De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

114 τρύγα δὲ παραλημπτέον μάλιστα μὲν τὴν ἀπὸ οἴνου παλαιοῦ Ἰταλικοῦ, εἰ δὲ μή γε, καὶ ἀπὸ ἄλλου ὁμοίου· ἡ δὲ ἀπὸ ὄξους ἐπιτέταται τῇ δυνάμει.

καυσιέον δὲ ὡς ἀλκυόνιον προεξηραμμένην ἐπιμελῶς. [*](1 Pl. XXXI 122. D. eup II 24 (236) — Zop. (Orib. II 588) Cels. V 12 Pl. 115 sq. — Pl. 122 eup. I 131 (160) — Pl. 117 eup. I 63 (125) — Pl. 118 eup. II 65 (280) — Pl. 117 eup. I 41 (112) — Nic. Al. 532: Pl. 119 — Nic. Al. 327 Pl. 120 D. eup. II 154 (335) — Pl. 122 eup. I 226 (211) — Pl. 120.) [*](17 SIM. Pl. XXIII 64 (e S. N.).) [*](17 EXC. Orib. XIII s. v. (τρύγα — πομφόλυξ); cf. Orib. V 83 (D.) cf. Gal. II 137.) [*](2 καὶ ἐπισπαστικαῖς post ἐμπλάστροις transpos. E 3 post ἐμπλάστροις add. καὶ λεπτυντικαῖς Di, mg. A2 post δὲ add. θερμῷ Di, post οἴνῳ AH2 (mg.) πνευματώσεις QE 4 τε om, Di 5 κυνόδηκτά τε E 6 ὀνείῳ] αἰγείῳ cod Matt.: ὑείῳ στέατι ἢ ταυρείῳ E, fort. ὀνείῳ ἢ delendum coll. Dl absungiae porcinae mixta στομοῖ EDi καὶ om. Q 8 σὺν ὀξυκράτῳ post ἁρμόζει coll. A 9 δὲ om. E βουπρίστην E: βουπρῆστας Di πρὸς δὲ ταύρειον E 10 ἀτροχοῦσι] τρέμουσίν τε ἢ καὶ στροφουμένοις E, at cf. Pl, 122 solia nitri prosunt atrophis ἔνπλασμά τε E 12 καὶ ἄρτῳ om. E τὴν om. EQ, ad rem cf. Pl. 1. s 120 15 ὀστράκου καινοῦ E 16 πυρωθῇ Orib.) [*](17 num. cap. ψοη΄ Q: ψπδ Di: ρκβ E tit. περὶ τρυγός QDi δὲ om. Orib. μὲν om. Orib.DiE (add. E2) οἴνου οὔσαν ἰταλικοῦ καὶ παλαιοῦ Orib. 18 ἰταλικοῦ παλαιοῦ E γε om. Di καὶ] κἂν Orib.EDi ἀπὸ om. Q post ἄλλου add. οἴνου Di δὲ (alt.)] γὰρ Orib.EDi 20 προεξηραμένην libri, correxi)

τίνὲς δὲ ἐπ᾿ ὄστρακον καινὸν θέντες καίουσι πυρὶ δαψιλεῖ, ἕως ἂν ἐκπυρωθῇ κατὰ βάθος. ἄλλοι δὲ εἰς ἄνθρακας πεπυρωμένους ἐγκρύψαντες βῶλον ὁμοίως ποιοῦσι.

σημεῖον δὲ τῆς 2 δεούσης καύσεως ἡγητέον τὸ λευκὸν ἢ ἀερόχρουν τοῦ χρώματος καὶ τὸ προσενεχθεῖσαν τῇ γλώσση οἱονεὶ φλέγειν αὐτήν. ὡσαύτως δὲ καὶ ἡ ἀπὸ ὄξους καίεται.

δύναμιν δὲ ἔχει καυστικὴν σφόδρα καὶ σμηκτικήν, κοτασταλτικήν τε καὶ στυπτικὴν καὶ σηπτικὴν ἄγαν καὶ ξηραντικήν. χρηστέον δὲ τῇ τρυγὶ προσφάτῳ οὔσῃ· ταχὺ γὰρ διαπνεῖται, ὅθεν οὐδὲ ἀσκέπαστον οὐδὲ χωρὶς ἄγγους αὐτὴν ἀποθετέον.

πλύνεται δὲ αὕτη ὡς ἡ πομφόλυξ. ἡ δὲ ἄκαυστος στέλλει 3 οἰδήματα καθ᾿ ἑαυτὴν καὶ μετὰ μυρσίνης, καὶ κοιλίαν καὶ στόμαχον ῥευματιζόμενον καταπλασθεῖσα στέλλει, καὶ ῥοῦν γυναικεῖον κατὰ ἤτρου καὶ αἰδοίου καταπλασσομένη πραύνει, καὶ φύγεθλα ἀνέλκωτα διαφορεῖ καὶ φύματα, μαστούς τε σπαργῶντας σβέννυσιν. ἡ δὲ κεκαυμένη λεπροὺς ἀφίστησιν ὄνυχας σὺν ῥητίνῃ, καὶ μετὰ σχινίνου ἐλαίου συγχρισθεῖσα νύκτα ὅλην ξανθὰς ποιεῖ τὰς τρίχας. πλυθεῖσα δὲ μείγνυται εἰς τὰ ὀφθαλμικὰ ὡς ἡ σποδός· σμήχει δὲ οὐλὰς καὶ ἀχλῦς τὰς ἐν ὀφθαλμοῖς ἡ τοιαύτη.

