De materia medica
Dioscurides Pedianus
Dioscurides Pedianus. De materia medica, Volumes 1-3. Wellmann, Max, editor. Berlin: Weidmann, 1907-1914.
αἱ δὲ σάρκες αὐτῶν λεῖαι 3 σὺν σμύρνῃ καὶ λιβανωτῷ καταπλασθεῖσαι τραύματα καὶ μάλιστα τὰ κατὰ τὰ νεῦρα κολλῶσι, καὶ τὰς ἐκ μυκτήρων αἱμορραγίας σὺν ὄξει λειανθέντες ἐπέχουσι. ζῶσα δὲ ἡ σὰρξ καταποθεῖσα, τοῦ Λιβυκοῦ μάλιστα, ἀλγηδόνας στομάχου παύει. μετὰ δὲ τοῦ ὀστράκου ὅλος τριβεὶς καὶ μετʼ οἴνου καὶ σμύρνης ὀλίγης ποθεὶς κολικοὺς θεραπεύει καὶ κύστεως ἀλγήματα. ἀνακολλᾷ δὲ καὶ τρίχας ὁ χερσαῖος, ἐάν τις βελόνην κατὰ τῆς σαρκὸς αὐτοῦ φέρων τῷ προισταμένῳ γλοιώδει προσάπτηται τῆς τριχός.
10 καρκίνων ποταμίων καέντων ἡ τέφρα κοχλιαρίων δυεῖν πλῆθος σὺν γεντιανῆς ῥίζης κοχλιαρίῳ ἐνὶ καὶ οἴνῳ ποθεῖσα ἐπὶ ἡμέρας τρεῖς βοηθεῖ λυσσοδήκτοις ἐνεργῶς, σὺν δὲ μέλιτι ἑφθῷ ῥαγάδας τὰς ἐν ποσὶ καὶ τὰς ἐν δακτυλίῳ καὶ χιμέτλας καὶ καρκινώματα παρηγορεῖ, λεῖοι δὲ ὠμοὶ σὺν γάλακτι ὀνείῳ ποθέντες βοηθοῦσι δήγμασιν ἑρπετῶν, φαλαγγίων καὶ σκορπίων πληγαῖς. ἑθοὶ δὲ σὺν ζωμῷ ἐσθιόμενοι φθισικοὺς ὠφελοῦσι καὶ τοὺς λαγωὸν θαλάσσιον πεπωκότας. τριφθέντες δὲ σὺν ὠκίμῳ καὶ προσαχθέντες σκορπίους κτείνουσι. δύνανται δὲ τὰ αὐτὰ καὶ οἱ θαλάσσιοι, πλὴν ἦττον τούτων ἐνεργοῦσιν.
11 σκορπιος χεραῖος ὠμὸς λεῖος ἐπιτεθεὶς βοήθημα [*](15 SIΜ. Pl. ΧΧΧΙΙ 54; D. eup. II 113 (313) eup. I 206 (200)— Pl. XXXII 105 eup. 1 221 (209) — Pl. I. s. 111 eup. I 181 (190) — Pl. XXXII 125 — Nic. Th. 606. Pl. XXXII 54 eup. II 115 316) — Pl. 1. s. 118 eup. II 38 (251)— Pl. l. s. 54 eup. II 156 (334)— Nic. Th. 949 (ex Apollod) Pl. l. s. 53 eup. II 129 (323).) [*](15 EXC. cf. Gal. XII 356 (unde Aet II 175 Paul. Aeg. VII 3 s. v.).) [*](26 SIM. Pl. XI 90. XXIX 91. D. eup. II 121 (320).) [*](26 EXC. Gal. XII 366. Paul. Aeg. VII 3 s. v.) [*](1 κελύφοις HDi 2 πρινὶ F 8 ἀπέχουσι F· 10 σμύρνης ποθεὶς δλίγης HDi 11 κοιλιακοὺς Spr.: at cf. D. eup. II 44 (257) κωλικοὺς δὲ θεραπεύει . . κοχλίας Λιβυκὸς σὺν τῷ δστράκῳ λεἵος μετὰ σμύρνης δλίγης καὶ πεπέρεως 〈καὶ〉 μετὰ ὄνου πυθείς 12 καὶ om. FDi 13 γλινώδει F) [*](15 num. cap. ρλθ QDi 16 ῥίζης H 17 ἐνροῶς libr: correxi 19 χεμέτλας F : χμέθλας HDi 21 καὶ addidi 23 μετʼ ὠκίμου Di προστεθέντες Di D. eup. II 129 (323) 24 τούτων om. Di num. cap. ρμ QDi)
12 τοῦ δὲ θαλασσίου σκορπίου ἡ χολὴ ἁρμόζει πρὸς τὰς ἐν ὀφθαλμοῖς ὑποχύσεις καὶ λευκώματα καὶ ἀμβλυωπίας.
