Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

εἰς τοσοῦτον γὰρ ἔφθασαν ἀπονοίας ὡς καὶ >ἐπίσκοπον ἐπιχειρεῖν ἀνελεῖν· καὶ ἀνεῖλον ἂν εἰ μὴ ἐξέφυγε >χεῖρας αὐτῶν. ἀνέστη γοῦν ὁ συλλειτουρυὸς ἡμῶν ὁ μακαρίτης >δουλος, φεύγων αὐτῶν τὴν διαβολήν· κεκέλευστο γὰρ ἐκ >αὐτῶν ἀποθανεῖν. ἄλλοι δὲ ξιφῶν πληγὰς ἐπεδείκνυντο, >λιμὸν ὑπομεμενηκέναι παρ’ αὐτῶν ἀπωδύροντο.

καὶ ταῦτα οὐχ οἱ >τυχόντες ἐμαρτύρουν ἄνθρωποι, ἀλλ’ ἐκκλησίαι ὅλαι ἦσαν, ὑπὲρ >οἱ ἀπαντήσαντες καὶ πρεσβεύοντες ἐδίδασκον, στρατιώτας >ὄχλους μετὰ ῥοπάλων, δικαστῶν ἀπειλάς, πλαστῶν γραμμάτων >βολάς (ἀνεγνώσθη γὰρ γράμματα τῶν περὶ Θεογόνιον κατὰ τῶν >συλλειτουργῶν ἡμῶν, Ἀθανασίου καὶ Μαρκέλλου καὶ Ἀσκληπᾶ, >καὶ βασιλέας κατ’ αὐτῶν κινήσωσι·

καὶ ταῦτα ἤλεγξαν οἱ γενόμενοι >τότε διάκονοι Θεογονίοτ), πρὸς τούτοις παρθένων γυμνώσεις, >πρησμοὺς ἐκκλησιῶν, φυλακὰς κατὰ τῶν συλλειτουργῶν· καὶ >πάντα δι’ οὐδὲν ἕτερον ἢ διὰ τὴν δυσώνυμον αἵρεσιν τῶν >μανιτῶν. οἱ γὰρ παραιτούμενοι τὴν πρὸς τούτους χειροτονίαν >κοινωνίαν ἀνάγκην εἶχον πειραθῆναι τούτων.

>Ταῦτα τοίνυν συνορῶντες, εἰς στενὸν εἶχον τὰ τῆς προαιρέσεως. >αἰσχυνόμενοι γὰρ ἃ δεδράκασι, διὰ τὸ μὴ δύνασθαι ἔτι ταῦτα >πτεσθαι ἀπήντησαν εἰς τὴν Σάρδεων πόλιν, ἵνα διὰ τῆς >ὑπόνοιαν ὡς μὴ πλημμελήσαντες δόξωσιν ἀποφέρεσθαι.

