De materia medica

Dioscurides Pedianus

Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.

ἀφεψηθεῖσα δὲ 2 ὅλη ἐν οἴνῳ ἐσχάρας τὰς ἐν παρισθμίοις περιρρήττει, καὶ νομὰς τὰς ἐν στόματι ἀναγαργαριζομένη ἐφίστησι, ῥαινόμενόν τε ἐν συμποσίῳ τὸ ἀπόβρεγμα εὐδιαγωγοτέρους ἱστορεῖται ποιεῖν. δίδοται δὲ τριταίζουσι πιεῖν τὸ τρίτον γόνυ ἀπὸ τῆς γῆς σὺν τοῖς περικειμένοις φύλλοις, τεταρταίζουσι δὲ τὸ τέταρτον. καλεῖται δὲ ἱερὰ βοτάνη διὰ τὸ εὐχρηστεῖν ἐν τοῖς καθαρμοῖς εἰς περιάμματα.

61 ἀστράγαλος· θάμνος μικρὸς ἐπὶ γῆς φυόμενος, φύλλοις καὶ κλωνίοις ὅμοιος ἐρεβίνθῳ, ἄνθη πορφυρᾶ, μικρά· ῥίζα δ᾿ ὕπεστι στρογγύλη ὥσπερ ῥάφανος εὐμεγέθης, παραφυάδας ἔχουσα στερεάς, μελαίνας, σκληροτάτας ὡς κέρατα ἀντεμπεπλεγμένας [*](61 RV: ἀστράγαλος· οἱ δὲ ἰσχάς, οἱ δὲ ἄπιος, οἱ δὲ χαμαισύκη, οἱ δὲ ὄνυξ, οἱ δὲ γαγάτης, Ῥωμαῖοι πίρουμ λιτούρβιουμ, οἱ δὲ φίκουμ τέρραι, οἱ δὲ γλάνδουλαμ, οἱ δὲ πίσουμ, οἱ δὲ Νωνάκριαμ.) [*](1 SIM.: Pl. XXVI 127. 143 D eup. I 187 (193) — Pl. XXV 164 — Pl. XXV 107 Plut. mor. p. 614b — Pl. XXVI 117 eup. II 20. 21 (234) — P. XXV 105.) [*](10 SIM.: Pl. XXVI 46 (e S. N. — Crat.).) [*](10 EXC.: Orib. XI s. v. (ἀστράγαλος — Ἀρκαδίας); med. Gal. XI 841 (═ Paul. Aeg. VII 3 s. v.).) [*](1 πινομένη ὠφελεῖ R χρόνια] παλαιὰ R post φύλλα 7 litt. eras. E2 καταπλασθέντα R: in modum cataplasmatis adposita Ps. D. de h. f. 3 ἐν (pr.)] σὺν REDi περιρρήττει om. REDi 4 τε] δὲ R 5 συμποσίοις FHADi εὐδιαγωγότερον FH (corr. H2) ποιεῖν ἱστορεῖται R 6 πίνειν R τὸ EDi: om. reliqui cf. D. eup. II 20 (234) ἱερᾶς βοτάνης τὸ τρίτον γόνυ ἀπὸ τῆς γῆς ἀφαιρεθὲν καὶ διδόμενον 7 τὸ EDi: om. reliqui 8 καλοῦσι δὲ αὐτὴν (αὐτὸ Di) ἱερὰν βοτάνην RDi εὔχρηστον RDi 9 εἶναι εἰς περίρασμα (περίραμμον N) R: εἶναι εἰς περιάμματα Di: εἰς /////// (7 litt. eras. E2) περιάμματα E) [*](10 num. cap. φλγ ODi: νθ E tit. περὶ ἀστραγάλου FHADi post ἀστρ. syn. e R add. DiA: marg. add. H2 θαμνίσκος Gal. Di: θ. ἐστὶ μικρὸς EDi] ἐπὶ γῆς φύόμενος RE: φυόμενος om. reliqui φύλλοις om. R καὶ om. N 11 κλωνία ἔχων ἐρεβίνθῳ ὅμοια N: ἐρεβίνθων ὅμοιος C: ῥμοίοις E (corr. E2) 12 ῥάφανος] ῥαφάνου E: sicut rafanu Dl: βάλανος male coni. Dalechamp. 13 μέλαναας FHA: rubras Pl. σκληροτέρας CDi: σκληρὰς N ἀντιπεπλεγμένας FHAE (corr. E2): ἀντεμπλεγμένας R) [*](14 C fol. 64r: N fol. 24 οἱ δὲ ἰσχάς — ἄποις om. CHADi ἰοχάς N: correxi χαμαισύκην R 15 γατάλης CHADi: γαλάτης N: correxi πίνουμ libri: correxi λιτουρβιουμ R: τρούβιουμ HADi (πρίνουμ βλιτούρβιουμ superscr. A2): fort. νιουάριουμ 16 γλανδουλαν CDi: γλανδουλλάν A: γνανδουλλάν πίσουμ] τιούμ libri: correxi 17 νωναριάμ RADi: νωναριάν H: correxi)

