De materia medica
Dioscurides Pedianus
Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.
52 σχοίνου ἑλείας τὸ μέν τι καλεῖται ὀξύσχοινος, ἄποφυς [*](50 RV: τράγιον ἄλλο.) [*](51 RV: τράγος ἕτερος ἢ σκορπίος ἢ τάργανον.) [*](52 RV: ὀξύσχοινος· οἱ δὲ ὀξύπτερος οἱ δὲ ὀφρὺς ἡλίου, Ῥωμαῖοι ἰούγκουμ μαρίνουμ, οἱ δὲ ἰούγκουμ μανουάλεμ, Ἄφροι χουδόδ.) [*](8 SIM.: Theophr. h. pl. IV 12, 1 sq. Pl. XXI 112 sq. (ex Hyg.) Pl. XXI 119 (e S. N.).) [*](8 EXC.: Orib. XII s. v. (σχοίνου — αὐτῆς); med. Gal. XII 136 (═ Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.). Hes. s. v. ὁλόσχοινος.) [*](1 θάλασσαν ROrib. μάλιστα om. COrib. θαμνίσκος ἐστὶν Orib. ἐπὶ γῆς PDi: om. R: del. A2: ἐπὶ γῆς ἐπιμήκης FHA (dittogr.) correxi μέγεθος ἔχων σπιθαμῆς Orib.: longitudinem palmi unius habet aut amplius Dl: ὅσον σπιθαμῆς RDi δὲ (pr.) om. R: sine foliis Pl. XIII 116: foliis pusillis Pl. XXVII 142 3 ῥῶγες μικροὶ πυρροί R πυρραί om. marg. add. P πυροῦ om. R: πυρροῦ H 4 ὀξεῖς ROrib. post ὀξεῖαι dist. Orib. ἀπ᾿ ἄκρον R sustuli comma post πολλαὶ λίαν om. Orib. γευομένῳ Orib. 5 ὡς] καὶ R αἱ ῥῶγες ποθεῖσαι (ποθέντες N) κοιλ. R 6 ῥοικὰς γυναῖκας Di ὠφελοῦσιν διαθέσεις C δὲ καὶ A αὐτὸ R: αὐτὴν A 7 ἐπὶ (ἐν C) ἀγγοθεσίαν R οὕτω AHDi) [*](8 num. cap. φκδ O: φκγ Di tit. περὶ σχοίνου FHA: περὶ σχίνου Di ὀξύσχοινος in lemmate habent RDi initio syn. e R add. Di τούτου δισσὸν εἶδος· τὸ μέν τι (μέντοι Di) αὐτοῦ καλεῖται σχοῖνος λεία, τὸ δὲ ὀξύσχοινος (ὀξύσχινος Di) ἄποξυς κτλ. RDi: σχοῖνος λεία· τὸ μέντοι αὐτοῦ καλεῖται σχοῖνος λεία, τὸ δὲ ἄποξυς A: σχοῖνος ἑλεία· τὸ μὲν (τοι superscr. H2) καλεῖται (αὐτοῦ superscr.) ὀξύσχοινος (σχοῖνος λεία superscr.) ἔποξυς H ἑλείας] λείας Orib. cf. Gal. l. s. σχοίνου ἑλείας ἡ μὲν ὀξύσχοινος, ἡ δὲ ὁλόσχοινος ὀνομάζεται . . . τῆς δʼ ὀξυσχοίνου δύο εἰσὶν εἴδη· τὸ μὲν ἄκαρπον . . . τὸ δ᾿ ἔτερον καρκοφύρον. cf. Theophr. l. s. Salm. exerc. Pl. 185 μὲν τι] μέντοι F καλεῖται om. marg. add. P) [*](9 C fol. 341v: N 140) [*](10 C fol. 341v: N 140 (syn. om.)) [*](11 C fol. 245v: N 116 ὀξύπτερνος libri: correxi οἱ δὲ ὀφρὺς ἡλίου om. C: ὀφρῦς HDi 12 ἰουνκουμαρίνου HDi cf. Pl. XXI 112 alterum genus iuncorum facit (sc. Mago) quod marinum et a Graecis oxgschoenon vocari invenio ἰευκουμανουυάλε(ε H)ν HDi: ἰουμανουάλον A: μανουάλε R 13 χουδοδ C: χουδοα N: χούδουα HDi cf. Löw l. s. 410)
2 ἀμφοτέρων δὲ ὁ καρπὸς φρυγεὶς καὶ πινόμενος μετὰ κράματος κοιλίαν καὶ ῥοῦν ἐρυθρὸν ἵστησι καὶ οὖρα κινεῖ· ἔστι δὲ κεφαλαλγής. τὰ δὲ πρὸς τῇ ῥίζῃ ἁπαλὰ φύλλα καταπλασσόμενα φαλαγγιοδήκτοις ἁρμόζει. ἡ δὲ Εὐριπικὴ σχοῖνος ὑπνωτικὸν ἔχει τὸν καρπόν· φυλάττεσθαι δὲ δεῖ αὐτοῦ ἐν ταῖς πόσεσι τὸ πλῆθος· καροῖ γὰρ λίαν |.