ἰδόντες οὖν [*](3/4 vgl. 11 Kor. 11, 33) [*](Β Α Η[Η bis 22 εἰδότεσ] N (n) + GS(s) = r LF = z T) [*](1 ἃ] ἅς zTAthan. ι δι’ αὐτῶν Τ ι ἐφόρησεν A ι ἐκ BrzTAthan. ἐπὶ A ι 2 τοσοῦτο B ι 3 ἐπίσκοπον und ἐξέφυγε Π Cass. ἐπισκόπους und ἐξέφυγον Athan. Λ Hil. ι 4 ἀνέστη Π venu Cass. surrexit Λ, ἀπέθανεν Athan. decessit Hil. unrichtig ι 6 ἄλλοι2 BrzTCass. Λ Hil. ἄλλοι δὲ A Athan. ι 7 BAT Cass. Athan. Λ Hil. ἀπωδύραντο rz ι 8 ἀλλ’] ἀλλὰ καὶ z ι 9 καὶ οἱ Α ι ἐδίδασκον ArzTAthan. Cass. Λ Hil. ἐδίδαξαν Β ι 11 θεόγνιον LTAthan. Theognii Cass. Codd. LP ι 12 u. S, 106, 4 ἀσκληπὰ BA ἀσκλήπα Τ ι 13 βασιλέασ AszTAthan. Cass. Λ βασιλέως B βασιλέα nHil. ι 14 θεογ///νίου A θεογνίου LT Theognii Cass. Codd. LP ι 17 οἱ γὰρ — 18 τούτων = Cass. Athan. Λ Hil. > B ι πρὸς τοίτοισ z ι 17/18 χειροτονίαν καὶ κοινωνίαν Λ χειροτονίαν Ar, κοινωνίαν Athan. Hil. und so wohl im Urtext, vgl. 111, 6 ι 19 συνορῶντεσ BrzT Cass. Athan. Λ Hil. προορῶντες A ι εἰς > A ι 20 αἰσχυνόμενοι γάρ Π ᾐσχύνοντο μὲν γὰρ ὁμολογεῖν (und nach διὰ + δὲ) Athan. = Λ erubescentes quidem confiteri Hil. ι ταῦτα rzT Cass. Athan. Hil. τὰ αὐτὰ B > A ι 21 σαρδέων Arz (σάρδεων HFc) σαρδαίων T σερδῶν Athan. Codd. Far. Bas. σαρδικησίωνB Cass. sardicam Λ ι 22 ἰδόντες AzT Cass. Athan. Λ Hil. εἰδόντεσ G εἰδότες BnS)

106
>τοὺς παρ΄ αὐτῶν συκοφαντηθέντας καὶ τοὺς παρ’ αὐτῶν >τοὺς κατηγόρους, τοὺς ἐλέγχους πρὸ ὀφθαλμῶν ἔχοντες, >οὐκ ἐδύναντο κληθέντες, καίτοι τῶν συλλειτουργῶν ἡμῶν >καὶ Μαρκέλλου καὶ Ἀσκληπᾶ πολλῇ τῇ παρρησίᾳ χρωμένων >ἀποδυρομένων καὶ ἐπικειμένων καὶ προκαλουμένων αὐτούς, >ἐπαγγελλομένων μὴ μόνον ἐλέγχειν τὴν συκοφαντίαν ἀλλὰ καὶ >κνύναι ὅσα κατὰ τῶν ἐκκλησιῶν αὐτῶν ἐπλημμέλησαν.

οἱ δὲ τοσούτῳ >φόβῳ τοῦ συνειδότος κατεσχέθησαν ὡς φυγεῖν αὐτούς, καὶ διὰ >φυγῆς τὴν συκοφαντίαν αὐτῶν ἐλέγξαι καὶ ἅπερ ἐπλημμέλησαν >τῶν δρασμῶν ὁμολογῆσαι.

>Εἰ καὶ τὰ μάλιστα οὐ μόνον ἐκ τῶν προτέρων ἀλλὰ καὶ >τούτων ἡ κακοτροπία καὶ ἡ συκοφαντία αὐτῶν δείκνυται, ὅμως >μηδὲ ἐκ τῆς φυγῆς πρόφασίν τινα ἑτέρας κακουργίας >δυνηθῶσιν, ἐσκεψάμεθα κατὰ τὸν τῆς ἀληθείας λόγον τὰ >ἐκείνων δραματουργηθέντα ἐξετάσαι.

καὶ τοῦτο προθέμενοι, εὑρή- >καμεν αὐτοὺς ἐκ τῶ, πραχθέντων συκοφάντας καὶ μηδὲν ἕτερον >ἐπιβουλὴν κατὰ τῶν συλλειτουργῶν ἡμῶν πεποιηκότας. ὃν >ἔλεγον παρὰ Ἀθανασίου πεφονεῦσθαι Ἀρσένιον, οὗτος ζῇ καὶ >τοῖς ζῶσιν ἐξετάζεται. ἀπὸ δὲ τούτου καὶ τὰ περὶ τῶν >θρυληθέντα παρ’ αὐτῶν φαίνεται κλάσματα.