216
ἀλλήλαις, γευσαμένῳ στυπτικάς· φύεται ἐν εὐηνέμοις καὶ συσκίοις καὶ χιονιζομένοις τόποις, πολλὴ δʼ ἐν Φενεῷ τῆς Ἀρκαδίας.

ἵστησι δὲ κοιλίαν ῥευματιζομένην ἐν οἴνῳ ποθεῖσα ἡ ῥίζα, κινεῖ καὶ οὖρα· ποιεῖ καὶ πρὸς παλαιὰ ἕλκη ξηρὰ ἐπιπασσομένη καὶ αἶμα ἴσχει. κόπτεται δὲ δυσχερῶς διὰ τὸ στερεὸν αὐτῆς.

62 ὑάκινθος· φύλλα ἔχει ὅμοια βολβῷ, καυλὸν σπιθαμιαῖον, λεῖον, λεπτότερον μικροῦ δακτύλου, χλωρόν, κόμην ἐπικειμένην κυρτήν, ἄνθους πλήρη πορφυροειδοῦς, ῥίζαν καὶ αὐτὴν ἐμφερῆ βολβῷ, ἥτις σὺν οἴνῳ καταπλασθεῖσα λευκῷ ἐπὶ παίδων ἀνήβους τηρεῖν πεπίστευται· ἵστησι δὲ καὶ κοιλίαν καὶ οὖρα ἄγει ποθεῖσα καὶ φαλαγγιοδήκτους ὠφελεῖ. ὁ δὲ καρπὸς στυπτικώτερος ὤν καὶ αὐτὸς κοιλιακούς ὠφελεῖ, ἴκτερόν τε ἀποκαθαίρει σὺν οἴνῳ πινόμενος.