53 λειχὴν ὁ ἐπὶ τῶν πετρῶν· βρύον ἐστὶ προσεχόμενον ταῖς ἐνδρόσοις πέτραις. τοῦτο καταπλασθὲν αἱμορραγίαν [*](6 SIM.: Pl. XXI 119 D. eup. II 48 (260) — Pl. l. s. — eup. II 109 (307) — Pl. l. s.) [*](12 SIM.: Pl. XXVI 22 (e S. N.) — D. ecup. I 209 (203) Pl. l. s. — Pl. l. s. eup. II 56 (268) Archigenes (Gal. XIII 234) cf. Zop. (Orib. II 589).) [*](12 EXC.: Orib. XI s. v. (λειχὴν — πέτραις); med. Gal. XII 57 (═ Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.); Hes. s. v. λειχῆνες.) [*](13 TEST.: Gal. XII 57: εἰ δὲ καὶ αἱμορραγίας ἴστησι, ὡς Διοσχουρίδης φησίν, οὐκ ἔχω φάναι. Paul. Aeg. l. s.: ὡς δέ φησιν ὁ Διοσκουρίδης καὶ αἱμορραγίας ἵστησι.) [*](1 ἐπ᾿ ἄκρου RDi δισσὸν — εἶδος om. R ἡ μὲν γὰρ καρπὸν μέλανα ἔχει περιφερῆ παχύτερον ταύτης οἱ κάλαμοι καὶ σαρκωδέστερα τῶν δυειν ὁλόσχοινος λεγομένη (charta laesa C) R 2 τραχύτεροι δὲ καὶ ταύτης οἱ κάλαμοι Orib. cf. Theophr. l. c. 3 ἡ τρίτη σχοῖνος Orib. πολλῷ om. Orib. 4 καὶ παχυτέρα om. Orib.: τραχυτέρα HDi τῶν R Orib. ἥν ὁλόσχοινον λέγομεν Orib. 5 καρπὸν καὶ αὐτὴ Orib. ἐπ᾿ ἄκρῳ NOrib. τῇ] τῷ Di post αὐτῆς syn. add. A 7 a syll. ματος rursus incipit cod. E (fol. 72) 8 καὶ κεφαλ. FHADi τὴν ῥίζαν FHADi 9 post ἁρμόζει incip. cap. ν· ἡ δὲ τρίτη σχοῖνος ////////// (13 litt. ersa. E2) ὑπνωτικὴν E (ἡ δὲ τρίτη in ras.) εὐριπικὴ] τρίτη PVFA (ἐρυπική superscr. A2): εὐρυπική C: εὐρειπική N: τρισχοῖνος H: εὐριπεικὴ σχοῖνος H2: creticus quinus aut syriacus Dl: αἰθιοπική Ald. cf. Pl. XXI 119 invenio etiamnum unum iunci genus quod euripicen vocant. huius semine somnum adlici ὑπνοποιόν N: ὑποπνοιόν C 10 δὲ δεῖ RDi: δεῖ post πλῆθος colloc. reliqui: ἀεὶ pro δεῖ E 11 λίαν om. RDi) [*](12 num. cap. φκε O: φκδ V Di: νᾱ E tit. περὶ λειχῆνος FHADi λιχὴν PVR post πετρῶν syn. e R add. Di πετρῶν φυόμενος E οἷον βρύον coni. Sarac. coll. Gal. λειχὴν ὁ ἐπὶ τῶν πετρῶν· ἔστι μὲν οἷον βρύον τι: Pl. est aliud genus lichenis petris totum adhaerens ut muscus at cf. Dl licena, quisuper petra maritima nascitur, brion est 13 καταπλασσόμενον R αἱμορραγίας REGal. Paul. Aeg.: αἱμορραγία P: αἱμορρανίαν reliqui)
54 παρωνυχία· φύεται ἐν πέτραις. θαμνίσκιον ὅμοιον πέπλῳ, τῳ μήκει ἔλαττον, τοῖς δὲ φύλλοις μεῖζον, ὅπερ καταπλασθὲν ὅλον παρωνυχίας καὶ κηρία θεραπεύει.
55 χρυσοκόμη οἱ δὲ χρυσῖτιν. ῥαβδίον σπιθαμιαῖον, ἔχον κόμην κορυμβοειδῆ, ὁμοίαν ὑσσώπῳ, ῥίζαν δασεῖαν, λεπτήν, ὡς ἐλλεβόρου μέλανος, γευσαμένῳ οὐκ ἀπηνῆ, κυπάρισσον ὑποκυοῦσαν, [*](53 RV: λειχὴν ὁ ἐπὶ τῶν πετρῶν οἱ δὲ βρύον καλοῦσιν.) [*](54 RV: παρωνυχία· οἱ δὲ ἀκιδωτός, οἱ δὲ νευράς, οἱ δὲ φρύνιον, Ῥωμαῖοι βού⟨κ⟩ιναμ.) [*](4 EXC.: Orib. XII s. v. (παραωνυχία — μεῖζον): med. Gal. XII 96 (═ Paul. Aeg. VII 3 s. v.).) [*](6 TEST.: Gal. XII 96: παρωνυχία ὠνόμασται μὲν ἀπὸ τῆς ἐνεργείας· ἰᾶται γὰρ παρωνυχίας, ὡς δὲ Διοσκουρίδης φησί, καὶ κηρία.) [*](7 SIM.: Pl. XXI 50 (e S. N.); XXI 148.) [*](7 EXC.: Orib. XII s. v. (χρυσοκόμη — πετρώδεσι); med. Gal. XII 157 (═ Paul. Aeg. VII 3 s. v.).) [*](2 ὠφελεῖ δὲ καὶ RDi ἰκτέρους R: ἰκτερικοῖς AH διαχριόμενον RHADi in διαχριόμενον desinit C: χνου (i. e. χριομένου varia lectio ad διαχριόμενον) τοῦ πόματος καὶ τῆς γλώττης add. N στόματος δὲ DiAH2: στόματος τε E 3 τῆς γλώττης NDi καὶ addidi cf. Pl. morbum quoque regium cum melle sanat ore inlito et lingua: Dl melle addito aspredinem (τραχύτη τα?) oris et linguae dislenit, reumatismum compescet) [*](4 num. cap. φκϚ O: φκε Di: E tit. περὶ παρωνυχίας FHADi post παρωνυχία syn. e R add. ADi: mg. H2 θαμνίσκον P: θαμνίσκος ὅμοιος E 5 τῷ δὲ NDi (chart. laes. C): τὸ μήκη καὶ add. E2) ἔλαττον E μείζοσι κέχρηται NE (corr. E2) ὄπερ om. R καταπλασθὲν δὲ N 6 ὅλον] λεῖον C (superscr. H2): λεῖον ὅλον Di: ὅλον λεῖον A κηρία] σκληρίας RDi: erpetas Dl at cf. Gal. l s.) [*](7 num. cap. φκζ O: — Di: νγ E tit. περὶ χρυσοκόμης FHADi post χρυσοκόμη syn. e R add. DiA: mg. H2 χρυσίτην CFAGal. Orib.: χρυσείτην E: chrysitis Pl. ῥαβδίον] θαμνίον NDi post ῥαβδίον add. ἐστὶ CDi σπιθαμιαῖον om. N 8 λίαν δασεῖαν Orib.: radice nigra ex austero dulci Pl. 9 κυπάρισσον ὑποκοίουσαν P: κυπάρισσον ὑποκύουσαν V: κυππάρισον ὑποκύουσ΄ F: κυπαρίσσου (ὡς κυπαρύσσου Orip.) ποιοῦσαν COrib.: κυπαρίσσου ἐμποιοῦσα E: κυπαρίσσω ἐνποιοῦσα N: κυπέρῳ ἴσην οὖσαν HADi (κυπαρίσου ποιοῦσαν superscr. A2): gustu habens quiparissi cf. Salm. de hom. h. iatr. 18: vix recte) [*](10 C fol. 217r: N 93 βρύον CDi: βροιον N) [*](11 C fol. 260v: N 126 ἀκήδοτος HDi: ἀκήδωτος A cf. D. III 15 οἱ δὲ φρύνιον om. A 12 ΒΟΥΙΝΑΛΑ R: βουιναλί HADi: οὐνγουινάλις coni. Marc.: correxi)
δύναμιν δὲ ἔχει θερμαντικὴν καὶ στυπτικὴν ἡ ῥίζα, ἡπατικοῖς καὶ περιπνευμονικοῖς ἁρμόζουσαν· λαμβάνεται δὲ καὶ σὺν ὑδορομέλιτι ἑφθὴ πρὸς κάθαρσιν ὑστέρας.
