Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

λέγει δὲ καὶ τοῦ κόσμου κρίσιν καὶ πάντων τῶν ἐν αὐτῷ διὰ πυρὸς γίνεσθαι λέγων οὕτως· »τὰ δὲ πάντα οἰακίζει κεραυνός«, τουτέστι κατευθύνει, κεραυνὸν τὸ πῦρ λέγων τὸ αἰώνιον. λέγει δὲ καὶ φρόνιμον τοῦτο εἶναι τὸ πῦρ καὶ τῆς διοικήσεως τῶν ὄλων αἴτιον· καλεῖ δὲ αὐτὸ »χρησμοσύνην καὶ κόρον‘· χρησμοσύνη δέ ἐστιν ἡ διακόσμησις κατ᾿ αὐτόν, ἠ δὲ ἐκπύρωσις [*](2 Heraklit Fr. 57 D. — 4 Heraklit Fr. 58 D. — 8 Heraklit Fr. 59 D. — 12 Heraklit Fr. 60 D. — 14 Heraklit Fr. 61 D. — 16 Heraklit Fr. 63 D. — 19—21. 22. 23 Martin, TU XXXTX 4 S. 15ff vergleicht mehrere Stellen Commodian — 23 Heraklit Fr. 64 D. — 24f vgl. Matth. 25, 41 — 26 Heraklit Fr. 65 D.) [*](1 <οὐκ> οἶδεν? ö. 3 εὐφρόνην Miller: εὐφροσύνην Ρ 5f μηδὲν ἄξιον μισθω≡ Ρ, verb. Bernaye 6 ταῦτα Ρ 8 γναφείῳ Bernays: γραφέων Ρ, γναφέων ö. 9 γραφίω Ρ 10 περιέρχεται Roeper: περιέχεται Ρ, περιέλκεται Bernays 12 μίη ö. ὠυτῆ Ρ 19 + τῆς Diels, Vorsokr. I3 90 φανερῶς Zeller, Philos. der Griechen I5 S. 712 3 21 ἐνθάδ᾿ ἐόντας Bernays in Bunsen Analecta I 367, ἔνθα διὰ θεόν τε Bernays in der Epist. crit. (= Ges. Abh. 1 324) 22 ἐγερτιζόντων Ρ, verb. Bernays 26 καλεῖς Ρ)

ἅμα δὲ καὶ τὸν τῆς Νοητοῦ αἱρέσεως, <ὃν> δι᾿ ὀλίγων ἐπέδειξα ὄντα Χριστοῦ ἀλλὰ Ἡρακλείτου μαθητήν. τὸν γὰρ ποιητὸν κόσμον αὐτὸν δημιουργ[ον καὶ ποιητὴν ἑαυτοῦ γινόμενον οὕτω λέγει· ὁ θεὸς ἡμέρη εὐφρόνη, χειμὼν θέρος, πόλεμος εἰρήνη, κόρος λιμός« — τἀναντία ἅπαντα· οὗτος ὁ νοῦς· — »ἀλολοιοῦται δὲ ὅκωσπερ <πῦρ>

ὁκόταν συμμιγῇ θυώμασιν, ὀνομάζεται καθ’ ἡδονὴν ἑκάστου.« φανερὸν δὲ πᾶσι τοὺς <ἀ>νοήτους Νοητοῦ διαδόχους καὶ τῆς αἱρέσεως εἰ καὶ Ἡρακλείτου λέγοιεν ἑαυτοὺς μὴ γεγονέναι ἀκροατάς, ἀλλά γε τὰ Νοητῷ δόξαντα αἱρουμένους ἀναφανδὸν ταὐτὰ ὁμολογεῖν. λέγουσι γὰρ οὕτως· ἴνα καὶ τὸν αὐτὸν θεὸν εἶναι πάντων δημιουργὸν καὶ πατέρα, εὐδοκήσαντα δὲ πεφηνέναι τοῖς ἀρχῆθεν δικαίοις ὄντα ἀόρατον· ὅτε μὲν γὰρ οὐχ