[*](62 RV: ὑάκινθος· οἱ δὲ Ἑλικωνιάς, οἱ δὲ πορφυρανθές, Ῥωμαῖοι βάκκουμ, οἱ δὲ οὐακκίνιουμ.)[*](5 SIM.: Zop. (Orib. II 587) Pl. l. s. D. eup. II 47 (259) — Pl. l. s. eup. II 112 (311) — Pl. XXVI 145. 147 eup. I 184 (191) — Pl. XXVI 131 eup. I 209 (202).)[*](8 SIM.: Pl. XXI 170 — Pl. l s. D. eup. II 112 (310) — Nic, Th. 902. 905 Pl. l. s. eup. II 121 (320) — eup. II 47 (258) — Pl. l. s. eup. II 56 (268).)[*](8 EXC.: Orib. XII s. v. (ὑάκινθος — βολβῷ); med. Gal. XII 146 (═ Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.); Isid. XVII 9, 15; Hes. s. v. ὑάκινθος.)[*](1 γευσαμένῳ στυπτικάς om. R (del. A2) φύεται δὲ E ἐν τόποις Orib. εὐηνέμοις PDl: εὐανέμοις Orib. FHADi: εὐηλίοις REA2 Pl. καὶ συσκίοις om. ROrib.E: nascitur locis ventosis e umbrosis Dl 2 καὶ χιονιζομένοις om. Dl τόποις om. O φρενεῷ PF: φενῶ E (ε superscr. E2): φαινεῷ Orib.: φεναις C (φερραῖς corrector cod.): φενεαις N: φενεῷ H (μέμφιδι superscr. H2): μέμφιδι DiA (ἐν φερραῖς superscr. A2) cf. Gal. Pl. l. s. 4 ἡ ῥίζα om. R 5 ποίεῖ δὲ καὶ N 6 διὰ — αὐτῆς om. R)[*](8 num. cap. φλδ ODi: ξ E tit. περὶ ὑακίνθον FHADi post ὑάκινθος syn. e R add. DiA: mg. H2 βολβῷ] βωι P βολβῶ ὅμοια NE σπιθαμῆς 9 post λεῖον transpos. ὁ καρπὸς δὲ στυπτικώτερος ὢν καὶ αὐτὸς θηριακοῖς ἁρμόζει A: del. A2 τοῦ μικροῦ Di χλωρόν om. R: del. A2 10 ἀνθῶν πλειόνων (πλιον C) πορφυροειδῶν (πορφυροειδοῦς C) R πλήρη] περίπλεον Orib.E 11 βολβῷ ἥκῳ (τις σὺν οἴνῳ καταπλασθεῖσα λευ om.) P: λευκῷ om. R (del. A2) 12 παιδίων E ἀνήθους C καὶ (pr.) om. ON 13 ὁ δὲ — ὠφελεῖ om. mg. add. H2 δὲ om. R: καρπὸς δὲ HADi 14 αὐτὸς om. R κοιλιακοὺς ὠφελεῖ] θηριακοῖς ἁρμόζει (om. C) RAH (in marg.): post αὐτὸς c. 13 — 14 litt. eras. E2, post ἀφελεῖ c. 18 litt. cf. Dl semen . . . abstinet ventrem: D. eup. II 47 (258) κοιλίας δὲ ῥεούσας χρονίως ἐφίστησι πινόμενα σὺν οἴνῳ . . . ὑακίνθου σπέρμα 15 πινόμενον N)[*](16 C fol. 358r: N 146 ἑλωνεας R: ἐλιωνιάς HA: ἐλωνιάς Di: correxi 17 βάκουμ HADi οὐλκίνουμ HADi cf. Pl. XVI 77. Verg. Georg. IV 183 (cum Servio))
217

63 μήκων ῥοιάς· ὠνόμασται διὰ τὸ ταχέως τὸ ἄνθος ἀποβάλλειν· φύεται δὲ ἐν ἀρούραις ἦρος, ὅτε· καὶ συλλέγεται. ἔοικε δὲ τὰ φύλλα ὀριγάνῳ ἢ εὐζώμῳ ἢ κιχορίῳ ἢ θύμῳ, ὑπεσχισμένα, μακρότερα δὲ καὶ τραχύτερα |· καυλὸν δὲ ἔχει σχοινώδη, ὄρθιον, τραχύν, ὡς πήχεως, ἄνθος φοινικοῦν, ἐνίοτε δὲ λευκόν, ὅμοιον τῷ τῆς ἀγρίας ἀνεμώνης· κεφαλὴ δὲ προμήκης, ἧττον μέντοι τῆς ἀνεμώνης, καρπὸς πυρρός, ῥίζα ἐπιμήκης, ὑπόλευκος, δακτύλου ἔχουσα μικροῦ πάχος, πικρά.