56 χρυσόγονον· οἱ δὲ ἴασπιν, οἱ δὲ λίνον καλοῦσι. φύλλα μὲν ἔχει ὅμοια δρυΐ — ὁ δὲ θάμνος ἐστὶ πυκνός — ἄνθος δὲ παραπλήσιον φλόμῳ τῷ στεφανωματικῷ, ῥίζαν δὲ ὁμοίαν γογγυλίδι, ἔνδοθεν ἰσχυρῶς ἐρυθράν, ἔξωθεν δὲ μέλαιναν, ἥτις βοηθεῖ σύν ὄξει λεανθεῖσα καὶ ἐπιτεθεῖσα μυγαλῆς δήγμασιν.
57 ἑλίχρυσον ἢ χρυσάνθεμον, οἱ δὲ ἀμάραντον, ᾧ καὶ [*](55 RV: χρυσοκόμη ἢ χρυσῖτις· οἱ δὲ χρυσάνθεμον, οἱ δὲ ἀμάραντον, οἱ δὲ Διὸς πώγων, Ῥωμαῖοι Ἰόβις βάρβα, Ἄφροι δουβάθ, οἱ δὲ βουρχουμάθ.) [*](56 RV: χρυσόγονον· οἱ δὲ χρυσόσπερμον, οἱ δὲ ἴασπιν, οἱ δὲ λίνον, οἱ δὲ ὀρίγανον, οἱ δὲ ἀρκόφθαλμον, Ῥωμαῖοι αὐριολάρια.) [*](3 SIM.: Pl. XXI 148 D. eup. II 58 (270) — Pl. l. s. eup. II 37 (250).) [*](11 SIM.: [Theophr.] IX 19, 3 Pl. XXI 66 (e Theophr. — Hyg.) XXI 168 (e S. N.); Nic. frg. 74 v. 69 (111 Schn.).) [*](11 EXC.: Orib. XI s. v. (ἑλίχρυσον — τόποις); med. Gal. XI 824 s. v. ἀμάραντον (unde Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.) cf. Paul. Aeg. VII 3 s. v. ἑλίχρυσον; Hes. s. v. ἑλίχρυσος.) [*](1 ἐν om. N ὑπαυστηρόν om. E φύεται δὲ C τόποις addidi 2 πετρώδεσι τόποις Orib. 3 καὶ om. R ἡ ῥίζα om. R: del. A2 ἡπατικοῖς δὲ R 4 περιπλευμονικοῖς R ἁρμόζει R: ἁρμόζουσα E: ἁρμόζουσαν reliqui λαμβανομένη σὺν ὑδρομέλιτι ἑφθὴ (ἑφθῷ C) καὶ ἐνσυν (sic) καθάρσει ὑστέρας R: καὶ (alt) post ἑφθὴ colloc. E) [*](6 num. cap. φκη O: φκζ Di: νδ E tit. περὶ χρυσογόνου FHADi post χρυσόγονον syn. e R add. Di: post λίνον A: mg. H2 δὲ (pr.)] μὲν HA δάσπιν PHADi: δάπιν R: δάσπην FE: correxi οἱ δὲ λίνον om. marg. add. P 7 μὲν om. RF δὲ (alt.) om. E 8 φλόμμῳ E: om. R: post στεφαν. transpos. Di στεφανώματι R δὲ om. RFHADi γογγύλῃ RDi 10 λεανθεῖσα] ἑψηθεῖσα C δήγματα FHA) [*](11 num. cap. φκθ O: φκη Di: νε E tit. περὶ ἑλιχρύσου FHADi ἐλειόχρυσος [Theophr.] l. s.: heliochrysum Pl.: ἐλίχρυσυν FHDi D. eup. cf. Ath. XV 680f. ἢ] οἱ δὲ FHADi χρύσανθον REPaul. Aeg. (aut χρυσανθὲς aut χρυσάνθεμον vocatur cf. Nic, frg. 74 v. 69 Schn.) οἱ δὲ καὶ τοῦτο ἀμάραντον καλοῦσιν RDi) [*](12 C fol. 371v: N 166 ἢ] οἱ δὲ DiA ἢ χρυσῖτις om. H: χρυσίτης C: χρυσεῖτις N 13 Ἄφροι — βουρχ. om. A. 14 οἱ δὲ βουρχουμάθ om. NH: βουρχουμάτ C cf. Löw l. s. 405. 406) [*](15 C fol. 375r: N 166 mg. adscr. N (m. rec.) aglaria crisocomon δάπιν R: δάσπιν Di: correxi οἱ δὲ ἴασπιν — ὀρίγανον om. HA 16 δινον C ΑΓΡΙΛΑΡΙΑ R: ἀριλάρια Di: αἰλάρια HA: correxi: aureliam coni. Sarac.)
βοηθεῖ δὲ ἡ κόμη σὺν οἴνῳ ποθεῖσα δυσουρίαις καὶ ἑρπετῶν δήγμασι καὶ ἰσχιάσι καὶ ῥήγμασι, καὶ ἔμμηνα ἄγει καὶ θρόμβους αἵματος τοὺς ἐν κύστει ἢ κοιλίᾳ τήκει σὺν οἴνῳ ἤ οἰνομέλιτι πινομένη· ἴσχει δὲ καὶ κατάρρους ὅσον τριώβολον νήστει δοθὲν πιεῖν ἐν κράματι οἴνου λευκοῦ· συντίθεται δὲ καὶ μετὰ ἱματίων ἄβρωτα τηροῦσα ταῦτα.
