Panarion (Adversus Haereses)

καὶ τοὺς λοιποὺς δεκαοκτὼ Αἰῶνας φανεροῦσθαι διὰ τοῦ μετὰ τὴν <ἐκ> νεκρῶν ἀνάστασιν δεκαοκτὼ μησὶν λέγειν διατετριφέναι σὺν τοῖς μαθηταῖς· ἀλλὰ καὶ διὰ τῶν προηγουμένων τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ δύο γραμμάτων, τοῦ τε ἰῶτα καὶ τοῦ ἦτα, τοὺς δεκαοκτὼ Αἰῶνας εὐσήμως μηνύεσθαι.

καὶ τοὺς δέκα Αἰῶνας ὡσαύτως διὰ τοῦ ἰῶτα γράμματος, ὃ προηγεῖται τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ, σημαίνεσθαι λέγουσιν. καὶ διὰ τοῦτο εἰρηκέναι τὸν σωτῆρα »ἰῶτα ἕν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ, ἕως ἄν πάντα γένηται«.

Τὸ δὲ περὶ τὸν δωδέκατον Αἰῶνα γεγονὸς πάθος ὑποσημαίνεσθαι λέγουσι διὰ τῆς ἀποστασίας Ἰούδα, ὅς δωδέκατος ἦν τῶν ἀποστόλων, καὶ ὅτι τῷ δωδεκάτῳ μηνὶ ἔπαθεν· ἐνιαυτῷ γὰρ ἐνὶ βούλονται αὐτὸν μετὰ τὸ βάπτισμα αὐτοῦ κεκηρυχέναι.

ἔτι τε ἐπὶ τῆς αἱμορροούσης σαφέστατα τοῦτο δηλοῦσθαι· δώδεκα γὰρ ἔτη παθοῦσαν αὐτὴν ὑπὸ τῆς τοῦ σωτῆρος παρουσίας τεθεραπεῦσθαι, ἁψαμένην τοῦ κρασπέδου αὐτοῦ, καὶ διὰ τοῦτο εἰρηκέναι τὸν σωτῆρα »τίς μου ἥψατο;« διδάσκοντα τοὺς μαθητὰς τὸ γεγονὸς ἐν τοῖς Αἰῶσι μυστήριον καὶ τὴν ἴασιν τοῦ πεπονθότος Αἰῶνος.

ἡ γὰρ παθοῦσα δώδεκα ἔτη ἐκείνη ἡ δύναμις, ἐκτεινομένης αὐτῆς καὶ εἰς ἄπειρον ῥεούσης τῆς οὐσίας, ὡς λέγουσιν, εἶ μὴ ἔψαυσε τοῦ φορήματος τοῦ υἰοῦ τουτέστιν τῆς Ἀληθείας τῆς πρώτης τετράδος ἥτις διὰ τοῦ κρασπέδου μεμήνυται, ἀνελύθη ἄν εἰς τὴν Ε; οὐσίαν αὐτῆς. ἀλλὰ ἔστη καὶ ἐπαύσατο τοῦ πάθους· ἡ γὰρ ἐξελθοῦσα δύναμις τοῦ υἱοῦ εἶναι δὲ [*](10 Matth. 5, 18 — 18 Mark. 5, 30 V M lat. (Tert., Hipp.)) [*](3 ἀπόστολοι] apostolos elegit lat. 5 <ἐκ> νεκρῶν Ausgg.] a mortuis 9 αὐτῶν M | σημαίνεσθαι λέγουσιν Ausgg.] σημαίνουσι λέγεσθαι V M significari dicunt lat. 13 διὰ τῆς ἀποστασίας Ἰούδα Ausgg.] τῆς ἀποστασίας διὰ Ἰούδαν Ἰούδα M) VM per apostasiam Judae lat. | ὃς aus ὡς Vcorr ὡς M | ἀποστόλων + γενομένης προδοσίας δείκνυσθαι λέγουσιν VM 15 αἰμορρούσης M 17 ἁψαμένην Ausgg.] ἁψαμένης VM cum tetigisset lat. 20 ἡ . . . . δύναμις] per illam . . . signifcatur lat.; lies wohl ἐκείνη ἦν δύναμις Ε; * | ἐκτεινομένης] eo quod exterideretur lat. 21 τῆς οὐσίας + eius lat. | vor εἰ μὴ + et lat. | φρονήματος M 22 τοῦ υἱοῦ *] αὐτοῦ VM illius filii lat. 23 ἀνελύθη] advenisse lat. | εἰς aus πρὸς Vcorr πρὸς M | Ε; *] in omnem substantiam lat., vgl. S. 403, 19 | αὐτῆς] suam lat.; αὐτῆς] ül. 24 ἡ γὰρ ἐξελθοῦσα] per egressain (zum vorhergehenden Satz gezogen) lat. | τοῦ υἱοῦ *] τούτου V M filii lat.)

