De Libero Arbitrio

ἀλλά μοι καὶ περὶ τοῦ ἡλίου ζητεῖν ἐδόκει, τίς τε ὁ τρόπος αὐτοῦ τῆς ἐν οὐρανῷ θέσεως, τίς δὲ καὶ ἡ περίοδος τοῦ δρόμου, ποῦ δὲ καὶ μετ’ ἀλίγον χωρεῖ, καὶ ὅτι μηδὲ οὗτος παρέρχεται τὸν οἰκεῖον δρόμον, ἀλλὰ καὶ αὐτός, ὡς ἔνεστιν εἰπεῖν. ἐντολήν τινα φυλάττει χρείττονος, καὶ φαίνει μὲν τότε παρ' ἡμῖν ὅτε ἔξεστιν αὑτῷ, ἀπέρχεται δὲ ὡς καλούμενος.

καὶ τούτων τοίνυν τὴν ἐξέτασιν ποιούμενος ἑώρων παυόμενον μὲν τὸ τοῦ ἡλίου φέγγος, ἐπιλεῖπον δὲ καὶ τῆς ἡμέρας τὸ φῶς, εὐθέως δὲ γινόμενον σκότος, καὶ σελήνην διαδεχομένην τὸν ἥλιον, καὶ τὰ μὲν πρῶτα ἀνιοῦσαν μείονα, μετέπειτα δέ, προκόπτουσαν τῷ δρόμῳ, φαντασίαν παρέχουσαν μείζονος. οὐκ ἐπαυόμην δὲ καὶ περὶ ταύτης ζητῶν, καὶ τὴν αἰτίαν τῆς ἀφαιρέσεως καὶ τῆς προσθέσεως ἐνηρεύνων, ὅτι τε καὶ αὐτὴ τηρεῖ τὸν κύκλον τῶν ἡμερῶν.

καί μοι ἐδόκει τὸ ἐντεῦθεν ὡς θεία τις ὑπάρχει οἰκονομία καὶ δύναμις κρειττόνων ἡ συνέχουσα τὰ ὅλα, ἥν καὶ θεὸν δικαίως ὄν εἴποιμεν. καὶ τὸ λοιπὸν τὸν δημιουργὸν ἐπαινεῖν ἠρχόμην, τήν τε γῆν πεπηγυῖαν ὁρῶν καὶ ζῴων διαφορὰς καὶ ποικίλα φυτῶν τὰ ἐξανθήματα.

οὐχ ἵστατο δέ μοι ἐπὶ τούτοις καὶ μόνοις ὁ νοῦς, ἀλλὰ τὸ λοιπὸν ὅθεν ταῦτα τὴν σύστασιν ἔχει ζητεῖν ἠρχόμην, πότερον ἒκ τινος συνόντος ἀεὶ τῷ θεῷ ἢ ἐξ αὐτοῦ καὶ μόνου, συνυπάρχοντος [*](FS 1 ποιοῦσαν S Ι ταῦθ' οὕτω Jh Ι σκοπῶν F S, vgl. S. 2, 5 ἑώρων: Vind. gr. 49 und Ausgg. σιωπῶν 2 καὶ vor τ. οὐρ. < S 5 βάσιν: »Festigung u. « βάσιν καὶ κίνησιν S 7 τίς δὲ καὶ] koe li 003E; S Ι τοῦ δρ. S 4 8 οὗτος F: οὕτως S 9 ἀλλὰ < S Ι ἐντολήν »Gesetz« zapovedj: lepovedj S 10 μὲν < S Ι ἔξεστιν] »ziemt« »zusteht« S Ι δὲ πάλιν ὡς S 11 τοίνυν < S μὲν < S 13 εὐθέως δὲ F: »und « S 14f προκόπτ. τῷ δρ. F 194v: »höher « S 15 φαντασίαν μοι S Ι μείζονα S 18 καί μοι — ὠς: »Und es schien mir nun aber «, etwa καὶ ἐδόκει δέ μοι τοῦτο oder τοίνυν τοῦτο S Ι ὑπάρχειν S 19 κρείττονος S 20 τὸ λοιπὸν ktomu: tomu S Ι ἐπαινεῖν] »Lob « 003E; pochvalenie S 21 κ. ποικ. S 4v 22 ἵστα. ται »bleibt «) S Ι ἀλλὰ] no: ni S 23 τ. λ. ktomu: ktoze Sb Ι ὅθεν otkudu: ottudu S Ι ταῦτα πάντα S Ι ζητῶν S 24 καὶ < S)