58 RV: χρυσάνθεμον ἢ χάλκας· οἱ δὲ χρυσανθεμίδα, οἱ δὲ χαλκῖτιν, οἱ δὲ χάλκανθον, οἱ δὲ χαλκάνθεμον, οἱ δὲ βούφθαλμον, Ῥωμαῖοι κάλθα, Θοῦσκοι γαρουλέου, Ἄφροι χουρζητά. τρυφερά τις πόα, θαμνοειδὴς δέ, λείους ἀναφέρουσα καυλοὺς καὶ φύλλα πολυσχιδῆ, ἄνθη μήλινα, ἰσχυρῶς στίλβοντα καὶ ὀφθαλμοειδῶς κυκλοτερῆ, διὸ καὶ οὕτως ὠνόμασται. φύεται δὲ περὶ τάς πόλεις· οἱ καυλοὶ δὲ αὐτῆς λαχανεύονται.
[*](57 RV: χρυσάνθ⟨εμ⟩ον ἢ ἑλίχρυσον.)[*](5 SIM.: Pl. XXI 168 D. eup. II 109 (307) — [Theophr.] l. s. Nic. Th. 625 (ex Apollod.) Pl. 169 eup. II 115 (316) — Pl. 169 eup. II 237 (218) — eup. II 34 (246) — Zop. (Orib. II 598) Pl. 168 eup. II 76 (288) — Pl. 169.)[*](1 τὰ εἴδωλα] τοὺς θεοὺς RE (corr. E2): deos coronant illo Pl. ὀρθόν addidi ex E cf. Dl virga est recta et alba λευκόν] στερεόν R: λευκὸν χλωρόν FHA (varia lectio): λευκόν, χλωρόν, ὀρθόν, στερεόν Orib. Di: fort. ῥαβδίον ὀρθόν, λευκόν, στερεόν cf. [Theophr.] l. s. καυλὸν δὲ λευκὸν (λεπτὸν codd.) καὶ σκληρόν 2 τὰ] τὴν R κόμην ἔχον χρυσοφανῆ, σκιάδιον περιφερὲς Di 3 χρυσοφανῆ σκιάδια Orib.FHADiDl cf. Paul. Aeg. l. s. κόρυμβοι ξηροὶ RE (corr. E2) ῥίζα λεπτή RE 4 δὲ om. ROrib.E τραχέσι τόποις R 5 κόμη] ἄνθος σὺν τοῖς φύλλοις D. eup. II 109 (307) 6 ἰσχιάδι RE (corr. E2) 7 τοὺς om. PV ἢ κοιλίᾳ om. R at cf. Gal. l. s. διατήκει R οἴνῳ ἢ addidi e RE cf. Dl vino aut inomellin bibita 8 κατάρρουν REHDiDl: κατάρροις βοηθεῖ Paul. Aeg. l. s.: profluvia mulierum Pl. XXI 169 τριώβολον om. R 9 ἐπὶ νήστει R δοθὲν PVFEH (corr. H2 in δοθεῖσα): δοθεῖσα reliqui πιεῖν om. RADi: del. H2 10 πρὸς τὸ ἄβρωτα τηρῆσαι αὐτά R)[*](11 sequ. in Di cap. de chrysanthemo e R (C fol. 372v: N 167) interpolatum sub hac rubrica φκθ· περὶ χρυσανθέμου cf. D. III 139 marg. adscr. N (man. rec) crisantemon vel chalkas, oculus bovinus tit. herb. pict. χρυσάνθεμον ἢ χάλκας N cf. Nic. frg. 74 (110 Schn.) οἱ δὲ χρυσανθεμίδα om. CDi 12 χαλκίτην C χάλκανθον] fort. χαλκανθές 13 post βούφθαλμον add. καλοῦσιν N ΑΚΑΑΛΘΑ C: ἄκανθα N: ἄκανθαν Di: κάλθα cold. gr. Marc. cf. Pl. XXI 28 proxima ei (sc. rosae) caltha est colore et amplitudine γαρουλέου Di 10 χουρζῆτα Di cf. Löw l. s. 411 δὲ om. C 15 φύλλα δὲ C προσχιδῆ libri: corr. Marc. 17 δὲ (pr.) om. NDi)[*](18 C fol. 376r: N 166 χρύσανθον CN: correxi)τὰ δὲ ἄνθη λεῖα μετὰ κηρωτῆς στεατώματα λέγεται διαφορεῖν, ἰκτερικούς δὲ καὶ προσκαίρως εὐχροεῖν ποιεῖ ποθεῖσα μετὰ τὴν ἐν τοῖς λουτροῖς ἀπὸ τῆς μάκτρας ἔξοδον.
58 ἀγήρατον· θάμνος φρυγανώδης, δισπίθαμος, ταπεινός, ἀπλοῦς, ἐμφερὴς μάλιστα ὀριγάνῳ, σκιάδιον ἔχων, ἐφ᾿ οὖ ἄνθος πομφολυγῶδες, χρυσοειδές, ἔλαττον δ᾿ ἑλιχρύσου. ὠνόμασται δὲ ἀγήρατον διὰ τὸ πρὸς τὸ πολὺ τὸ ἄνθος ὁμοειδὲς φυλάττεσθαι.
δύναμιν δὲ ἔχει τὸ ἀφέψημα αὐτῆς πυριωμένην, καὶ αὐτὴ ἡ πόα ὑποθυμιωμένη οὖρα ἄγειν καὶ τὰ περὶ ὑστέραν μαλάττειν.
59 περιστέριον· φύεται ἐν τοῖς ἐφύδροις τόποις, δοκεῖ δὲ ὠνομάσθαι ἐκ τοῦ τὰς περιστερὰς ἡδέως ἐνδιατρίβειν αὐτῇ. πόα δ᾿ ἐστὶ σπιθαμῆς ἔχουσα τὸ ὕψος ἢ καὶ μεῖζον, πέταλα ἐντετμημένα, ὑπόλευκα, ἐκπεφυκότα ἐκ τοῦ καυλοῦ· μονόκλαδος δʼ ὡς τὸ πολὺ καὶ μονόρριζος εὑρίσκεται.
