De Resurrectione

Methodius

Methodius, De Resurrectione, Bonwetsch, Hinrichs, 1917

Οὐ γὰρ ἐφ’ ἡμῖν ὅγως τὸ ἐνθυμεῖθαι ἢ μὴ ἐνθυμεῖσθαι κεῖται τὰ ἄτοπα, ἀλλὰ τὸ χρῆσθαι ἢ μὴ χρῆσθαι τοῖς ἐνθυμήμασι. κωλῦσαι μὲν γὰρ μὴ ἐμπίπτειν εἰς ἡμᾶς τοὺς λογισμοὺς οὐ δυνάμεθα, πρὸς δοκιμὴν ἡμῶν ἔξωθεν εἰσπνεομένους, μὴ πεισθῆναι μέντοι ἢ μὴ χρῆσθαι αὐτοῖς δυνάμεθα.

ἐπεὶ πῶς ὁ ἀπόστολος τὸ μὲν κακὸν οὐχ [*](3 Röm. 7, 14 — 6 Plato Pol. VIII, 552 C — 8 Röm. 7, 15) [*](1 ωεύσας] »mich « S, am Rd. »wandte « wohl in d. Vorlage als Correctur von »abkehrend« 2 ἐπακοῦσαι Ph: ὑπακούσας δὲ ὑποκοῦσαι S, ὑπακούσας am Rd., vgl. Ζ. 1 3 ὑλικοῦ] σαρκικοῦ S | τὴν συμβουλίαν U | οὕτως διὰ S | τοι. V 377 4 αἵρεσιν] »guter freier « S 103 | V U | τῷ διαβ. = dijavolju: dijavolj S | ὅθεν — σαρκί μου Ζ. 6 < S 5 καὶ vor ἐνιζ. < U Ph | εἰσοικῖσθαι U Phb, εἰσοικίσθαι Phb 6 καθάπερ — βομβῶν Z. 7 < Ph | κηφήν τις S | περὶ ἰπτάμενος U | πολλάκις — βομβῶν Ζ. 7 < S 7 αὐτὸν VU | μου V 8 καὶ τὸ οὐ Ph 8f λογιζόμενος — οὐ γινώσκω Ζ. 9 < Ph 9 θέλω: »liebe« S | ὅ γάρ φησιν S | δ1 < V 9f δ μισῶ] νομίσω V 10 λεγόμενόν ἐστιν S | τελεσ. — δρᾶσαι] δρᾶσαι τὸ φαῦλον Ph: δρᾶσαι τὸ ἐνθυμηθῆναι (am Rd. noch »der «) τὸ φ. S 11 παραληπτέον < S | ἀλλὰ V | μόνον < S | λογισμῶν — περιαγομένης Ζ. 13 < Ph 11 f λογισμῶν . . ἡμῖν — πλεονάκις Ζ. 12 < S 12 ενφανταζόντων V: φαντασίας S | ἡμᾶς] καὶ S 13 θέλωμεν VU | περὶ πολλὰ < S 14 ὅλως < Ph: τοῦτο S | ἢ μὴ ἐνθυμ. < S 15 χρῆσθαι ἢ — ἐνθυμήμασι] »Vollbringen oder « S 16 μὲν < S | γὰρ πίπτειν Ph 17 πρὸς δοκ.] προσδεχομένων Ph | μὴ πεισθῆναι — χρῆσθαι αὐτοῖς Ζ. 18] »aber sie nicht vollbringen oder « S 18 αὐτοῖς < Ph | ἐπεὶ — ἐμπιμπλάντα S. 834, 14 < Ph | ἐπεὶ — αἰτίας S. 334, 3 < S | οὐκ V)

