν κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν μόνον ἐκ τῆς >ὡμολόγει.
>Ἀναθεματίζομεν καὶ τοὺς δύο υἱοὺς εἶναι διισχυριζομένους, >πρὸ τῶν αἰώνων καὶ ἄλλον μετὰ τὴν τῆς σαρκὸς ἐκ τῆς Μάριας >ἀνάληψιν.
>Ἀναθεματίζομεν κἀκείνους οἵτινες ἀντὶ λογικῆς ψυχῆς >διισχυρίζονται ὅτι ὁ τοῦ θεοῦ λόγος ἐστράφη ἐν τῇ ἀνθρωπίνῃ σαρκί.
>αὐτὸς γὰρ ὁ υἱὸς ὁ τοῦ θεοῦ λόγος οὐχὶ ἀντὶ τῆς λογικῆς καὶ νοερᾶς >ψυχῆς ἐν τῷ ἑαυτοῦ σώματι γέγονεν , ἀλλὰ τὴν ἡμετέραν, >λογικὴν καὶ νοεράν, ἄνευ τῆς ἁμαρτίας ψυχὴν ἀνέλαβέ τε καὶ ἔσωσεν.
[*](B V F HN (n) + GS (s) = r AL fy) W)[*](1 τίτας B Cass. ΣΛ τινα YFryW, vgl. οἵτινες J ι 3 σὺν τῷ—4 πνεῦμα Π Cass. Σ αὐτὸ μετὰ τοῦ πρσ(??) καὶ τοῦ υἱοῦ μιᾶς ἐξουσίασ ὑπάρχον καὶ οὐσίας J = Λ ι 5 ὁμοίως δὲ Βry W Cass. Σ ὁμοίως VF > JΛ ι τοῦ nur in B 6 εἶναι καὶ υἱόν = J] καὶ υἱὸν εἶναι V εἶναι τὸν υἱόν F ι 7 οἱ] οἱ δὲ F 8 διαφέροντες BF διαφέρονται YryW, vgl. licet verbis diserepent Cass. licet sermone dissimili Λ εἰ καὶ τῶ λόγω ἀνόμοιοι J 1 10 τοῦ BV > FryW ι 12 φωτινόν BS ι αἰβίωνοσ B ι 15 υἱοὺσ εἶναι BAV Cass. J εἶναι υἱοὺς ry filios Λ υἱοὺσ, und εἶναι nach διισχυριζομένους ~, VF ι 16 τὴν > F ι ἐκ τῆς Μαρίας = Σ] ἐκ μάριας B ἐκ τῆς παρθένου J ex tirgine Cass. Λ ι 18 ἀντὶ λογικῆς ψυχῆσ Π Cass. Σ ἀντὶ ἀνθρωπίνησ λογικῆς καὶ νοερὰς ψυχῆσ J pro hominis anima rationabili et intelligibili Λ ι 20 αὐτὸς γὰρ — οὐχὶ = Cass. Σ] ὁπότε αὐτόσ’ ἐστιν ὁ υἱόσ ὁ τοῦ θῦ’ λόγος· καὶ οὐχὶ J = cum ipse filius sit verbum dei et tion Λ ὁ υἱὸς B Cass. ΣJΛ οὗτος VFiyW ι ὁ τοῦ θεοῦ λόγος = Cass. ΣJΛ] λόγος B 21 ψυχῆς vor 20 καὶ νοερὰς ~ B Cass., vor λογικῆς ~ ΣΛ und (mit ἀνθρωπίνης + vor λογικῆς) J ι 22 τε nur in B)>Ἁναθεματίζομεν καὶ τοὺς λέγοντας τὸν λόγον τοῦ θεοῦ τῇ >ἐκτάσει καὶ τῇ συστολῇ ἀπὸ τοῦ πατρὸς κεχωρίσθαι, καὶ >αὐτὸν ἢ μέλλειν τελευτᾶν βλασφημοῦντας.
>Τοὺς δὲ ἀπὸ ἐκκλησιῶν εἰς ἑτέρας ἐκκλησίας μετελθόντας ἄχρι >τοσούτου ἀπὸ τῆς ἡμετέρας κοινωνίας ἀλλοτρίους ἔχομεν, ἄχρις >πρὸς αὐτὰς ἐπανέλθωσι τὰς πόλεις ἐν αἷς πρῶτον >ἐὰν δέ τις, ἄλλου ἀπὸ τόπου εἰς τόπον μετελθόντος,
ἐν τόπῳ τοῦ >ζὼντος ἐχειροτονήθη, ἄχρι τοσούτου σχολάσῃ ἀπὸ τοῦ >ἀξιώματος ὁ τὴν ἰδίαν πόλιν καταλείψας ἄχρις οὑ ὁ >αὐτὸν ἀναπαύσηται ἐν κυρίῳ.
