Historia Ecclesiastica

Eusebius of Caesarea

Eusebius. Eusebii Caesariensis Opera, Volume 4. Dindorf, Luwdig, editor. Leipzig: Teubner, 1871.

ἀλλὰ τὴν ἐκείνων ἄγνοιαν οἱ σοὶ εὐσεβεῖς πατέρες “ἐπηνωρθώσαντο, πολλάκις πολλοῖς ἐπιπλήξαντες “ἐγγράφως, ὅσοι περὶ τούτων νεωτερίσαι ἐτόλμησαν. “ἐν οἷς ὁ μὲν πάππος σου Ἀδριανὸς πολλοῖς μὲν καὶ “ἄλλοις , καὶ Φουνδανῷ δὲ τῷ ἀνθυπάτῳ , ἡγουμένῳ “δὲ τῆς Ἀσίας , γράφων φαίνεται , ὁ δὲ πατήρ σου, “καὶ σοῦ τὰ σύμπαντα διοικοῦντος αὐτῷ , ταῖς πόλεσι “περὶ τοῦ μηδὲν νεωτερίζειν περὶ ἡμῶν ἔγραψεν, “ἐν οἶς καὶ πρὸς Λαρισαίους καὶ πρὸς Θεσσα. “λονικεῖς καὶ Ἀθηναίους καὶ πρὸς πάντας Ἕλληνας. “

σὲ δὲ καὶ μᾶλλον περὶ τούτων τὴν αὐτὴν ἐκείνοις “ἔχοντα γνώμην , καὶ πολύ γε φιλανθρωποτέραν καὶ “φιλοσοφωτέραν , πεπείσμεθα πάντα πράσσειν ὅσα “σου δεόμεθα.”

ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἐν τῷ δηλωθέντι “τέθειται λόγῳ. ἐν δὲ ταῖς γραφείσαις αὐτῷ “κλογαῖς ὁ αὐτὸς κατὰ τὸ προοίμιον αὐτὸ ἀρχόμενος “τῶν ὁμολογουμένων τῆς παλαιᾶς διαθήκης γραφῶν “ποιεῖται κατάλογον, ὃν καὶ ἀναγκαῖον ἐνταῦθα καταλέξαι. “

γράφει δὲ οὕτως“ Μελίτων Ὀνησίμῳ τῷ “ἀδελφῷ χαίρειν ἐπειδὴ πολλάκις ἠξίωσας σπουδῇ “τῇ πρὸς τὸν λόγον χρώμενος γενέσθαι ἐκλογάς σοι “ ἔκ τε τοῦ νόμου καὶ τῶν προφητῶν περὶ τοῦ σωτῆ- “ ρος καὶ πάσης τῆς πίστεως ἡμῶν, ἔτι δὲ καὶ μαθεῖν “ τὴν τῶν παλαιῶν βιβλίων ἐβουλήθης ἀκρίβειαν, “ πόσα τὸν ἀριθμὸν καὶ ὁποῖα τὴν τάξιν εἶεν, ἐσπούδασα “τὸ τοιοῦτο πρᾶξαι, ἐπιστάμενός σου τὸ σπου- “ δαῖον περὶ τὴν πίστιν καὶ φιλομαθὲς περὶ τὸν λόγον,

v.4.p.179
“ὅτι τε μάλιστα πάντων πόθῳ τῷ πρὸς θεὸν ταῦτα προκρίνεις , περὶ τῆς αἰωνίου σωτηρίας ἀγωνιξόμενος.

ἀνελθὼν οὖν εἰς τὴν ἀνατολὴν, καὶ ἕως τοῦ τόπου γενόμενος ἔνθα ἐκηρύχθη καὶ ἐπράχθη, καὶ ἀκριβῶς μαθὼν τὰ τῆς παλαιᾶς διαθήκης βιβλία , ὑποτάξας ἔπεμψά σοι· ὧν ἐστὶ τὰ ὐνόματα· Μωυσέως πέντε , Γένεσις , Ἔξοδος , Ἀριθμοὶ, Λευιτικὸν, Δευτερονόμιον. Ἰησοῦς Ναυῆ , Κρι- ‘ταὶ, Ῥούθ· Βασιλειῶν τέσσαρα, Παραλειπομένων “ δύο. Ψαλμῶν Δαβὶδ , Σολομῶνος Παροιμίαι, ἣ καὶ Σοφία, Ἐκκλησιαστὴς, Ἀισμα Ἀισμάτων, Ἰώβ. Προφητῶν, Ἡσαΐου , Ἱερεμίου· τῶν δώδεκα ἐν μονοβίβλῳ· Δανιὴν, Ἰεξεκιὴλ, Ἔσδρας. ἐξ ὧν καὶ τὰς ἐκλογὰς ἐποιησάμην, εἰς ἕξ βιβλία διελών.” καὶ τὰ μὲν τοῦ Μελίτωνος τοσαῦτα.

[Nic. H. E. IV, 11] Τοῦ δὲ Ἀπολιναρίου πολλῶν παρὰ πολλοῖς σωζομένων τὰ εἰς ἡμᾶς ἐλθόντα ἐστὶ τάδε· λόγος ὁ πρὸς τὸν εἰρημένον βασιλέα, καὶ πρὸς Ἕλληνας συγγράμματα πέντε , καὶ περὶ ἀληθείας πρῶτον καὶ δεύτερον, καὶ πρὸς Ἰουδαίους πρῶτον καὶ δεύτερον, καὶ ἃ μετὰ ταῦτα συνέγραψε κατὰ τῆς τῶν Φρυγῶν αἱρέσεως μετ’ οὐ πολὺν καινοτομηθείσης χρόνον , τότε γε μὴν ὥσπερ ἐκφύειν ἀρχομένης, , ἔτι τοῦ Μοντανοῦ ἅμα ταῖς αὐτοῦ ψευδοπροφήτισιν ἀρχὰς τῆς παρεκτροπῆς ποιουμένου.

[Nic. H. E. IV, 11] Καὶ Μουσανοῦ δὲ, ὃν ἐν τοῖς φθάσασι κατελέξαμεν , φέρεταί τις ἐπιστρεπτικώτατος λόγος πρός τινας αὐτῷ γραφεὶς ἀδελφοὺς, ἀποκλίναντας ἐπὶ τὴν τῶν λεγομένων Ἐγκρατητῶν αἵρεσιν , ἄρτι τότε φύειν ἀρχομένην , ξένην τε καὶ φθοριμαίαν ψευδοδοξίαν εἰσάγουσαν τῷ βίῳ, ἡς παρεκτροπῆς ἀρχηγὸν καταστῆναι Τατιανὸν λόγος ἔχει·

v.4.p.180