ὁρᾶται ἦν ἀόρατος, <ὅτε δὲ ὀρᾶται ἀχώητος δὲ ὅτε μὴ χωρεῖσθαι θέλει, χωρητὸς δὲ ὅτε χωρεὶται· οὕτως κατὰ τὸν αὐτὸν λόγον ἀκράτητος καὶ κρατητός, ἀγένητος <καὶ γενητός> ἀθάνατος καὶ θνητός. πῶς οὐχ τοιοῦτοι δειχθήσονται μαθηταί, <εἰ καὶ> μὴ τῇδε τῇ λέξει διαφθάσας ἐφιλοσόφησεν ὁ σκοτεινός; ὅτι δὲ καὶ τὸν αὐτὸν υἱὸν εἶναι λέγει καὶ πατέρα οὐδεὶς ἀγνοεῖ.

λέγει δὲ οὕτως· ὅτε μὲν οὖν μὴ <γε>γένητο ὁ πατήρ, δικαίως πατὴρ παοσηγόρευτο· ὅτε δὲ ηὐδόκησε γένεσιν ὑπομεῖναι, γενηθεὶς ὁ υἱὸς ἐγένετο αὐτὸς ἑαυτοῦ, οὐχ ἑτέρου. οὕτως γὰρ δοκεῖ μοναρχίαν συνιστᾶν, ὲν καὶ τὸ αὐτὸ φάσκων ὑπάρχειν [*](1 Heraklit Fr. 66 D. — 3f vgl. S. 241, 9. 13f — 5 Heraklit Fr. 67 D. vgl. V 21, 2. 3 — 12 — S. 245,12 vgl. X 27, 1 E. 1) [*](3 + ὃν ö. ἐπέδειξε Bernays 4 ποιητὸν Bernays: πρῶτον Ρ 6 εὐφράνθη Ρ 7 Heidel, Proceedings of the Am. Acad. XLVllI S. 707 f schreibt ὡυτός und findet auch in der Parenthese Worte Heraklits (opposites quite, hut Um setis is the same) + πῦρ Diels, + μύρον Heidel S. 704 ff 8 ὁπόταν Ρ 9 νοητοὺς Ρ, verb. Bernays (Filastrius C. 53 insetisati cuiusdam nomine Noeti) 10 λέγοιεν Miller: λέγοισαν Ρ λέγοις ἂν αὐτοὺς Bernays 11 τὰ] τῶ Ρ ταῦτα Ρ 13 πεφηκέναι Ρ 14 ἦν] ἐστὶν Cruice <> ö., vgl. Η 16 καὶ κρατητός Bernays Wordsworth): ἀκράτητος Ρ, > Miller ἀγέννητος ö. 17 <> Bernays Wordsworth) <οὖν> οὐχ We. 18 εἰ καὶ μὴ τῇδε τῇ λέξει We.: μὴ τῆ λέξει Ρ, μὴ αὐτῇ τῇ λέξει als Frage Miller ἰδίᾳ δὲ φθάσας We. 20 γένητο Ρ 21 προσηγορεύετο Wordsworth 22 γεννηθεὶς ö. ὁ > oder <πατὴρ> We.)

τοῦτον πάθει ξύλου προσπαγέντα καὶ ἑαυτῷ τὸ πνεῦμα παραδόντα, ἀποθανόντα καὶ μὴ ἀποθανόντα καὶ ἑαυτὸν τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστήσαντα, τὸν ἐν μνημείῳ ταφέντα καὶ λόγχῃ τρωθέντα καὶ ἥλοις καταπαγέντα, τοῦτον τὸν τῶν ὅλων θεὸν καὶ πατέρα εἶναι λέγει Κλεομένης καὶ ὁ τούτου χορός, Ἡρακλείτειον σκότος ἐπεισάγοντες πολλοῖς.