Panarion (Adversus Haereses)

εἰ γὰρ τετράδες δεξιαὶ καὶ εὐώνυμοι παρ᾿ αὐτοῖς τάσσονται, εὑρε- θήσεταί τι ζητούμενον μέσον τοῦ τε δεξιοῦ καὶ τοῦ ἀριστεροῦ.

πᾶν γὰρ ὁτιοῦν δεξιὰς ἔχον καὶ εὐωνύμους τάξεις μέσον ἕστηκε τῶν εὐω- νύμων αὐτοῦ καὶ δεξιῶν καὶ οὐδαμοῦ δυνήσεται εἶναι δεξιὰ ἢ ἀρι- στερά, εἰ μή τι ἂν ἐκ μεσολαβοῦντος σώματος ἑκατέρου μέρους ἡ διάκρισις γένοιτο.

ἄρα οὖν, ὦ ἀνόητε Σεκοῦνδε καὶ οἱ ἀπὸ σοῦ ἠπατη- μένοι, τὸ μεσαίτατον ἀφ᾿ οὐπερ καὶ ἀριστερὰ καὶ δεξιὰ ὑποπίπτουσιν, ἔσται ἔν τι καὶ οὐ δυνήσεται ἀλλότριον εἶναι τοῦ ἑνός τινος [*](Ö 388) [*](V M 11 — 15 vgl. Irenaeus adv. haer. 1 11, 2; I lOlf Harvey (= lat.) Hippolyt refut. VI 38, 1; S. 168, 7ff Wendland Tert. adv. Valent. c. 38) [*](1 κυρίου] Χριστοῦ V 1 f σκεπάσαι τὰς ψυχὰς] ἐπᾶσαι ταῖς ψυχαῖς V 7 ὢν < M | περισσώτερον V 8 πάντα μὲν τὰ, μὲν τὰ hineingeflickt 10 οὖτος ο aus ω Vcorr | ὢν ὡς — Οὐαλεντῖνον < M 15 ἀπὸ τῶν τῶν αὐτῶν > *] a fructibus eorum lat. ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν Hipp, a fructibus de substantia venientibus Tert. 16 γενομένην VM 17 ἰδίου V | τῶ ἰοῦ V | δωτῆρι M 18 ὑπ’ αὐτοῦ M 24 ἔχων M 28 μεσαίτατον aus μεσότατον Vcorr μεσώτατον M, vgl, S. 440, 11 f)

καὶ ἔσται τοῦτο φανερὸν τοῖς τὴν ἀλήθειαν καταμανθάνουσιν, ὅτι εἶς θεός ἐστιν. καὶ καὶ υἱὸς καὶ ἅγιον πνεῦμα. εἰ δὲ εἶς θεός ἐστιν, ἐξ οὗ τὰ παντα, οὔτε τι ἀριστερόν ἐστιν ἐν αὐτῷ οὔτε ἐλάττωμα ἕτερον οὔτε τι ὑποβεβηκός, πλὴν τῶν ὑπ’ αὐτοῦ ἐκτισμένων. τὰ δὲ μετὰ πατέρα καὶ υἱὸν καὶ ἄγιον πνεῦμα πάντα καλῶς ἐκτισμένα καὶ εἰς σύστασιν ὑπ᾿ αὐτοῦ ἀφθόνως εὖ] προεληγυθότα.

2. Εἰ δὲ καὶ πάλιν ἐρεῖ ὁ τοιοῦτος ἡμῖν προελθὼν ἕτερος ὄφις, ὅτι τὰ μὲν δεξιὰ καὶ εὐώνυμα ἐκτὸς τοῦ ἑνὸς ὑπάρχει, αὐτὸς δὲ μεσαίτατός ἐστιν καὶ ἑαυτῷ μὲν προσάγεται τὰ δεξιὰ καὶ χαίρει τού τοις, δεξιὰ δὲ ταῦτα καλεῖ καὶ φῶς, τὰ δὲ εὐώνυμα ὡς ἀλλότρία αὐτοῦ καὶ ἐπὶ ἀριστερᾷ κείμενα ἀπωθεῖται, γεγέτω μοι πόθεν λαμ- βάνει ταύτην τὴν γεωμετρίαν, ἵνα καλῶς ῥυθμίσῃ ἀμετάστατον δεξιάν τε καὶ εὐώνυμον.

παρ’ ἡμῖν γὰρ δεξιὰ εἰκότως ὀνομάζεται ῆτοι ἀριστερὰ ἀπὸ τῶν ἐν τῷ σώματι πεπηγμένων μελῶν, ἐν οἱς οὐδέποτε ἐναλλαγὴ γίνεται.

τὰ δὲ ἐκτὸς ἡμῶν δύναται εἶναι ποτὲ μὲν δεξιά, ποτὲ δὲ εὐώνυμα. παντὶ μὲν γὰρ τῷ ὁρῶντι κατὰ ἀνα- τολὴν νότος εἴτ᾿ οὖν μεσημβρία δεξιὰ κληθήσεται. τὸ κλίμα δὲ τὸ βόρειον ἤτοι ἀρκτῷον ἀριστερόν.