[*](58 RV: ἀγήρατον.)[*](4 SIM.: Pl. XXVII 13 (e S. N. — Crat.) — Pl. l. s. D. eup. II 80 (293).)[*](4 EXC.: Orib. XI s. v. (ἀγήρατον — ἑλιχρύσου); med. Gal. XI 814 (═ Paul. Aeg. VII 3 s. v.).)[*](10 SIM.: Pl. XXV 105 sq. (ex I. B.); cf. schol. Nic. Th. 860 (e Crat.) Pl. XXV 126.)[*](8 EXC.: Orib. XII s. v. (περιστέριον — εὑρίσκεται); med. Gal. XII 98 (═ Paul. Aeg. VII 3 s. v.); Aet. I s. v. ex Archig.); carm. de herb. 5; Ps. Ap. 65 (═ Ps. Orib. I 53) cf. Ps. Ap. 4.)[*](2 καὶ om. Di 3 μακρας R: κακρᾶς διατριβῆς Di: correxi)[*](4 num. cap. φλ ODi: νϚ E tit. περὶ ἀγηράτου FHADi 5 μάλιστα om. NDi: ὀριγάνῳ μᾶλλον Orib.: ὀριγάνῳ μάλιστα E ad σκιάδιον schol.] Paris. Orib. (II 743 D.) πολλὰ μὲν τῆς σκιάδος τὰ σημαινόμενα· δηλοῖ δὲ καὶ τοὺς εὐμεγέθεις κλάδους ἐφ᾿ ὧνάλιστα Orib. (οὗ ἄνθος superscr. O2): ἐφ᾿ οὗ ἄνθος om. FH: superscr. H2 6 πομφολυγγώδης F: πομφολυγγῶδες H: πομφόλυγες Orib. (ῶδες superscr. O2) χρυσοειδής F: χρυσοειδεῖς Orib. (ες superscr. O2) δ᾿ (pr.) om. ROrib.: ἔλαττον δ᾿ ἐλιχρύσου del. A2: sed paulo minor in colore Dl ἑλιχρύσου om. N: ἔνχρυσον C 7 ἀγήρατον om. RE ἐπιπολὺ HADi: πρὸς τὸ πολὺ F: πυλὺ (om. πρὸς) N: πρὸς πολὺ reliqui ὁμοιοειδὲς Di 8 αὐτῆς libri: αὐτοῦ Spr. πυριώμενον PVEF: πυρωτικὴν RADiH (in ras.) ἡ πόα om. R: del. A2 9 ὑποθυμιωμένη] πινομένη R at cf. Pl. huius ustae nidor urinam ciet ἄγει R ἐκμαλάσσει R)[*](10 num. cap. φλα ODi: νζ E tit. περὶ περιστερίου FHA: περὶ περιστερεῶνος Di περιστέριον OOrib.Gal. (Orib. II 683) Dl: περιστερεὼν ὀρθός RDi: περιστερεών D. eup.: Siculi dicunt peristerion Ps. Ap. initio syn. e R add. Di: post τόποις A: mg. H2 τοῖς om. Di ἐνύδροις ROrib. 11 διατρίβειν ἐν αὐτῇ FHAD] 12 ἡ πόα Orib. σπιθαυὴν HDi ἢ καὶ μεῖζον τὸ (om. Orib.) ὕψος Orib. E: καὶ μεῖζον τὸ ὕψος R μείζονα A 13 πέταλα] φύλλα RE δὲ ἐντετμημένα ROrib. 14 μονόκαυλος R δʼ om. Di)[*](15 C fol. 65r: N 22)δοκεῖ δὲ τὰ φύλλα σὺν ῥοδίνῳ ἢ στέατι χοιρείῳ νεαρῷ προστιθέμενα ἀνωδυνίαν ὑστέρας ποιεῖν στέλλει δὲ καὶ ἐρυσιπέλατα σὺν ὄξει καταπλασθεῖσα καὶ σηπεδόνας ἐπέχει καὶ τραύματα κολλᾷ καὶ ἀπουλοῖ τὰ παλαιὰ σύν μέλιτι.
60 ἱερὰ βοτάνη, οἱ δὲ περιστερεῶνα ἐκάλεσαν· ῥάβδους [*](59 RV: περιστερεὼν ὀρθός· οἱ δὲ τρυγόνιον, οἱ δὲ βούνιον, οἱ δὲ ἱερὰ βοτάνη, οἱ δὲ φιλτροδότις, Αἰγύπτιοι πεμψεμπτέ, προφῆται Ἥρας δάκρυον, οἱ δὲ αἷμα γαλῆς, οἱ δὲ αἷμα Ἑρμοῦ, Ῥωμαῖοι κρίστα γαλλινάκια, οἱ δὲ φερράρια, οἱ δὲ ἡρκουλάνια, οἱ δὲ ἐξουπέραν, οἱ δὲ ματρικάλις, οἱ δὲ ἕρβα παλουμβάρις, οἱ δὲ ἕρβα σαγγυνάλις.) [*](1 SIM.: Pl. XXVI 155 D. eup. II 71 (285) — Pl. l. s. 121 eup. I 169 (182) — Pl. l. s. 144 eup. I 200 (197).) [*](5 SIM.: Pl. XXV 105 (ex I. B.).) [*](5 EXC.: Ps. D. de h. f. 54 (═ A. Mai l. s. VII 457); Isid. XVII 9, 55 (e D. lat.); carm. de h. 5; Ps. Ap. 4 cf. Aet. I s. v. (ex Archig.).) [*](1 φύλλα λεῖα RE χορείῳ] ὑείῳ RE: absungia porcina Dl: χηνείῳ D. eup. II 71 (285) νεαρῷ om. R 2 προστιθέντας N: προστιθέναι C ἀνωδύνους ὑστέρας περιποιεῖν N: ἐν ἀνωδυνίαις ὑστέρας ποιεῖ (superscr. περι man. (alt.) C: ἀνοδυνίας ὑστέρας περιποιεῖν E 3 καταπλασθεῖσα] sc. ἡ πόα (inconc. dictio)) [*](5 num. cap. φλβ ODi: νη E tit. περὶ ἱερᾶς βοτάνης PHA: περὶ ὑπτίου περιστερεῶνος Di περιστερεών ὕπτιος RDi initio cap. syn. e R add. Di: post ἐκάλεσαν A: mg. H2 βοτάνη ἡ λεγομένη παρὰ λατίνοις λακραιμώνια V οἱ δὲ περιστερεὼν ὕπτιος, οἱ δὲ περιστερεῶνα ἐκάλεσαν A: οἱ δὲ περιστεριῶνα, οἱ δὲ περιστέριον ἐκάλεσαν E περιστεωνα P: οἱ δὲ ῥωμαῖοι περιστερεώναν V ῥαβδία ἀνίησιν πηχυαία ἢ καὶ μείζονα R) [*](6 C fol. 267v (membrana detrita): N 119 mg. add. N (m. rec.) peristereon ortos. verbena cf. Pl. XXV 105 nostri verbenacam vocant Isid. XVII 9 55 Ps. D. d. h. f. 54 τρυγόνιον NDi carm. de h. 56: τρυγώνιον C: τριγόνιον H: trigonos Ps. Ap. 65: trigonion Ps. Ap. 4 βούνιον] βωύνειον A: bonion Ps. Ap. 65 7 hierobotanin Ps. Ap. l. s. (hieran botanen Ack.) φιλτροδότης HADi cf. D. III 134: peltodotes Ps. Ap. (philtrodoten Ack.) cf. carm. de h. 60. 