115 ἄσβεστος δὲ γίνεται μὲν οὕτως· τῶν θαλαττίων [*](11 SIM. Pl. XXIII 66. D. eup. I 147 (168) — Pl. 67. eup. II 85 (295) — Pl. 63. 65. 66. eup. I 141 (164) — Pl. 67. eup. I 135 (162) — Pl. 67. 64. eup. I 129 (159) — Pl. 67. eup. I 98 (143) — Pl. 65.) [*](21 SIM. Pl. XXXVI 174 sq. (e S. N.).) [*](21 EXC. Orib. XIII s. v. (ἄσβεστος — ἀποτίθεσο), cf. Gal. XII 237.) [*](1 ὀστράκων καινῶν Orib. ἐπιθέντες E: θέντες reliqui πῦρ δαψιλῶς περικαίουσιν Orib.: πυρὶ δαψιλεῖ περικαίουσιν E 2 ἐμπυρωθῇ Q βάθους E: ους superscr. Orib., cf. V 100, 4 3 ὁμοίως] τὸ ὅμοιον EDi 4 σώματος Orib. 5 προσενεχθὲν E 7 καυστικὴν ἀναξηραντικὴν καὶ στυπτικήν Orib.: καυστικὴν σφόδρα· σμηκτικήν· κατουλωτικήν· στυπτικήν· καὶ ἄγαν ξηρ. Di κατασταλτικήν] κατουλωτικήν A, superscr. H2 8 καὶ σηπτικὴν om. E 9 ἐκπνεἰ Orib.: διαπνεῖν εἴωθεν E: διαπνεῖ mg. add. A2 10 ἀγγείου Orib. ἀποθετέον αὐτὴν Orib.E 11 αὕτη om. EDi ἡ (pr.) add. ex A 12 μὑτὴν Di κοιλίαν τε (om. καὶ alt.) EDi 15 φὑγεθλα] φύματα F, φύματα superscr. A2, at cf. Pl 66 panos (═ φύγεθλα coll. Cels, V 28, 10) discutit nondum exulceratos καὶ φὑκατι om. EdiA (spatio 10 litt. relicto) φύματα] φύγεθλα FH (corr. H2) post σπαργῶντας add. γάλακτι E: ῥέοντας γάλα ADi, mg. add. H2 16 σβέννυσι σὺν ὄξει καταχρισθεῖσα ADi, superscr. H2, at D. eup. I 135 (162) μετὰ ἀλφίτου καταπλασθεῖσα 17 σχοινίνου HA εἰς νύκτα E 19 ἡ om. Di δὲ] τε Di) [*](21 num. cap. φοθ΄ Q: ψπε Di: ρκγ E tit. περὶ ἀσπέοτου QDi δὲ om. Orid.EDi μὲν FE: om. reliqui οὕτω HADi)

κηρύκων τὰ ὄστρακα λαβὼν πυρὶ ἔγκρυψον ἢ εἰς κλίβανον διάπυρον καθεὶς ἄφες ἐννυκτερεῦσαι. τῇ δὲ ἐχομένῃ, ἐὰν μὲν λευκότατα γένηται, ἀνελοῦ· εἰ δὲ μή, πάλιν καῖε, ἄχρις ἂν ἱκανῶς λευκανθῆ. εἶτα ἀποβάψας αὐτὰ εἰς ψυχρὸν ὕδωρ ἔμβαλε εἰς χύτραν καινὴν καὶ σκεπάσας αὐτὰ ῥάκεσιν ἐπιμελῶς ἔασον ἐνταῦθα νύκτα μίαν. πρωὶ δὲ ἀνελόμενος ἀπειληφυῖαν τὸ παντελὲς τῆς κατεργασίας ἀποτίθεσο.

2 σκευάζεται δὲ καὶ ἐκ λίθων κοχλάκων καὶ τῆς χυδαίας μαρμάρου, ἥτις καὶ προκρίνεται τῶν ἄλλων ἀσβέστων.

δύναμιν δὲ ἔχει πᾶσα κοινῶς ἄσβεστος πυρωτικήν, δηκτικήν, καυστικήν, ἐσχαρωτικήν. μειγνυμένη δέ τισιν ἑτέροις ὡς στέατι ἢ ἐλαίῳ γίνεται πεπτική, μαλακτική, διασκεδαστική, κατουλωτική. ἐνεργεστέραν δὲ καὶ ταύτης ἡγητέον τὴν πρόσφατον καὶ ἄβροχον.

