Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

Περὶ ψυχῆς αὐτῷ λόγος ἐστὶν ἀσαφής. ἐν τρισὶ γὰρ συγγράμμασιν ὅλοις οὐκ ἔστιν εἰπεῖν σαφῶς ὅ τι φρονεῖ περὶ ψυχῆς Ἀριστοτέλης. ὃν γὰρ ἀποδίδωσι τῆς ψυχῆς ὄρον ἔστιν εἰπεῖν ῥᾳδιον, τὸ δὲ ὑπὸ ὅρου δεδηλωμένον ἐστὶ δυσεύρετον.

ἔστι γάρ, φησί, φυχὴ φυσικοῦ [*](3 — 8 vgl. Zeller II 23 S. 434 ff, aber der Gegensatz himmlischer und sublunarer Region nach Art des Poseidonios ßt (s. zu S. 106, 1 Wendland, Philos Schrift über die Vorsehung S. 681; Doxographi S. 592, 11. 12; Π. κόσμου 6; öller, Kosmol. S. 357) — 9. 1 7 ο. S. 24, 17, Arist. Gener. anim. II 3 S. 736b 30: Äther) ἕτερον σῶμα καὶ θειότερον τῶν καλουμένων στοιχείων Zeller II 23 S. 437 f. Philo De somn. I § 21 We. πέμπτον κυκλοφορικὸν σῶμα, μηδενὸς τῶν τεττάρων στοιχείων μετέχον, vgl. Pasquali, Gott. Nachr. 1910 S. 201. 206 ff; Capelle, Neue Jahrb. XV 537 — 15 f über den Titel s. W. äger, Studien zur Entstehungsgeschichte der Metaphysik des Arist. S. 177 ff — 17 der Titel sonst nicht bezeugt — 23 f Aristoteles περὶ ψυχῆς ΙΙ 1 S. 412a 19ff, über ἐντελέχεια s. Wendland, S. A. B. 1897 S. 1077) [*](1 <οὐ> διαφέρει Roeper οὐδὲν ö.: οὐδὲ Ρ <καὶ> ἐν Cruice 4 Miller διαφέροντα We., weil 12 Buchst, fehlen) 8 τεταγμένον (oder τεταγμένῃ) Miller: τεταγμένη Ρ ἀνθρώπου, a. R. οὐρανοῦ Ρ 9 οὖσα >? We. 14 Gö.: πεποίηται Ρ 19 † καἰ τῆς Roeper φιλοσοφίας Roeper, ον Ζ. 12: φιλοσοφῆσαι Ρ 22 ἦν Ρ 23 <τοῦ> ὅρου)

ὁ δὲ ὅρος, ὁν Ἀριστοτέλης ἀποδίδωσι περὶ τοῦ θεοῦ, χαλεπὸς μὲν οὐκ ἔστι γνωσθῆναι. νοηθῆναι δέ ἐστιν ἀμήχανος. νόησις‘ γάρ, φησίν, »ἔστι νοήσεως«, ὅπερ ἔστι | παντάπασιν οὐκ ὄν. ὁ δὲ κόσμος ἄφθαρτος, ἀίδιος κατὰ f. Ἀριστοτέλην ἐστίν· οὐδὲν γὰρ ἔχει πλημμελὲς ἐν αὑτῷ, προνοίᾳ καὶ φύσει κυβερνώμενος.