69 πενψεμπτε N: πεμ᾿ ψεμ᾿ τε C: πεμψεμπτέ HDi: πεμψεταί A: egyrtii tiabsenti Ps. Ap. (pempsempte Ack.) 8 αἶμα γαλῆς] emagallis (emegallis L1) Ps. Ap. (haemagales Ack.) cf. D. III 134 9 κρυσταγαλλινακια R: κρυσταγαλινάκια DiA: κρισταγαλινάκια H: itali dicunt crisgallinacia Ps. Ap. cf. Pl. XXVII 40 (folia serrata sunt ut crista galli) φεράρια NHA: φέρια Di: alii ferrariam vocant Ps. Ap.: „Eisenkraut“ hodie vocatur οἱ δὲ ἡρκουλάνια om. AHDi: alii herculaniam vocarunt Ps. Ap. Ack.) 10 οἱ δὲ ἐξ. post οἱ δὲ ματρ. transpos. HADi ἐξουπέραν HADi: exupera matricalis Ps. Ap. τριξαλις libri: correxi coll. Ps. Ap. οἱ δὲ ἔρβα παλουμβάρις om. HADi: columbina Ps. Ap. 11 σανγυναλις RH: σανγουνάλις Di: om. A: punice dicitur sanguinaria Ps. Ap. 4 (L) in fine add. οἱ δὲ περιστερεὼν ὀρθός A)
ταύτης τὰ φύλλα καὶ ἡ ῥίζα ποτιζόμενα μετ᾿ οἴνου καὶ καταπλασσόμενα ποιεῖ πρὸς ἑρπετῶν δήγματα, πρὸς δὲ ἴκτερον τὰ φύλλα ὅσον δραχμή μία μετὰ λιβανωτοῦ | τριωβόλου σὺν οἴνου παλαιοῦ θερμοῦ κοτύλῃ μιᾷ νήστει ἐφ᾿ ἡμέρας τέσσαρας [*](60 RV: περιστερεών ὕπτιος· οἱ δὲ ἱερὰν βοτάνην, οἱ δὲ ἠριγένειον, οἱ δὲ χαμαίλυκος, οἱ δὲ σιδηρῖτις, οἱ δὲ κουρῖτις, οἱ δὲ Φερσεφόνιον, οἱ δὲ Διὸς ἠλακάτη, οἱ δὲ δίχρωμον, οἱ δὲ κόλλησις, οἱ δὲ κυπάρισσος, οἱ δὲ Δημητριάς, Αἰγύπτιοι πεμφεμφθάμ, Πυθαγόρας ἐρυσίσκηπτρον, Ῥωμαῖοι κιγκιννάλις, οἱ δὲ βερβήνακαμ, οἱ δὲ λουστράγω, οἱ δὲ κολουμβίνα, οἱ δὲ οὐερτιπήδιουμ.) [*](5 SIM.: Nic. Th. 860 (ex Apollod.) Pl. XXV 107 D. eup. II 115 (315) — Pl. XXVI 123 eup. II 56 (267).) [*](9 SIM.: Ps. Ap. 4 (unde Ps. Orib. I 53).) [*](1 γονατώδεις addidi e Ps. D. de h. f. tetragona et crebris locis nodosa (geniculorum mentio fit in extr. cap.) 2 αἶς C: ἧς V 3 καὶ ἧττον om. R: ἥττονα libri: correxi δὲ τὰ om. RE: δὲ seclusi ὑπόγλυκα PV: sapore subdulci Ps. D. de h. f.: flos glaucus (errore) Pl. 4 λευκὴν λεπτήν N: λεπτὴν δὲ ῥίζαν ὑπομήκη λευκήν E post λεπτὴν add. ἄνθη πορφυρᾶ λεπτά RADi: marg. add. H2 6 ἑρπετὸν F: ἕρπιτας καὶ ἐρυσιπέλατα E: ἑρπετὰ reliqui: correxi πρὸς ἴκτερον δὲ HA 7 δραχῆς ὁλκὴ R: ἀλκὴν Di σὺν οἴνῳ παλαιῷ θερμῷ νήστει ἐπὶ ἡμέρας R: σὺν οἴνω παλαιῶ θερμῶ κοτύλης μιᾶς νήστης E 8 θερμοῦ om. HADi: vini veteris calidi libra Ps. D. de h. f. κο μιᾶι PF τέσσαρας RPVDl: μ΄ FHADi: ἐπὶ δ΄ ἢ Ϛ΄ ἡμέρας D. eup. II 56 (267)) [*](9 C fol. 268v (charta laesa): N fol. 119 mg. add. N (man. rec.) peristereon yptios. verbena βοτάνην om. NHA: a grecis dicitur hierobotanen Ps. Ap. 10 ἠριγένειον A: ἠριγένιον reliqui cf. Hes. s. v. χαμαίλυκον Di σιδηρῖτιν Di: Romani dicunt sideritis Ps. Ap. κουρῖτιν Di: κουρίτην A: κουρί H 11 prophete dicunt perseforiom Ps. Ap. δισηλακατη C: διὸς ἠλακάτην Di: διὸς ἠλεκάτη A: diosatim Ps. Ap. δίχρωμον] panchromon Ps. Ap. 12 κάλλησις R: κάλησις HA: κάλησιν Di: collesis Ps. Ap. (propter effectum): correxi ἱππαρισσος C: ἱππάρισος NHA: ἱππάρισον Di: correxi coll. Ps. Ap. ciparissus (cyperissus L) δημητριάδα Di: tusci dicunt demetrias Ps. Ap. πεμφενφθαν NH (pro ν alt. μ): πενφενφθάμ A: πεμφθενφθάμ Di: penpethar Ps. Ap. cf. D. IV 59 13 pitagoras erisceptron Ps. Ap. κιγκιναλίς HADi cf. Ps. Ap. 52 (Ack.): syn. sequ. om. HADi 14 verbenaca Pl. XXV 105 Isid. XVII 9 55 Ps. D. de h. f. l. s.: verminacia Ps. Ap. (verbenacam Ack.) cf. Pl. Sec. I 16 (31, 1 Rose) ΟΥϹΤΡΑΓω C: lustrago Ps. Ap. campani (captipani libri) eam vocant columbrinam Ps. Ap. ΟΥΕΡΠΙΔΙΟΝ C: ΟΥΕΡΠΙΔΙΟΥΜ N: vertipedium Ps. Ap.)