116 γύψος δύναμιν ἔχει στυπτικήν, ἐμπλαστικήν, αἱμορραγίας τε καὶ ἱδρώτων ἐφεκτικήν. ποθεῖσα δὲ κτείνει τῷ κατὰ πνιγμὸν τρόπῳ.

117 τέφρα κληματίνη δύναμιν ἔχει καυστικήν. σὺν ὀξυγγίῳ [*](10 SIM. Pl. XXXVI 180. Zop. Orib. II 578). Cels. V 6. 7. 8. D. eup. I 189 (193) 170 (182).) [*](14 SIM. Th. lap. 64sq. Pl XXXVI 182sq. Cels. II 83. D. eup. I 210 (203) II 27 237), cf. Isid. XIX 10, 20.) [*](14 EXC. Orib. XIII s. v. (γὑψος — τρόπῳ); cf. Gal. XII 218 (unde Aet. II 51. Paul. Aeg. VII 3 s. v.).) [*](17 SIM. D. eup. I 226 (210) — I 143 (165) — II 117 (318) — II 113 (314) — II 160 (336. Scrib. L. 198. Nic. Al. 530. Ascl. (Gal. XIV 140).) [*](17 TEST. Gal. XII 139: Διοσκοθυρίδης δὲ οὐκ οἶδ᾿ ὅπως στυπτικὴν (?) αὐτὴν (sc. τὴν τέφραν) ἔχειν φησὶ τὴν δύναμιν.) [*](1 λαβὼν — διάπυρον om. Orib., mg. add. ἐγκρύψας ἄνθραξι ἤ εἰς διάπυρον κρίβανον ἔνκρυψον ἄνθραξιν E διάπυρον κλίβανον E 2 καθεὶς om. Di μὲν om. Di λευκοτάτη LQ 3 καῖε καὶ ἔα E ἄχρι ἂν Orib.: ἄχρι (σ add. E2) οὗ ἂν E ἱκανῶς] παντελῶς Orib. 4 ἀπολευκανθῇ E: ἀπολευκανθῶσιν Orib.: γένηται λευκή Q εἶτα] λοιπὸν Orib.: εἶτα λοιπὸν E ἀποψύξας Orib. ἔμβαλλε Orib. 5 μὐτὰ om. Orib.E ἔασον καὶ Orib. ἐνταῦθα] αὐτὰ EDi 7 τῆς κατεργασίας τὸ παντελὲς Orib. 8 λίθων καὶ E κοχλάκων καιομένων Di, καιομένη mg. add. A2 ἐκ ante τῆς add. Di: ἀπὸ τῆς (ἀπὸ in ras) E 9 ad rem cf. Pl. XXXVI 174 προκέκριται (ἐκ superscr.) E2 ἀσβέστων om. Di 10 δηκτικήν om. E 11 στέατι superscr. ὑείῳ A2 13 ἐναργεστέραν F καὶ (pr.) om. Di αὐτῆς Di πρόσφατον ἡγητέον E) [*](14 num. cap. φπ΄ Q: ψπ𝔮 Di: ρκδ E tit. περὶ γὑψου QDi γύψος δὲ E post ἐμπλαστικήν mg. add. χαλαστικήν A2 15 ἱδρῶτας ἵστησιν Orid.E ad rem cf. Gal. XIII 857 πινομένη E κτείνει] πνέγει HADi τῷ et τρόπῳ om. Orib.) [*](17 num. cap. ψπα΄ Q: ψπζ Di: ρκε E tit. περὶ τέφρας κληματίνης QDi ἀξουγγίῳ Di)

δὲ ἢ ἐλαίῳ καταπλασθεῖσα θλάσματά τε πλευρῶν καὶ ἄρθρων λυγίσματα καὶ συστροφὰς νεύρων ὠφελεῖ, σὺν νίτρῳ δὲ καὶ ὄξει σαρκώσεις ὀσχέου στέλλει. καταπλασθεῖσα δὲ σὺν ὄξει ἑρπετόδηκτα καὶ κυνόδηκτα ἰᾶται, ἐσχαρμωτικαῖς τε μείγνυται· καὶ πίνεται δὲ ἐξ αὐτῆς ἡ κονία πρὸς πτώματα καὶ μύκητας σὺν ἁλσὶ καὶ ὄξει.

118 τοῦ δὲ ἀλκυονίου πέντε γνωστέον εἴδη ὑπάρχειν· τὸ μὲν γὰρ πυκνόν τέ ἐστι καὶ τῷ ῥυθμῷ σπογγῶδες καὶ βαρύ, ἔτι δὲ βρωμῶδες καὶ ἰχθύος ὄζον, δ᾿ δὴ πλεῖστον ἐπὶ τῶν ἠιόνων εὑρίσκεται. τὸ δὲ ἐξῆς κατὰ μὲν τὸ σχῆμα πτερυγίῳ ὀφθαλμικῷ ἢ σπόγγῳ ἔοικε, κοῦφον δέ ἐστι καὶ πολύκενον καὶ φυκώδη ἀποφορὰν ἔχον.