334
ἥκιστα, ᾡ ἀπηρέσκετο, ἐποίει, τὸ δὲ καλόν, ᾡ ἠρέσκετο, ἥκιστα, εἰ μὴ περὶ τῶν ὀθνείων ἐνθυμημάτων ἔλεγεν, ἅ ἐνθυμούμεθα ἔσθ᾿ ὅτε καὶ μὴ βουλομενοι, ἐξ οἵας οὐ γινώσκοντες αἰτίας; ἅ ἀνατρέπεσθαι χρὴ καὶ ἐπιστομίζεσθαι, ἵνα μὴ εὐρυνόμενα τῶν περάτων κρατήσωσι τῆς ψχυχῆς. ἀμήχανον γὰρ τούτων ἐνευκαιρούντων ἐν ἡμῖν ἐπανατεῖλαι <ἐν τῇ ψυχῇ ἡμῶν> τὸ ἀγαθόν. ὀρθῶς ἄρα »ὅ οὐ γινώσκω« ἔλεγεν·

»οὐ γὰρ ὅ θέλω, <τοῦτο> πράσσω, ἀλλ᾿ ὅ μισῶ, τοῦτο ποιῶ«. θέλομεν γὰρ τὰ μὴ προσήκοντα καὶ ἅμὴ μὴ θέμις μηδ’ ἐνθυμεῖσθαι, ἐπειδὴ τοῦτο ἀγαθὸν τέλειον, μὴ μόνον τοῦ ποιῆ σαι αὐτὰ ἐγκρατεύεσθαι, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἐνθυμηθῆναι, καὶ ὅ θέλομεν, τοῦτο ἀγαθὸν οὐ γίνεται, ἀλλ᾿ ὅ οὐ θέλομεν, πονηρόν. ἐπιφοιτῶσι γὰρ ἐπὶ τὴν καρδίαν ἡμῶν καὶ ἐπιβαίνουσι, καὶ μὴ βουλομένων ἡμῶν, πολλάκις μυρία τε περὶ μυρίων, περιεργίας ἡμᾶς καὶ φιλοπραγμοσύνης ἀλόγου ἐμπιπλάντα.

διὸ τὸ μὲν δέλειν αὐτὰ μὴ ἐνθυμεῖσθαι παρά- κειται, τὸ δὲ κατεργάζεσθαι εἰς τὸ ἀφανίσαι, ἵνα μὴ καὶ αὖθις περὶ τὸν λογισμὸν ἀνέλθωσιν, οὔ, ὅτι μὴ κεῖται τοῦτο ἐφ’ ἠμῖν, ὡς ἐξην, ἀλλὰ τὸ χρήσασθαι μόνον αὐτοῖς πως, ἢ μὴ χρήσασθαι. ὡς εἶναι τὸν νοῦν τοιοῦτον τοῦ ῥητοῦ »οὐ γὰρ ὅ θέλω ποιῶ ἀγαθόν«·

θέλω γὰρ μὴ ἐνθυμεῖσθαι ἃ βλάπτει με, ἐπειδὴ τοῦτο τὸ ἀγαθὸν πανάμωμον. κατὰ τὸ λεγόμενον