ἀφεψηθεῖσα δὲ 2 ὅλη ἐν οἴνῳ ἐσχάρας τὰς ἐν παρισθμίοις περιρρήττει, καὶ νομὰς τὰς ἐν στόματι ἀναγαργαριζομένη ἐφίστησι, ῥαινόμενόν τε ἐν συμποσίῳ τὸ ἀπόβρεγμα εὐδιαγωγοτέρους ἱστορεῖται ποιεῖν. δίδοται δὲ τριταίζουσι πιεῖν τὸ τρίτον γόνυ ἀπὸ τῆς γῆς σὺν τοῖς περικειμένοις φύλλοις, τεταρταίζουσι δὲ τὸ τέταρτον. καλεῖται δὲ ἱερὰ βοτάνη διὰ τὸ εὐχρηστεῖν ἐν τοῖς καθαρμοῖς εἰς περιάμματα.
61 ἀστράγαλος· θάμνος μικρὸς ἐπὶ γῆς φυόμενος, φύλλοις καὶ κλωνίοις ὅμοιος ἐρεβίνθῳ, ἄνθη πορφυρᾶ, μικρά· ῥίζα δ᾿ ὕπεστι στρογγύλη ὥσπερ ῥάφανος εὐμεγέθης, παραφυάδας ἔχουσα στερεάς, μελαίνας, σκληροτάτας ὡς κέρατα ἀντεμπεπλεγμένας [*](61 RV: ἀστράγαλος· οἱ δὲ ἰσχάς, οἱ δὲ ἄπιος, οἱ δὲ χαμαισύκη, οἱ δὲ ὄνυξ, οἱ δὲ γαγάτης, Ῥωμαῖοι πίρουμ λιτούρβιουμ, οἱ δὲ φίκουμ τέρραι, οἱ δὲ γλάνδουλαμ, οἱ δὲ πίσουμ, οἱ δὲ Νωνάκριαμ.) [*](1 SIM.: Pl. XXVI 127. 143 D eup. I 187 (193) — Pl. XXV 164 — Pl. XXV 107 Plut. mor. p. 614b — Pl. XXVI 117 eup. II 20. 21 (234) — P. XXV 105.) [*](10 SIM.: Pl. XXVI 46 (e S. N. — Crat.).) [*](10 EXC.: Orib. XI s. v. (ἀστράγαλος — Ἀρκαδίας); med. Gal. XI 841 (═ Paul. Aeg. VII 3 s. v.).) [*](1 πινομένη ὠφελεῖ R χρόνια] παλαιὰ R post φύλλα 7 litt. eras. E2 καταπλασθέντα R: in modum cataplasmatis adposita Ps. D. de h. f. 3 ἐν (pr.)] σὺν REDi περιρρήττει om. REDi 4 τε] δὲ R 5 συμποσίοις FHADi εὐδιαγωγότερον FH (corr. H2) ποιεῖν ἱστορεῖται R 6 πίνειν R τὸ EDi: om. reliqui cf. D. eup. II 20 (234) ἱερᾶς βοτάνης τὸ τρίτον γόνυ ἀπὸ τῆς γῆς ἀφαιρεθὲν καὶ διδόμενον 7 τὸ EDi: om. reliqui 8 καλοῦσι δὲ αὐτὴν (αὐτὸ Di) ἱερὰν βοτάνην RDi εὔχρηστον RDi 9 εἶναι εἰς περίρασμα (περίραμμον N) R: εἶναι εἰς περιάμματα Di: εἰς /////// (7 litt. eras. E2) περιάμματα E) [*](10 num. cap. φλγ ODi: νθ E tit. περὶ ἀστραγάλου FHADi post ἀστρ. syn. e R add. DiA: marg. add. H2 θαμνίσκος Gal. Di: θ. ἐστὶ μικρὸς EDi] ἐπὶ γῆς φύόμενος RE: φυόμενος om. reliqui φύλλοις om. R καὶ om. N 11 κλωνία ἔχων ἐρεβίνθῳ ὅμοια N: ἐρεβίνθων ὅμοιος C: ῥμοίοις E (corr. E2) 12 ῥάφανος] ῥαφάνου E: sicut rafanu Dl: βάλανος male coni. Dalechamp. 13 μέλαναας FHA: rubras Pl. σκληροτέρας CDi: σκληρὰς N ἀντιπεπλεγμένας FHAE (corr. E2): ἀντεμπλεγμένας R) [*](14 C fol. 64r: N fol. 24 οἱ δὲ ἰσχάς — ἄποις om. CHADi ἰοχάς N: correxi χαμαισύκην R 15 γατάλης CHADi: γαλάτης N: correxi πίνουμ libri: correxi λιτουρβιουμ R: τρούβιουμ HADi (πρίνουμ βλιτούρβιουμ superscr. A2): fort. νιουάριουμ 16 γλανδουλαν CDi: γλανδουλλάν A: γνανδουλλάν πίσουμ] τιούμ libri: correxi 17 νωναριάμ RADi: νωναριάν H: correxi)
ἵστησι δὲ κοιλίαν ῥευματιζομένην ἐν οἴνῳ ποθεῖσα ἡ ῥίζα, κινεῖ καὶ οὖρα· ποιεῖ καὶ πρὸς παλαιὰ ἕλκη ξηρὰ ἐπιπασσομένη καὶ αἶμα ἴσχει. κόπτεται δὲ δυσχερῶς διὰ τὸ στερεὸν αὐτῆς.
