Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

οὐ γὰρ πιθανὸν οὐδὲ δυνατὸν ἄλογά τε καὶ ἔξω συμφωνιῶν καὶ ἐναρμονίων λόγων εἶναι αὐτῶν τὰ ἀποστήματα, πλὴν ἴσως σελήνης μόνης ἐκ τῶν λείψεων καὶ τῆς σκιᾶς τῆς γῆς περὶ ἧς μόνης καὶ πιστεύσαι τις ἂν Ἀρχιμήδῃ ἀποστάσεως, τουτέστι τῆς σεληνιακῆς ἀπὸ γῆς· ταύτην δὲ λαβοῦσι ῥᾴδιον ἔσται κατὰ τὸ Πλατωνικὸν αὔξοντα κατὰ τὸ διπλάσιον καὶ τριπλάσιον, ὡς ἀξιοῖ Πλάτων, καὶ τὰ λοιπὰ ἀποστήματα ἀριθμῷ περιλαβεῖν.

εἰ δὴ κατὰ τὸν Ἀρχιμήδην ἀπὸ τῆς ἐπιφανείας τῆς γῆς ἡ σελήνη ἀφέστηκε σταδίων μυρι φνδ σταδίους δρλ, ῥᾴδιον τούτους τοὺς ἀριθμοὺς αὔξοντας κατὰ τὸ διπλάσιον καὶ τριπλάσιον καὶ τὰ τῶν λοιπῶν εὑρεῖν διαστήματα, ὡς μιᾶς μοίρας λαμβανομένης τοῦ τῶν σταδίων ἀριθμοῦ οὓς ἡ σελήνη τῆς γῆς ἀφέστηκεν. ὅτι δὲ οἱ λοιποὶ ἀριθμοὶ οἱ ὑπ’ Ἀρχιμήδους περὶ τῆς ἀποστάσεως τῶν πλανωμένων λεγόμενοι οὐκ ἐν συμφώνοις λόγοις, ῥᾴδιον γνῶναι, πῶς ἔχουσι πρὸς ἀλλήλους καὶ ἐν τίσι λόγοις εἰσὶ κατανοήσαντας· μὴ εἶναι δὲ ἐν ἁρμονίᾳ ταῦτα τοῦ καθ’ ἁρμονίαν συνεστῶτος κόσμου ὄντα μέρη ἀδύνατον. τοῦ μὲν δὴ πρώτου ἀριθμοῦ ὃν ἀφέστηκεν ἡ σελήνη τῆς γῆς ὄντος μυρι ݲ μονάδων ݲ ὁ δεύτερος ἀριθμὸς ὃν ἀφέστηκεν ἥλιος τῆς σελήνης ὢν μυρι ݲ μονα βξε ἐν λόγῳ ἐστὶ πλείονι ἢ ἐννεαπλασίῳ. πρὸς δὲ τοῦτον ὁ ἀνωτέρω ἀριθμὸς ὢν μυρι ݲ μονα ݲ, ἐν λόγῳ ἐστὶ <ἐλάττονι ἡμίσει. πρὸς δὲ τοῦτον ὁ ἀνωτέρω ἀριθμὸς ὢν μυριάδων ݲ μονάδων, ζρξε ἐν λόγῳ ἐστὶ> πλείονι ἢ διπλασίῳ. πρὸς δὲ τοῦτον ἀνωτέρω ἀριθμὸς ὢν μυρι δνδ, μονάδων ݲ ἐν λόγῳ ἔσται ἐλάττονι ἢ ἐπιτετάρτῳ, πρὸς δὲ τοῦτον ὁ ἀνωτέρω ἀριθμὸς ὢν μυρι ݲ μονάδων ݲ ἐν λόγῳ ἐστὶ πλείονι ἢ ἡμίσει. πρὸς δὲ τοῦτον ὁ ἀνωτάτω ἀριθμὸς ὢν μυρι ݲ μονα Με ἐν λόγῳ ἐστὶ ἐλάττονι ἢ διπλασίω.

Οὑτοι δὴ οἱ λόγοι ὅ τε πλείων ἢ <ἐννεαπλάσιος καὶ> ἐλάττων 1 ἢ ἥμισυς καὶ πλείων ἢ διπλάσιος καὶ ἐλάττων ἢ ἐπιτέταρτος [*]( 16ff H. hat hier nicht an die Entfernungen des Archimedes den ßstab platonischer ältniszahlen (Macrobius II 3, 14) angelegt, sondern nur constatiert, ß die Zahlen nicht in einander aufgehen) [*](1 τε Miller: δὲ Ρ 2 ἀποστέματα Ρ 6 αὔξοντα We. (S. 44, 8): αὐτὸ τὰς Ρ 7 ἀποστέματα Ρ ἀριθμῷ ö.: ἀριθμῶν Ρ 13 οὔκ <εἰσιν> ? Miller 18 βοσ Ρ 19 πλείονι Miller: πλεῖον Ρ ἐννεαπλασίῳ ö.: ἔλασσον Ρ 20 — 22 < > Stern bei η — ö., vgl. S. 41, 17 22 πλείοσιν Ρ τοῦτο Ρ 24 ἐπιτετάρτῳ] ἐπὶ δ Ρ βηζ Ρ (nicht βηξ), η aus dem ihm ähnlichen κ verschr., s. S. 41, 19 25 τούτω Ρ 28 πλείω Ρ < > ö. 29 ἐπὶ δοσ Ρ)

