Historia Ecclesiastica
Eusebius of Caesarea
Eusebius. Eusebii Caesariensis Opera, Volume 4. Dindorf, Luwdig, editor. Leipzig: Teubner, 1871.
καὶ δὴ καὶ παρῆν “τὸ πρόσταγμα, αὐτοσχεδὸν ἐκεῖνο οἷον τὸ ὑπὸ τοῦ κυρίου ἀποφαῖνον τὸ φοβερώτατον, ὡς, εἰ δυνατὸν, σκανδαλίσαι καὶ τοὺς ἐκλεκτούς. “
πλὴν πάντες γε κατεπτήχεσαν, καὶ πολλοὶ μὲν “εὐθέως τῶν περιφανεστέρων οἱ μὲν ἀπήντων “τες, οἱ δὲ δημοσιεύοντες ὑπὸ τῶν πράξεων ἤγοντο, “οἱ δὲ ὑπὸ τῶν ἀμφ’ αὐτοῖς ἐφείλκοντο· ὀνομαστί τε καλούμενοι ταῖς ἀνάγνοις καὶ ἀνιέροις θυσίαις προσῄεσαν, οἱ μὲν ὠχριῶντες καὶ τρέμοντες, ὥσπερ οὐ θύσοντες, ἀλλ’ αὐτοὶ θύματα καὶ σφάγια τοῖς “εἰδώλοις ἐσόμενοι, ὡς ὑπὸ πολλοῦ τοῦ περιεστῶτος δήμου χλεύην αὐτοῖς ἐπιφέρεσθαι, καὶ δήλους μὲν εἶναι πρὸς πάντα δειλοὺς ὑπάρχοντας, καὶ πρὸς τὸ “τεθνάναι καὶ πρὸς τὸ θῦσαι·
οἱ δέ τινες ἑτοι- “μότερον τοῖς βωμοῖς προσέτρεχον, ἰσχυριζόμενοι τῇ “θρασύτητι τὸ μηδὲ πρότερον Χριστιανοὶ γεγονέναι,
καὶ τούτων οἱ μὲν ἄχρι δεσμῶν καὶ φυλακῆς “χωρήσαντες, καί τινες καὶ πλείονας ἡμέρας καθειρ- “χθέντες, εἶτα καὶ πρὶν ἐπὶ δικαστήριον ἐλθεῖν, “ἐξωμόσαντο, οἱ δὲ καὶ βασάνοις ἐπὶ ποσὸν ἐγκαρ- “τερήσαντες πρὸς τὸ ἑξῆς ἀπεῖπον.
οἱ δὲ στερροὶ “καὶ μακάριοι στῦλοι τοῦ κυρίου, κραταιωθέντες ὑπ᾿ “αὐτοῦ, καὶ τῆς ἰσχυρὰς ἐν ἑαυτοῖς πίστεως ἀξίαν “καὶ ἀνάλογον δύναμιν καὶ καρτερίαν λαβόντες, “θαυμαστοὶ γεγόνασιν αὐτοῦ τῆς βασιλείας μάρτυρες. “
ὧν πρῶτος Ἰουλιανὸς, ἄνθρωπος ποδαγρὸς, μὴ “στῆναι, μὴ βαδίσαι δυνάμενος, σὺν ἑτέροις δύο τοῖς “φέρουσιν αὐτὸν προσήχθη, ὧν ὁ μὲν ἕτερος εὐθὺς “ἠρνήσατο, ὁ δ᾿ ἕτερος, Κρονίων ὀνόματι, ἐπίκλην “δὲ Εὔνους, καὶ αὐτὸς ὁ πρεσβύτης Ἰουλιανὸς, ὁμο- “λογήσαντες τὸν κύριον, διὰ πάσης τῆς πόλεως μεγί- “στης οὔσης, ὡς ἴστε, καμήλοις ἐποχούμενοι καὶ “μετέωροι μαστιγούμενοι, τέλος ἀσβέστῳ πυρὶ, περι- “κεχυμένου τοῦ δήμου παντὸς, κατεκάησαν.
στρα- “τιώτης τε αὐτοῖς ἀπαγομένοις παραστὰς καὶ τοῖς “ἐφυβρίζουσιν ἐναντιωθεὶς, ἐκβοησάντων ἐκείνων “προσαχθεὶς ὁ ἀνδρειότατος ὁπλομάχος τοῦ θεοῦ “Βησᾶς, κἀν τῷ μεγάλῳ πολέμῳ τῷ περὶ τῆς εὐσε- “βείας ἀριστεύσας, ἀπετμήθη τὴν κεφαλήν.
καί “τις ἕτερος, τὸ μὲν γένος Λίβυς, τὴν δὲ προσηγορίαν “ἅμα καὶ τὴν εὐλογίαν ἀληθὴς Μάκαρ, προτροπῆς “αὐτῷ πολλῆς ὑπὸ τοῦ δικαστοῦ πρὸς ἄρνησιν γενο- “μένης, οὐχ ὑπαχθεὶς ζῶν καταπέφλεκται. Ἐπίμα- “χός τε μετ᾿ αὐτοὺς καὶ Ἀλέξανδρος μετὰ πολὺν ὃν “ἔμειναν δεσμῶται χρόνον, μυρίας διενεγκόντες ἀλγη-
καὶ σὺν αὐτοῖς γυναῖκες τέσσαρες· “ Ἀμμωνάριόν τε ἁγία παρθένος, πάνυ φιλονείκως “αὐτὴν ἐπὶ πλεῖστον τοῦ δικαστοῦ βασανίσαντος, “ἅτε προαποφηναμένην ὅτι μηδὲν ὧν ἐκεῖνος “φθέγξαιτο, ἀληθεύσασα τὴν ἐπαγγελίαν ἀπήχθη· “ αἱ δὲ λοιπαὶ, ἡ σεμνοτάτη πρεσβῦτις Μερκουρία, “καὶ ἡ πολύπαις μὲν, οὐχ ὑπὲρ τὸν κύριον δὲ ‘πήσασα ἑαυτῆς τὰ τέκνα Διονυσία, καταιδεσθέντος “εἰς ἀνήνυτον ἔτι βασανίζειν καὶ ὑπὸ γυναικῶν ἡττᾶσθαι τοῦ ἡγεμόνος, σιδήρῳ τεθνᾶσι, μηκέτι “βασάνων πεῖραν λαβοῦσαι· τὰς γὰρ ὑπὲρ πασῶν “ἡ πρόμαχος Ἀμμωνάριον ἀναδέδεκτο