Vita Constantini
Eusebius of Caesarea
Eusebius. Eusebius Werke, Volume 1. Heikel, Ivar, editor. Leizpig: Hinrichs, 1902.
Ἐν τούτῳ Πέρσαι πυθόμενοι περὶ τῆς βασιλέως πρὸς πόλεμον παρασκευῆς καὶ μάχῃ πρὸς αὐτὸν συμβαλεῖν σφόδρα φοβούμενοι, διὰ πρεσβείας αὐτὸν ἀξιοῦντο εἰρήνην ποιεῖσθαι. διὸ ὁ μὲν εἰρηικώτατος βασιλεὺς τὴν Περςῶν πρεσβείαν δεξάμενος, φιλεκὰς δεξιὰς προθύμως σὺν ἐκείνοις ἐσπείαστο. ἤδη δ’ ἡ μεγάλη τοῦ πάσχα ἑορτὴ παρῆν, ἐνᾗ ὁ βασιλεὺς τῷ θεῷ τὰς εὐχὰς ἀποδιδοὺς συνδιενυκτέρευσι τοῖς ἄλλοις.
Ἐπὶ τούτοις τὸ μαρτύριον ἐν τῇ ἐπωνύμῳ πόλει ἐπὶ μνήμῃ τῶν ἀπο- στόλων οἰκοδομεῖν παρεσκευάζετο· αὐτὸς δὲ νεὼν ἅπαντα εἰς ὕψος ἄφατον ἐπάρας, λίθων ποικιλίαις παντοίων ἐξαστράπτοντα ἐποίει εἰς αὐτὸν ὄροφον ἐξ ἐδάφους πλακώσας, διαλαβὼν δὲ λεπτοῖς φατνώμασι τὴν στέγην χρυςῷ τὴν πᾶσαν ἐκάλυπτεν· ἄνω δὲ ὑπὲρ ταύτην πρὸς αὐτῷ δώματι χαλκὸς μὲν ἀντὶ κεράμου φυλακὴν τῷ ἔργῳ πρὸς ὑετῶν ἀσφάλειαν παρεῖχεν· καὶ τοῦτον δὲ πολὺς περιέλαμπε χρυσός, ὡς μαρμαρυγὰς τοῖς πόρρωθεν ἀφορῶσι ταῖς ἡλίου αὐγαῖς ἀντανα- κλωμέναις ἐκπέμπειν. δικτυωτὰ δὲ πέριξ ἐκύκλου τὸ δωμάτιον ἀνάγλυφα χαλκῷ καὶ χρυςῷ κατειργασμένα.
Kαὶ ὁ μὲν νεὼς ὧδε σὺν πολλῇ βασιλέως φιλοτιμίᾳ σπουδῆς ἠξιοῦτο. ἀξφὶ δὲ τοῦτον αἴθριος ἦν αὐλὴ παμμεγέθης εἰς ἀέρα καθαρὸν ἀναπεπταμένη, ἐν τετραπλεύρῳ δὲ ταύτῃ στοαὶ διέτρεχον, μέσον αὐτῷ νεῷ τὸ αἴθριον ἀπολαμβάνουσαι, οἶκοί τε βασίλειοι ταῖς στοαῖς λουτρά τε καὶ ἀνα- καμπτήρια παρεξετείνετο, ἄλλα τε πλεῖστα καταγώγια τοῖς τοῦ τόπου φρουροῖς ἐπιτηδείως εἰργασμένα.
Tαῦτα πάντα ἀφιέρου βασιλεὺς διαιωνίζων εἰς ἅπαντας τῶν τοῦ σωτῆρος ἡμῶν ἀπστόλων τὴν μνήμην. ᾠκοδόμει δ’ ἄρα καὶ ἄλλο τι τῇ διανοίᾳ σκοπῶν, ὅ δὴ λανθάνον τὰ πρῶτα κατάφωρον πρὸς τῷ τέλει τοῖς πᾶσιν ἐγίγνετο.
αὐτὸς γοῦν αὐτῷ εἰς δέοντα [*](HSS, auch in NC, in V steht hier νζ ὅπως περςῶν . . . und dann eine halbe Seite leer gelassen. Der Abschnitt fehlt auch in Stephani Ed. aber findet sich in [] ein- geschlossen in der Editio Genenensis. Das Ganze aus falsch angewandten Eusebiani- schen Ausdrücken dürftig zusammengesetzt | τῷ τῆς ἐκκλησίας σχήματι] (ἐν) ἐκ- κλησίας σχήματι wäre Eusebianischer Sprachgebrauch | τὴν ἐκείνου τοῦ πολέ- μου παρατ. scheint nicht Eus. Sprachg. zu sein | 2 ἐπενόει ,,ausdachte” passt nich! | 3 ἐν τούτῳ πέρσαι] die Conjunction fehlt | πρὸς πόλεμον παρασκευῆς u. μάχῃ πρὸς αὐτὸν συμβαλεῖν klingt nicht Eusebianisch | 5 εἰρηνικώτατος] kaum Eusebianisch | 6 φιλικὰς δεξιὰς σὺν ἐκείνοις ἐσπείσατο ist falsch | 7 ὁ vor βα- σιλεὺς ist falsch | τὰς εὐχὰς ἀποδιδοὺς] sollte z. B. εὐχαριστηρίους εὐχὰς ἀ. heissen | 9 ἐπὶ τούτοις] die Conjunction fehlt | ἐν τῇ ἐπωνύμῳ] αὐτοῦ fehlt | 11 ἐξαστράπ- τοντας V | 13 δὲ ὑπὲρ — δώματι < ΜΒΑ | 15 ὑετὸν ἀσφαλῆ Ηkl| 16 αὐγαῖς] εὐχαῖς V | 17 δικτυωτὰ, τα auf Ras. B2, τ auf Ras. J|20 ἦν steht nach παμμεγ. in J| 21 ταύτῃ — διέτρεχον ΗSS, ταύτην — περιέτρεχον (?) Ηkl | 22 ἀναλαμπτήρια V, (B undeutlich), ἀνακλιντήρια (?) Ηkl.)