>Ἐπειδὴ δὲ καὶ περὶ ποτηρίου ἐθρύλουν ὡς κλασθέντος παρὰ >Μακαρίου τοῦ πρεσβυτέρου Ἀθανασίου, ἐμαρτύρησαν μὲν αὐτοῖς >παραγενόμενοι ἀπὸ τῆς Ἀλεξανδρείας καὶ Μαρεώτου καὶ τῶν [*](B A N+GS(s) = r LF = z T) [*](1 συκοφαντηθέντας — παρ’ αὐτῶν > s ι 2 τοὺσ κατηγόρουσ τοὐσ ἐλέγχουσ BArzAthan. Λ τούσ τε κατηγόρουσ καὶ τοὺσ ἐλέγχουσ Τ aecnsatores et increpationes et (sie) Cass. Codd. LP ι ἔχοντεσ ANT Athan. habentes Cass. Hil. βλέποντεσ Bsz εἰσελθεῖν ΠCass. ἐλθεῖν Athan. Λ Hil. ι 3 οὐκ ἐδύναντο ANGL οὐκ ἠδύναντο BSFT nequiverunt Cass. = Λ Hil. οὐκ ἐβούλοντο Athan. ι vor Ἀθανασίου + παυλοῦ Τ* = S. 103,14 ι 4 τῇ > Τ ι 5 προκαλουμένων BArAthan. Λ Hil. προσκαλουμένων z und, σ übergeschrieben, Ac προκαλλουμένων Τ ι 6 μὴ μόνον > B ι 7 αὐτῶν übergeschrieben Ae ι 8 τοῦ > F ι ξατγσχλευγσαβ A ι 9 αὐτῶν > L ι 11 μόνων BG ι 12 κακοτροπία καὶ ἡ συκοφαντία] συκοφαντία καὶ ἧ κακοπραγία r ι 13 μηδὲ = Athan. neque Cass.] μὴ Τ ι 14 δυνηθῶσιν] δοῖεν r ι τὸν κατὰ ~ B ι 16 πραχθέντων = Cass. Athan. Λ] λεχθέντων F γρ. λεχθέντων am Rand Ac ι 17 τῶν > F ι 18 ἔλεγε Ps. ι καὶ zweimal am Ende und Anfang der Z. A ι 19 περὶ τῶν ἄλλων τὰ ~ B ι 22 αὐτοῖσ’ Π > Cass. Athan. Λ Hil. I 23 παραγενόμενοι BG ι 23 — S. 107, 1 τῶν λοιπῶν τόπων A τῶν λοιπῶν B τῶν τόπων rzAthan. Codd. Par. Bas. τῶν ἄλλων τόπων τόπων Τ > Cass.; vgl. Λ: de Alexandriae et Mareotae locis ipsis; Hil.: ex Alexandria de eodem loco)

107
>τόπων, ὅτι μηδὲν τούτων πέπρακται· καὶ οἱ ἐπίσκοποι δὲ >οἱ ἀπὸ τῆς Αἰγύπτου πρὸς Ἰούλιον τὸν συλλειτουργὸν ἡμῶν >διεβεβαιοῦντο μηδὲ ὑπόνοιαν ὅλως τοιαύτην γεγενῆσθαι.

ἄλλως τε >λέγουσιν ὑπομνήματα ἔχειν κατ’ αὐτοῦ, ἃ κατὰ μονομέρειαν >γεγενῆσθαι. καὶ ὅμως καὶ ἐν τοῖς ὑπομνήμασι τούτοις ἐθνικοὶ >κατηχούμενοι ἠρωτῶντο ἕξων εἶς κατηχούμενος ἐρωτώμενος >ἔνδον εἶναι ὅτε Μακάριος ἐπέστη τῷ τόπῳ, καὶ ἕτερος >ἔλεγε τὸν θρυλούμενον παρ’ αὐτῶν Ἰσχύραν νοσοῦντα >ἐν κελλίῳ, ὡς ἀπὸ τούτου φαίνεσθαι μηδ’ ὅλως γεγενῆσθαί τι >ὅλων μυστηρίων,