Οὑτωσὶ δέ πως εὖ διατεθεῖσθαι νομίζων ἐπὶ τὴν οἰκίαν ἀνεχώρουν τὴν ἐμήν. τῇ δ' ἐπιούσῃ, τουτέστιν σήμερον, ἐλθὼν ἑώρων δύο τινὰς ὁμογενεῖς (ἀνθρώπους δὲ λέγω) καὶ διαλοιδορουμένους ἀλλήλοις, ἕτερον δ’ αὖ πάλιν ἀφιματῶσαι πειρώμενον τὸν πλησίον. ἤδη δέ τινες καὶ δεινότερα τολμᾶν ἤρχοντο.

ὅς μὲν γὰρ ἐσκύλευσε νεκρόν, καὶ τὸ κρυφθὲν ἤδη σῶμα τῇ γῇ πάλιν ἐδείκνυεν ἡλίῳ, καὶ τὴν ὁμοίαν αὐτῷ ὕβριζεν εἰκόνα, βορὰν κυσὶ [*](2 Plato Phaedr. 265 B) [*](F S D (von Ζ. 8 an) Ezn (von Ζ. 10 an) 1 ὄντος F Ι τι + S Ι γεγονέναι] πεποιηκέναι FS, πεφυκέναι Md Ι οὐδὲ: οὐδὲν Ausgg.; vgl. S. 153,8 2 »sehr« vor καλῶς + S Ι μὴ tilgt Md Ι τέλεον] vgl. S. 170, 9 Ι PI ἀπίθανον λόγον Ι ἀπιθάνου] τοῖς πολλοῖς + S, vgl. S. 155, 7 τοὺς πολλοὺς διατεθῆναι ποιεῖ 3 τὰ γ. γινόμενα wohl auch S, indem štago bo wohl aus šta bo 4 ὁμοίως F: μοι ὡς S 4f ἕτερόν τι π. αὐτόν] »nämlich ein Anderes Unterschiedenes, aber nicht wie « S 5 αὐτοῦ μόνον od. αὐτοῦ καὶ μόνου S 5f καὶ γάρ πως F: καὶ < S 7 εὐκοσμία nur Prot. 325 D bei PI 8 Οὑτωσὶ δέ] es beginnt D (Dial. Adam. IV, 2 S. 136 Bakh.) nach den Worten ἀναγνωσθήτω τὸ δόγμα Οὐαλεντίνου Ι δὲ δή (od. δὲ οὖν od. δή) S: δή 2. Hd. D Ι πως ὡς S Ι νομίσας w. e. seh. S 9 ἐχώρουν F, viell. auch S Ι δὲ D 10 ἑώρων] »wir « beginnt Ezn (Eznik, Wider die Sekten übers, von J. M. Schmid) I, 258ff Ι ὁμογ. . . δὲ λέγω < Dr Ι ὁμογ. S 5 Ι ἀνθρ. δὲ λέγω < Ezn Ι δὲ λέγω] λέγω δή D 11 καὶ λοιδορουμένους D: < Ezn Ι ἕτερον — πλησίον Ζ. 12] »gegenseitig sind sie ürstend nach Tod und Blut« Ezn Ι ἕτερον corr.) πρὸς τὸν ἕτερον τὸν δ’ αὖ D Ι ἀφιματῶσαι FS: ἀμφαιματῶσαι D; Dr »deinde etiam caede multantes« (sowie auch Ezn) spricht ür Aber schon ihre Vorlage konnte verdorben sein. ἀμφαιματῶσαι »ringsum blutig « gibt hier keinen Sinn« Bh 12 πειρώμενον SD: βουλόμενον F Ι — νεκρόν Z. 13] »andere ühlen die äber « Ezn Ι ἤδη] ἰδού od. ἰδέ viell. richtig S Ι δὲ: οὖν? S Ι τολυᾶν: »zu tun« »zu « S 13 ἔσκυλε D κρυβὲν D Ι ἤδη < S 14 ἐδείκν. ἡλίῳ] praedae causa effodiebant Dr Ι ἡλίῳ] »entkleidet und entehrt« + Ezn Ι τὴν — εἰκόνα] »vielleicht den achtbaren.., ihn nicht zu verberen« Ezn Ι αὐτῷ SMd: οὕτως FD Ι ἐνύβριζεν D)