οἱ δὲ ἐναρμόνιοι καὶ σύμφωνοι λόγοι σῴζονται καθάπερ προειρήκαμεν, τοῖς διπλασίοις καὶ τριπλασίοις διαστήμασιν. εἰ δὴ πιστὸν τὸν Ἀρχκιμήδην ἡγησόμεθα ἐν μόνῳ τῷ πρώτῳ ἀποστήματι τῷ ἀπὸ σελήνης μέχρι γῆς,

ῥᾴδιον καὶ τὰ λοιπὰ κατὰ τὸ διπλάσιον καὶ τριπλάσιον αὔξοντα εὐρεῖν. ἔστω δὴ κατὰ τὸν Ἀρχιμήδην τὸ ἀπὸ γῆς μέχρι σελήνης ἀπόστημα σταδίων μυριάδων ݲ μονάδων δρλ, ἔσται μὲν δὴ τούτου διπλάσιος ἀριθμὸς σταδίων ὧν ἀφέστηκεν ὁ ἥλιος τῆς σελήνης μυρι ݲ καὶ ησξ, ἀπὸ δὲ τῆς γῆς ἀφέστηκεν ὁ ἥλιος σταδίων <μυριάδας> αχξγ καὶ καὶ Ἀφροδίτη δὲ ἀφέστηκεν ἀπὸ μὲν ἡλίου σταδίων μυρι αχξγ καὶ σταδίους ΑΒΒREV.

ἀπὸ δὲ γῆς μυρι ݲ σταδίους ݲ Ἑρμῆς δὲ Ἀφροδίτης μὲν ἀφέστηκε σταδίων μυριάδων βσιζ σταδίων ݲ ἀπὸ δὲ γῆς μυριάδων ݲ πεντακόσια μδ σταδίους ݲ. Ἄρης δὲ Ἑρμοῦ μὲν ἀφέστηκε σταδίων μυρι δABBREVπθ σταδίους ζρο ἀπὸ δὲ γῆς μυρίας μυριάδας καὶ φλγ,

σταδίους ݲ Ζεὺς δὲ Ἄρεως μὲν ἀφέστηκε μυριάδας δυλε σταδίους ݲ ἀπὸ δὲ γῆς <μυρίας> μυρι καὶ σταδίους ݲ Κρόνος ἀπὸ μὲν Διὸς ἀφέστηκε σταδίων μυρίας μυριάδας καὶ ݲ σταδίους ݲ ἀπὸ δὲ γῆς μυρίας μυριάδας #x003E; καὶ θABBREVλη, σταδίους ݲ

Τίς οὐ θαυμάσει τὴν τοσαύτην φροντίδα μετὰ τοσούτου πόνου γεγενῃμένην; οὐκ ἀχρεῖος δέ μοι οὑτοσὶ ὁ Πτολεμαῖος ὁ τούτων μεριμνητὴς δοκεῖ· τοῦτο δὲ μόνον λυπεῖ, ὡς πρόσφατος γενηθεὶς θεὶς οὐκ εὔχρηστος γεγένηται γιγάντων παισίν, οἳ τὰ μέτρα ταῦτα [*](26 mit ähnlicher Ironie Paus. I 33, 5 οἱ δὲ μέτρα φάμενοι γῆς εἰδέναι Proclus in Timaeum III S. 63, 19 D. und Hypotyposis astr. positionum I 6 Man. ff. Chalcidius in Tim. 86 S. 157, 13. Wrobel (Fun. Nat. bist. II 87, Gott. Nachr. 1910 S. 196 19 ff. K. Gronau, Posidonius eine Quelle für Basilius Hexahemeros, 1912, S. 31)) [*](1 εἰσὶ] ft Ρ 2 + ἂν Miller σύστημ᾿ ἂν Gö. 3 πάντας Ρ 7 η über ε Ρ 11 ݲ Miller: ݲ Ρ ηαξ Miller: βσξ Ρ 12 + μυριάδας ριάδας Miller βτγ Ρ, verb. Miller 14 βτγ Ρ, verb. Miller 17 δτπθ Ρ, verb. Miller ζρο (nicht βρο) Ρ 17f μυρίας μυριάδας Ρ: μυριάδ. μυριάδα als Text von Ρ Miller 19 ݲ Ρ, verb. Miller μυρίας μυριάδας We μυριάδ. μυριάδα Miller δτξθ Ρ, verb. Miller 20 μυριάδ. μυριάδα Miller 21 δρξθ Ρ, verb. Miller μυριας μυριάδας Ρ: μυριάδ. μυριάδα als Text von Ρ Miller + ö. 22 θτλη Ρ, verb. Miller 25f γεννηθεὶς Ρ 26 παισίν Miller: πᾶσιν Ρ)

εἰ δέ τις τούτῳ φάσκει ἀπιστεῖν, μετρήσας πειθέσθω ταύτης γὰρ φανερωτέραν ἀπόδειξιν οὐκ ἔχει πρὸς τοὺς ἀπίστους. ὢ ματαιοπόνου καὶ] ψυχῆς φυσιώσεως καὶ πίστεως ἀπίστου, ἴνα πάντως Πτολεμαῖος σοφὸς νομίζηται παρὰ | f. 8r τοῖς τὴν ὁμοίαν σοφίαν ἡσκηκόσι.