  • »ἄνευ ψόγου τετυγμένον χερσί τε καὶ νόῳ τετράγωνον«,
    • καὶ τοῦτο μὲν »ὅ θέλω ἀγαθὸν οὐ ποιῶ, ὅ δὲ μὴ δέλω πράσσω κακόν«· [*](6 Rom. 7, 15 — 18. 22 Rom. 7, 19 — 21 Plato Prot. 339 B (Simonides)) [*](21 vgl. Antonius Mel. PGr 136, 805 C) [*](1 ἥκιστα] ἦν ἕκαστα V 2 ἅ] ὅσα V: »daher« vor ἅ + S 4 Μευ νόμεθα U: τὰ κακὰ ἡμῖν πάντων S 5 ἐνευκ.: »indem . . . « S 6 ἐν τῇ ψ. ἡμ. + S 103v 7 θέλω: »liebe« übersetzt stets S | τοῦτο + S, vgl. S. 339, 2 7f ἀλλ᾿ ὁ μισῶ < V 8 μισῶ] »nicht « S | δέλω γὰρ S | ἃ μὴ θέμις < S 9 μηδ᾿ — ἐνθυμηθῆναι κ. Ζ. 10: »nicht nur nicht tun, sondern auch nicht begehren, und « S | μηδ᾿ : μὴ VU | τέλ. U 152 10 αὐτὸ V U | ἐγκρ. V 377v | καὶ εἰ ὃ θέλω S 11 τοῦτο οὐ γίνεται τουτέστιν τὸ ἀγαθὸν S 12 ἐπὶ] περὶ U | τ. καρδίαν: τὸν νοῦν S | ἡμῶν < V: ἡμῖν S (ny: no S) | καὶ ἐπιβαίνουσι < S | καὶ] κἂν S 13 πολλάκις — τοῦ ῥητοῦ Ζ. 18] »viele « S | καὶ περὶ φ. U 14 πιμπλάντα V, πιμπλάντα V, πιμπλόντα U | μὲν] μὴ V | μὴ] μηδὲ U 14f ἐνθυμηθῆναι παρακεῖσθαι Ph 15 ἀφανῆσαι V 15f μὴ vor ἀν. Phb 15 Pha 16 οὐ < VU 17 ἀλλὰ — μὴ χρήσασθαι < Ph γὰρ < V 19 ἅ βλάπτει με < S | τὸ < U | πανάμ.] καὶ ἄμωμον U: < S 20 κατὰ — τετράγωνον Ζ. 21 < Ph | τὸ ἄνευ w. e. seh. S 21 νῶ V | εἰς τετράγωνον S 22 τοῦτο οὐ ποιῶ S | μὴ θέλω: »hasse« S | κακὸν πράσσω V | πράσσω < S)
    335
    ού θέλω ἐννοεῖσθαι, καὶ ἐννοοῦμαι ὅσα μὴ θέλω.

    καὶ ἐπισκέψασθαι <δεῖ> εἰ μὴ διὰ ταῦτα αὐτὰ καὶ ὁ Δαυὶδ ἐνετύγχανε τῷ θεῷ, ἐπὶ τῷ λογίζεσθαι καὶ αὐτὸν ἅ μὴ ἤθελεν· »ἀπὸ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με, καὶ ἀπὸ ἀλλοτρίων φεῖσαι τοῦ δούλου σου. ἐὰν μή μου κατακυριεύσωσι, τότε ἄμωμος ἔσομαι. καὶ καθαρισθήσομαι ἀπὸ ἁμαρτίας μεγάλης«. καὶ αὐτὸς δὲ ὁ ἀπόστολος ἐν ἑτέρῳ· »λογισμοὺς καθαιροῦντες καὶ πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ | καὶ αἰχμαλωτίζοντες πᾶν νόημα εἰς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Χριστοῦ«.

    Εἰ δέ τις ὁμόσε τῷ λόγῳ ἰέναι τολμῶν ἀποκρίνοιτο ὡς ἄρα διδάσκει ὁ ἀπόστολος ὡς οὐ μόνον ἐν τῷ λογίζεσθαι τὸ κακὸν ὃ μισοῦμεν καὶ ὃ οὐ θέλομεν πράσσομεν, ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ ποιεῖν καὶ κατεργάζεσθαι, διὰ τό »οὐ γὰρ ὅ θέλω ποιῶ« λελέχθαι »ἀγαθόν, ἀλλ’ ὅ οὐ θέλω κακόν, τοῦτο πράσσω«, ἀξιώσομέν που, εἰ ἀληθῆ γέγει ὁ ταῦτα λέγων, διασαφῆσαι τί ἦν τὸ κακὸν ὅ ἐμίσει ὁ ἀπόστολος καὶ ὃ οὐκ ἐβούλετο μὲν ποιεῖν, ἐποίει δέ, καὶ τὸ ἀγαθὸν ὅ μὲν ποιεῖν, οὐκ ἐποίει δέ, ἀλλ’ ἀντιστρόφως, ὁσάκις μὲν ἤθελε ποιῆσαι τὸ ἀγαθόν, τοσαυτάκις, οὐ τὸ ἀγΜὸν ὅ ἤθελεν, ἀλλὰ τὸ πονηρὸν ὅ μὴ ἤθελεν ἐποίει.