διὰ τὸ τοὺς κατηχουμένους ἔνδον εἶναι καὶ >Ἰσχύραν μὴ παρεἷναι, ἀλλὰ νοσοῦντα κατακεῖσθαι. καὶ γὰρ καὶ >αὐτὸς ὁ παμπόνηρος Ἰσχύρας, ψευσάμενος ἐπὶ τῷ εἰρηκέναι >κέναι τὸν Ἀθανάσιόν τινα τῶν θείων βιβλίων καὶ † >ὡμολόγησε κατ’ ἐκεῖνο καιροῦ νοσεῖν ὅτε Μακάριος παρῆν >κατακεῖσθαι, ὡς καὶ ἐκ τούτου συκοφάντην αὐτὸν δείκνυσθαι. >τῆς σmοφαντίας ταύτης μισθὸν αὐτῷ τῷ Ἰοχὐρᾳ δεδώκασιν >σκόπου ὄνομα τῷ μηδὲ πρεσβυτέρῳ τυγχάνοντι.

ἀπαντήσαντες γὰρ >δύο πρεσβύτεροι, σὺν Μελιτίῳ ποτὲ γενόμενοι, ὕστερον δὲ ὑπὸ >μακαρίου Ἀλεξάνδρου τοῦ γενομένου ἐπισκόπου Ἀλεξανδρείας [*](4 f vgl. Athanas. Apol. c. Arian. 27—28, 37, 43) [*](B A N + GS(s) = r LF = z Τ) [*](2 οἱ > B ι 3 τοιαύτην > T ι nach τοιαύτην + ἐκεῖ Athan. Hil., Cass. Λ wie im Text ι 4 λέγουσιν] εἶναι s ι ἃ an dieser Stelle Π Cass., vor λέγουσιν ~ Athan. Λ ι συνέστη B Athan. Cod. Par. συνέβη rzT und (β von Ac) συνέστηκε Athan. Cod. Bas. probatum est Cass. constitit Λ constat Hil. ι 5 1 übergeschrieben Ac ι 8 νοσοῦντα ΠΛ Hil. νοσοῦντα τότε Athan. tunc aegrotasse Cass. ι κατακεῖσθαι = Athan.] κεῖσθαι Τ ι 10 ὅλων ΠCass. > Athan. Λ Hil. ἔνδον εἶναι] εἰδέναι B ι 11 κεῖσθαι LT, nach κατακεῖσθαι + ἐν κελλίῳ s ι γὰρ καὶ B Athan. γὰρ die übr. HSS ι 13 θείων] ἱερῶν L ι βίβλων Nz ι διαψεύσασθαι] ψεύσασθαι Β διηλέγχθαι Athan. vgl. Λ: et in hoc simm mendacium demonstravit, nam confessus est; Hil.: ad hoc convidus confitcri coepit; woraus Val. διελεγχθείς verbessern wollte; ob διελεγχθεὶς ψευσάμενος? vgl. Ap. c. Ar. 28 κατηγορήσας γάρ ὡς βιβλίων κεκαυμένων . . ἠλέγχθη .. ψευσάμενος ι 14 ἐκείνου A ι 16 ταύτης μισθὸν αὐτῷ Athan. Λ praemium eidem Hil. αὐτὸν ταύτῃσ μισθὸν Τ ταύτης (ταύ aus ἀυ corr. A) μισθὸν BArzCass. ι 18 πρεσβυτέροισ B ι πρεσβύτεροι + οἱ LAc ι μελιτίῳ BA Athan. Λ Hil. μελετίω rzT ι ποτὲ γενάμενοι A παραγενόμενοι F ι ὑπὸ = Athan.] παρὰ A ι 19—S. 108, 1 δεχθέντες = Athan.] προσδεχθέντεσ A)

108
>χθέντες, [οἳ] καὶ σὺν Ἀθανασίῳ ὄντες ἐμαρτύρησαν μηδὲ >τοῦτον πρεσβύτερον Μελιτίου γεγενῆσθαι, μηδ’ ὅλως >Μελίτιον εἰς τὸν Μαρεώτην ἐκκλησίαν ἢ λειτουργόν.