>Εἴ τις μὴ εἴπῃ ἀεὶ τὸν πατέρα καὶ ἀεὶ τὸν υἱὸν καὶ ἀεὶ >πνεῦμα τὸ ἅγιον εἶναι, ἀνάθεμα ἔστω.
>Εἴ τις μὴ εἴπῃ τὸν υἱὸν γεννηθέντα ἐκ τοῦ πατρός, τουτέστιν >ἐκ τῆς οὐσίας τῆς θείας αὐτοῦ, ἀνάθεμα ἔστω.
>Εἴ τις μὴ εἴπῃ ἀληθινὸν θεὸν τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ, ὡς >θεὸν τὸν πατέρα αὐτοῦ, καὶ πάντα δύνασθαι καὶ πάντα εἰδέναι. >τῷ πατρὶ ἴσον, ἀνάθεμα >Εἴ τις εἴπῃ ὅτι ἐν σαρκὶ διάγων ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ, ὅτε ἦν ἐν >γῇ, ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ σὺν τῷ πατρὶ οὐκ ἢν, ἀνάθεμα
[*](B V F HN (n) + GS (s) = r AL (y) W)[*](1 καὶ BryW Cass. > VFJΛ ι λόγον = Σ Cass.] λόγον + τὸν υἱὸν J = 2 ἐκστάσει VF, ζήτει εἰ γρ. ἐκσ am Rand Ac ι κεχωρεῖσθαι B ι 3 αὐτὸν B Cass. Σ αὐτὸν εἶναι YFryW > Λ ι ἧ = Σ auf Cass. Cod. L] καὶ J = Λ 4 Τοὺς δὲ — 10 ἐν κυρίῳ nach 16 αὐτοῦ καὶ πάντα ~ J; man bemerke, wie wenig diese Bestimmung (gegen Meletius) mitten unter den Anathematismen am Platze scheint: nachträglicher Zusatz? ι nach ἀπὸ + τῶν B ι εἰς = J Σ ad Cass. ἐπὶ τὰς B ι ἑτέρας ΠΣ Cas. > Λ ι 5 κοινωνίας = Cass. ΣJΛ] ἐκκλησίασ V 5 u. 9 ἄχρι οὗ B ι 7 ἐὰν δέ — 8 ἐχειροτονήθη ΠΣ Cass. Cod. L εἰ δὲ ἄλλοσ εἰσ’ τὸν τοῦ μεταστάντος τόπον ἐκείνου ζῶντος ἔστι κατασταθείς J quodsi alius, alio transmigrante, m locum viventis ordinatus est Λ ι 8 σχολάση Bn vacet Cass. Λ σχολαζέτω J σχολάσειεν VF σχολάσει syW ι τοῦ ἀρχιερατικοῦ VW sacerdotii Cass. Λ τῆσ ἱερωσύνης J > H ι 9 ἀξιώματος YryWFm, vgl. τὸ ἀξίωμα J, dignitate Cass. Λ τάγματος BF Σ ι 10 αὐτὸν] αὐτὸς Y > B, vgl. eius (successor) Cass. Λ = J ι 11 ἀεὶ τὸν πρα(??) BYFrW Cass. ΣΛ πάντοτε τὸν πρα(??) J τὸν πρα(??) ἀεὶ y ι 12 τὸ ἅγιον πνα(??) n ι 13 εἴποι Bs, 13. 18 u. S. 300, 1 εἴπει Α 15 ἀληθινὸν1 — θεοῦ = Cass. Σ] ἀληθεινὸν τὸν υἱὸν τοῦ θυ(??) B verbum dei fllium dei deum (Yariante: verbum deum filium) Λ τὸν λόγον τοῦ θῦ’ υἱὸν θῦ’ J 15/16 ἀληθινὸν θεὸν BAWm deum (Variante deum verbum, statt »verum«) Λ ἀληθινὸν θινὸν VFrL Cass. Σ > J ι 18 διάγων Σ degens Cass. constitutus Λ > ry I 19 καὶ II Cass. > ΣΛ)>Εἴ τις εἴπῃ ὅτι ἐν τῷ πάθει τοῦ σταυροῦ τὴν ὀδύνην ὑπέμεινεν >ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ θεός, καὶ οὐχὶ ἡ σὰρξ οὑν τῇ ψυχῇ ἥνπερ >μορφὴν δούλου ἥνπερ ἑαυτῷ ἀνέλαβεν, ὡς εἴρηκεν ἡ ἁγία >ανάθεμα ἔστω.