    ἦρά γε οὐ θέλων εἰδωλολατρεῖν, ἀλλὰ θεολα- τρεῖν, ὅ μὲν ἤθελε θεολατρεῖν οὐκ ἠδύνατο, ὅ δὲ μὴ ἤθελεν εἰδωλο- [*](3 Psal. 19, 13. 14 — 6 II Kor. 10, 4. 5; vgl. S. 338, 14 — 9. 13 Plato Pol. 610 C — 12 Rom. 7, 19) [*](1 οὐ θέλω ἐνν. < S | θέλων Ph | ἐνν. οσα] ἐννοούμενος ἃ Ph | μὴ ἤθελεν S | ἐπισκέψασθε Ph Ausgg. 2 δεῖ + S | διὰ ταῦτα αὐτὰ] »von « S | αὐτὰ < V | καὶ . . ἐνετ. τ. θεῷ < S 2f δυσχαιραίνων U 3 τὸ λογίζ. V | καὶ αὐτὸν < S | ἅ μὴ θέλων ἅ μὴ ἤθελεν S (wahrsch. die Verdoppelung bei der Übers.) 4 ἐὰν — ἔσομαι καὶ Ζ. 5] »und bald « S 6 ὁ αὐτὸς δὲ S | ἐν ἑτέρῳ] ἑτέρους δὲ S 7 καθαιρ. S 104: φησί + S | καὶ πᾶν — θεοῦ Ζ. 8] »und bald « S 9 ὁμόσαι V: < Pha | ὁμόσε τ. λ. ἰέναι < S | τῷ λόγῳ] U 152v | τολμᾶ ἀποκρίνεσθαι εἰπεῖν?) S 10 διδάσκοι V Ph: »redet« S | ὡς — ἀξιώσομεν Ζ. 13] »nicht nur von Gedanken, sondern vom (o am Rd. in Sa: na »auf« S) Tun habe dies der Apostel « S 10f ὁ < Ph) μιδ.] νομιοῦμεν V 11 πράττομεν Phb: U | ποιεῖν Ph 11 f αὐτὸ nach κατ. Ph 12 καὶ V Ph τὸ Ph: τοῦ U: τοῦτο V ἀγ. λελέχθαι Ph 13 ἀλλὰ U | ἀξιώσωμεν U Ph b : V | εἰ] γὰρ übersetzt S 14 μὲν schon nach ἐμίσει Ph: < S 15 o vor οὐχ < U Ph | ἠβούλετο VU | ἐποίει δέ] καὶ τοῦτο ἐποίει S | καὶ τὸ — ἐποίει δὲ Ζ. 16 < Pha S | τὸ < U 16 ἀλλὰ U 17 f ἤθελεν ἐποίει, ἀλλὰ Ph | 18 ἆρά γε — κορυφαιότατον S. 336, 14 < Ph | ἆρά γε Jh: ἄρα γὰρ VU: ἆρα γοῦν? S 18f ἀλλὰ θεολατρεῖν < V 19 ἐδύνατο, ἢ V)

    336
    λατρεῖν ἠδύνατο, ἢ σωφρονεῖν μὲν ὅ ἤθελεν οὐκ ἐποίει, ἀκολασταίνειν δὲ ὅ ἤχθετο ἐποίει; καὶ συλλήβδην κραιπαλᾶν, ἀσωτεύεσθαι καὶ θυμοῦσθαι, ἀθικεῖν καὶ τὰ ἄλλα ὅσα πονηρίας ἔργα, ἅ μὴ ἤθελε μὲν ἐποίει, ἄ δὲ ἤθελε, δικαιοσύνην καὶ ὁσιότητα, οὐκ ἐποίει;