62 ὑάκινθος· φύλλα ἔχει ὅμοια βολβῷ, καυλὸν σπιθαμιαῖον, λεῖον, λεπτότερον μικροῦ δακτύλου, χλωρόν, κόμην ἐπικειμένην κυρτήν, ἄνθους πλήρη πορφυροειδοῦς, ῥίζαν καὶ αὐτὴν ἐμφερῆ βολβῷ, ἥτις σὺν οἴνῳ καταπλασθεῖσα λευκῷ ἐπὶ παίδων ἀνήβους τηρεῖν πεπίστευται· ἵστησι δὲ καὶ κοιλίαν καὶ οὖρα ἄγει ποθεῖσα καὶ φαλαγγιοδήκτους ὠφελεῖ. ὁ δὲ καρπὸς στυπτικώτερος ὤν καὶ αὐτὸς κοιλιακούς ὠφελεῖ, ἴκτερόν τε ἀποκαθαίρει σὺν οἴνῳ πινόμενος.
[*](62 RV: ὑάκινθος· οἱ δὲ Ἑλικωνιάς, οἱ δὲ πορφυρανθές, Ῥωμαῖοι βάκκουμ, οἱ δὲ οὐακκίνιουμ.)[*](5 SIM.: Zop. (Orib. II 587) Pl. l. s. D. eup. II 47 (259) — Pl. l. s. eup. II 112 (311) — Pl. XXVI 145. 147 eup. I 184 (191) — Pl. XXVI 131 eup. I 209 (202).)[*](8 SIM.: Pl. XXI 170 — Pl. l s. D. eup. II 112 (310) — Nic, Th. 902. 905 Pl. l. s. eup. II 121 (320) — eup. II 47 (258) — Pl. l. s. eup. II 56 (268).)[*](8 EXC.: Orib. XII s. v. (ὑάκινθος — βολβῷ); med. Gal. XII 146 (═ Aet. I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.); Isid. XVII 9, 15; Hes. s. v. ὑάκινθος.)[*](1 γευσαμένῳ στυπτικάς om. R (del. A2) φύεται δὲ E ἐν τόποις Orib. εὐηνέμοις PDl: εὐανέμοις Orib. FHADi: εὐηλίοις REA2 Pl. καὶ συσκίοις om. ROrib.E: nascitur locis ventosis e umbrosis Dl 2 καὶ χιονιζομένοις om. Dl τόποις om. O φρενεῷ PF: φενῶ E (ε superscr. E2): φαινεῷ Orib.: φεναις C (φερραῖς corrector cod.): φενεαις N: φενεῷ H (μέμφιδι superscr. H2): μέμφιδι DiA (ἐν φερραῖς superscr. A2) cf. Gal. Pl. l. s. 4 ἡ ῥίζα om. R 5 ποίεῖ δὲ καὶ N 6 διὰ — αὐτῆς om. R)[*](8 num. cap. φλδ ODi: ξ E tit. περὶ ὑακίνθον FHADi post ὑάκινθος syn. e R add. DiA: mg. H2 βολβῷ] βωι P βολβῶ ὅμοια NE σπιθαμῆς 9 post λεῖον transpos. ὁ καρπὸς δὲ στυπτικώτερος ὢν καὶ αὐτὸς θηριακοῖς ἁρμόζει A: del. A2 τοῦ μικροῦ Di χλωρόν om. R: del. A2 10 ἀνθῶν πλειόνων (πλιον C) πορφυροειδῶν (πορφυροειδοῦς C) R πλήρη] περίπλεον Orib.E 11 βολβῷ ἥκῳ (τις σὺν οἴνῳ καταπλασθεῖσα λευ om.) P: λευκῷ om. R (del. A2) 12 παιδίων E ἀνήθους C καὶ (pr.) om. ON 13 ὁ δὲ — ὠφελεῖ om. mg. add. H2 δὲ om. R: καρπὸς δὲ HADi 14 αὐτὸς om. R κοιλιακοὺς ὠφελεῖ] θηριακοῖς ἁρμόζει (om. C) RAH (in marg.): post αὐτὸς c. 13 — 14 litt. eras. E2, post ἀφελεῖ c. 18 litt. cf. Dl semen . . . abstinet ventrem: D. eup. II 47 (258) κοιλίας δὲ ῥεούσας χρονίως ἐφίστησι πινόμενα σὺν οἴνῳ . . . ὑακίνθου σπέρμα 15 πινόμενον N)[*](16 C fol. 358r: N 146 ἑλωνεας R: ἐλιωνιάς HA: ἐλωνιάς Di: correxi 17 βάκουμ HADi οὐλκίνουμ HADi cf. Pl. XVI 77. Verg. Georg. IV 183 (cum Servio))63 μήκων ῥοιάς· ὠνόμασται διὰ τὸ ταχέως τὸ ἄνθος ἀποβάλλειν· φύεται δὲ ἐν ἀρούραις ἦρος, ὅτε· καὶ συλλέγεται. ἔοικε δὲ τὰ φύλλα ὀριγάνῳ ἢ εὐζώμῳ ἢ κιχορίῳ ἢ θύμῳ, ὑπεσχισμένα, μακρότερα δὲ καὶ τραχύτερα |· καυλὸν δὲ ἔχει σχοινώδη, ὄρθιον, τραχύν, ὡς πήχεως, ἄνθος φοινικοῦν, ἐνίοτε δὲ λευκόν, ὅμοιον τῷ τῆς ἀγρίας ἀνεμώνης· κεφαλὴ δὲ προμήκης, ἧττον μέντοι τῆς ἀνεμώνης, καρπὸς πυρρός, ῥίζα ἐπιμήκης, ὑπόλευκος, δακτύλου ἔχουσα μικροῦ πάχος, πικρά.