Τὸ δὲ Ε; Σωτῇρα, τὸν ἐκ πάντων öντα, τὸ Πᾶν εἶναι διὰ τοῦ λόγου τοῦ »πᾶν ἄρρεν διανοῖγον μήτραν« δηλοῦσθαι λέγουσιν· ὅς τὸ Πᾶν ὢv σθείσης ἐκτὸς τοῦ Πληρώματος, ἣν δὴ καὶ δευτέραν Ὀγδοάδα περὶ ἦς μικρὸν ὕστερον ἐροῦμεν.

καὶ ὑπὸ τοῦ Παύλου δὲ φανερῶς διὰ τοῦτο εἰρῆσθαι λέγουσι »καὶ αὐτὸς ἐστι τὰ πάντα«, καὶ πάλιν »πάντα εἰς αὐτὸν καὶ ἐξ αὐτοῦ τὰ πάντα«, καὶ πάλιν »ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος«· καὶ τό »ἀνακεφαλαιώσασθαι δὲ τὰ πάντα ἐν τῷ Χριστῷ διὰ τοῦ θεοῦ«, Ε; ἑρμηνεύουσιν εἰρῆσθαι καὶ εἴ τιvα ἄλλα τοιαῦτα.

15. Ἔπειτα περὶ τοῦ Ὅρου αὐτῶν, ὅν δὴ καὶ πλείοσιν ὀνόμασιν καλοῦσι, δύο ἐνεργείας ἔχειν αὐτὸν ἀποφαίνονται, τήν τε ἑδραστικὴν καὶ τὴν μεριστικήν· καὶ καθὰ με) ἑδράζει καὶ στηρίζει, Σταυρὸν εἶναι, καθὸ δὲ μερίζει καὶ διορίζει, Ὅρον.

τὸν δὲ σωτῆρα οὔτως λέγουσι μεμηνυκέναι τὰς ἐνεργείας αὐτοῦ· καὶ πρῶτον μὲν τὴν ἑδραστικὴν ἐν τῷ εἰπεῖν »ὅς οὐ βαστάζει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ μοι, μαθητὴς ἐμὸς οὐ δύναται εἶναι« καὶ Ε;

»ἄρας τὸν σταυρὸν ἀκολούθει μοι«· τὴν δὲ διοριστι- κὴν αὐτοῦ ἐν τῷ εἰπεῖν »οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην, ἀλλὰ μάχαιραν«. καὶ τὸν Ἰωάννην δὲ λέγουσιν αὐτὸ τοῦτο μεμηνυκέναι, εἰπόντα »τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ· διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα καὶ συνάξει τὸ σῖτον εἰς τὴν ἀποθήκην αὐτοῦ, τὸ δὲ ἄχυρον κατακαύσει πυρὶ ἀσβέστῳ«.

καὶ διὰ τούτου τὴv ἐνέργειαν τοῦ Ὅρου μεμηνυκέναι· πτύον γὰρ ἐκεῖνο τὸν σταυρὸν ἑρμηνεύσουσιν εἶναι, ὅν δὴ κα ἀναλίσκειν τὰ ὑλικὰ πάντα ὡς ἄχυρα πῦρ, καθαίρειν [*](4 Luk. 2, 28 (Exod. 13, 12) — 8 vgl. Kol. 3, 11 — Rom. 11, 36 — 9 Kol. 2, 9 — 10 Ephes. 1, 10 — 17 Luk. 14. 27 — 19 vgl. Mark. 10, 21 — 20 Matth. 10, 34 — 21 Luk. 3, 17 V M lat. (Tert., Hipp.)) [*](1 ταύτης V | vor ἐθεράπευσεν + qui lat. | ἐχώρησεν VM 3 Ε; * 4 ὢν < > M 5 † xal] et lat.; alter Fehler, lies τῆς * 10 δὲ < > lat. Ansgg.] sie lat. 14 ἀποφαίνονται *] ἀποφαινόμενοι VM ostendiwf lat. 16 καὶ διορίζει < > lat. | τὸν] τὸ M | δὲ *] μὲν VM aiitem lat. | σωτῆρα Σταυρὸν V M salvatorem lat. | λέγουσιν < > lat. 18 ἐμὸς < > M 19 Herum lat. | σταυρὸν + αὐτοῦ VM 20 αὐτοῦ < > lat. 22 ennindare lat. | τὴν ἀποθήκην aus ἀποθήκας Vcorr ἀποθήκας M horreum lat. 23 διὰ τούτου] per haec lat.(?) 24 ἐκεῖνο ν, ν angeflickt Vcorr ἐκεῖνον M 25 ὃν δὴ καὶ ἀναλίσκειν] quae scilicet fonsumit lat. | καθαίρειν emundat lat.)

Παῦλον δὲ τὸν ἀπόστολον καὶ αὐτὸν ἐπιμιμνῄσκεσθαι τούτου τοῦ σταυροῦ λέγουσιν οὕτως »ὁ λόγος γὰρ ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς μὲν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστί, τοῖς δὲ σῳζομένοις δύναμις θεοῦ«, καὶ πάλιν »ἐμοὶ δὲ μὴ γένοιτο ἐν μηδενὶ καυχᾶσθαι, εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Χριστοῦ, δι᾿ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ κοσμῳ«.