>Εἴ τις μὴ εἴπῃ ὅτι ἐν τῇ σαρκὶ ἥνπερ ἀνέλαβε καθέξεται ἐν τῇ >δεξιᾷ τοῦ πατρός, ἐν ᾖ καὶ ἐλεύσεται κρῖναι ζῶντας καὶ >άνάθεμα ἔστω.
>Εἴ τις μὴ εἴπῃ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐκ τοῦ πατρὸς εἶναι >καὶ κυρίως, ὡς καὶ τὸν υἱὸν ἐκ τῆς θείας οὐσίας καὶ θεὸν >λόγον, ἀνάθεμα >Εἴ τις μὴ εἴπῃ πάντα δύνασθαι τὸ πνεῦμα ·τὸ ἅγιον καὶ [*](1—4 vgl. Theodoret. Dialog. HI 243 PG 83, 296 CD. Epist. 144 ebd. 1373 c. Gelas. papae Tractatus III [Thiel, Epist. Rom. pontif. S. 556] 1— 3 Phil. 2, 7) [*](B V F HN (n) + GS (s) = r AL (y) W) [*](2 θεός, καὶ οὐχὶ ἡ σάρξ σὺν τῇ ψυγῇ schreibe ich] deits et non coro cum anima Cass. Λ Gelas. καὶ θεὸς καὶ οὐχὶ ἡ σὰρξ μετὰ τῆς ψυχῆς Theodoret. Dialog. Λαὶ οὐχὶ ἡ σὰρξ σὺν τῆ ψυχὴ B καὶ θεὸς λόγος καὶ οὐχὶ ἡ σὰρξ σὺν τῆ ψυχὴ YFW und, καὶ1 > und θεὸς λόγος vor ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ ~, Σ θεότητι καὶ οὐχὶ σαρκὶ καὶ ψυχῆ λογικὴ ry; vgl. Theodoret. Epist. 144: ὑπέμεινεν ἡ θεότης, καὶ οὐχὶ τὸ σῶμα μετὰ τῆς ψυχῆς ι 2/3 ἥνπερ ἐνεδύσατο μορφὴν δούλου ἥνπερ ἑαυτώ ἀνέλαβεν ΒΣ quam induerat formxim. (forma Cod. Lucen.) servi quam sibi acceperat Λ qtcam induta est servi formam quam, sibimet assumpsit Gelas. ἥνπερ ἐνεδύσατο ἧ μορφὴ τοῦ (τοῦ > FW) δούλου ἥνπερ ἑαυτῶ ἀνέλαβεν VFW qua induta est forma servi quam sibimet assumpsit Cass. ἣν ἐνεδύσατο ἡ τοῦ δούλου μορφὴ ἣν ἑαυτῷ ἔλαβε Theodoret. Dialog. ἥνπερ ἀνέλαβεν ἐν τῆ τοῦ δούλου μορφὴ ry; vgl. Theodoret. Epist.: ἡ τοῦ δούλου μορφή, ἣν τελείαν ἀνέλαβεν ι 4 nach ἔστω + εἴ τις μὴ εἴπῃ τὸν τοῦ τοῦ > W) θεοῦ λόγον παθόντα σαρκὶ καὶ ἐσταυρωμένον σαρκὶ καὶ θανάτου γευσάμενον σαρκὶ Λαὶ θάν’. γ. σαρκὶ > L) γεγονότα τε πρωτότοκον ἐκ τῶν νεκρῶν καθ’ ὃ ζωὴ ἐστι καὶ ζωοποιὸσ ὡς θεὸς (ὁ υἱὸς statt ὥς θεὸς n) ἀνάθεμα ἔστω ryW; diese (antinestorianische) Interpolation findet sich nicht bei BVF Cass. ΣΛ; ein Scholion in AS weist auf died Identität dem ölften thematismus des Cyrillus hin: σχόλιον· ταῦτα ἐπὶ λέξεως καὶ τὸ ιβ κεφάλαιον περιέχει τοῦ ἁγίοι Κυρίλλου καὶ τίνος ἕνεκεν πρὸς αὐτὸν διεμάχου θεοδώρητε εἰδὼς τὰ τῶν πρων(??) αὐτὸν εἰρηκέναι am Rand AcS. Theodorets Angriffe gegen diesen Anath. z. B. PG 83, 1417 C 1433 D ι 5 τῇ1 > ry ι τῆ2 nur in B 6 ἐν ᾗ > y, übergeschrieben Ac ι καὶ1 > F ι 8 εἶναι > y, übergeschrieben Ac ι 9/10 θεὸν θεοῦ λόγον Π Cass. θεὸν ἐκ θεοῦ Σ deum verum Λ »rectius. Graecus interpres legisse videtur et deum verbum« Val. ι 11 δύνασθαι u. S. 301 εἰδέναι ~ V 1 τὸ ἅγιον πνεῦμα L)