13 δράκων θαλάσσιος ἀναπτυχθεὶς καὶ ἐπιτεθεὶς ἴαμά ἐστι πρὸς τὴν ἐκ τῆς ἀκάνθης αὑτοῦ πληγήν.
14 σκολοπἐνδρα θαλασσία ἑψηθεῖσα ἐν ἐλαίῳ καὶ καταχρισθεῖσα ψιλοῖ τρίχας, ψαυσθεῖσα δὲ κνησμὸν ἐργάζεται.
15 νάρκη θαλασσία ἐπιτεθεῖσα ἐπὶ χρονίων ἀλγημάτων τῶν περὶ κεφαλὴν πραύνει τὸ σφοδρὸν τοῦ ἀλγήματος, καὶ ἕδραν δὲ ἐκτρεπομένην ἢ προπίπτουσαν στέλλει προστεθεῖσα.
16 ἐχίδνης σὰρξ ἑψηθεῖσα καὶ ἐσθιομένη ὀξυδερκεῖς ποιεῖ τὰς ὄψεις καὶ πρὸς τὰ νευρικά ἁρμόζει καὶ τὰς αὐξανομένας χοιράδας ἵστησι. δεῖ δὲ ἐκδείραντας αὐτὴν ἀποκόπτειν τὴν κεφαλὴν καὶ τὴν οὐρὰν διὰ τὸ ἐν αὐτοῖς ἄσαρκον — μυθώδης γὰρ ἡ πρὸς τὸ μέτρον ἀποκοπὴ τῶν ἄκρων — τὸ δὲ λοιπὸν ἀφαιρεθέντων τῶν ἐντοσθιδίων πλύναντάς τε καὶ τεμαχίσαντας ἕψειν μετὰ ἐλαίου καὶ οἴνου καὶ ἀλῶν ὀλίγων καὶ [*](3 SIΜ. Pl XXXII 70; D. eup. I 41 (113).) [*](3 EXC Paul. Aeg. VII 3 s. v.) [*](5 SIM. Pl. XXXII 47; D. eup. II 125 (322).) [*](5 EXC. Gal. XII 365.) [*](7 SIM. P. XXXII 135; D. eup. I 103 (145).) [*](7 EXC. Gal. XII 366. Paul. Aeg. VII 3 s. v.) [*](9 SIM. Pl. XXXII 105; D. eup. I 224 (210).) [*](9 EXC. Gal. XII 365. Paul. Aeg. VI s. v.) [*](12 SIM. Pl. XXXIX 0. 121. Gal. XIV 265sq. 45sq. — Pl. XXX 121 D. eup. I is (113)— Pl. XXX 77 eup. I 234 214) — Pl. XXX 40 eup. I 154 (173) — PI. XXIX 121 — Pl. VII 27) [*](12 EXC Gal. XII 311sq. (unde Aeμ II 170. Paul. Aeg. VII 3 s. v.) cf. Aet. XIII 121.) [*](1 γίνεται πληγῆς Paul. Aeg. l. s. εὑρίσκεται HDi) [*](3 num. cap. ρμα QDi) [*](5 num. cap. ρμβ QDi ἀναπτυγείς F : ἀνκπτυχθεὶς D. eup. l. s.) [*](7 num. cap. ρμδ QDi 8 φμυοθεῖσα] καυθεῖσα Paul. Aeg. l. s., at cf. [Arist.] h. a. IX 137 κνοοκοὺς Di) [*](9 num. cap. ρμε HDi: om. F (ρμδ ind) 11 προσπνετουσν Di) [*](12 num. cap. ρμε QDi ἀξυδορκεῖς HDi 13 μὐξομένας HDi 15 μυθώδης γὰρ] S. Nigrum impugnat auctor cf. Pl. XXΙX 121. Gal. XIV 265 17 ἀφαρεθέντων τῶν ἐντ τοοθιδίων addidi Saraceno duce cf. Pl. XXIX 121 exemptisque interaneis: Gal. XII 317 ὲξαιροῦμέν τε καὶ ἀπορρίπτομεν ἅπαντα τὰ ἔνδον τε om, Di)
κατασκευάζονται δὲ καὶ ἅλες ἐξ αὐτῶν 2 πρὸς τὰ αὐτά, πλὴν ὁμοίως οὐκ ἐνεργοῦσι. καθίεται δὲ ἔχιδνα ζῶσα εἰς καινὴν χύτραν καὶ μετʼ αὐτῆς ἀλῶν καὶ ἰσχάδων τετριμμένων ἀνὰ ξέστην ἕνα μετὰ μέλιτος κυάθων ἕξ, καὶ περιχρίεται πηλῷ τὸ πῶμα τῆς χύτρας καὶ ὀπτᾶται ἐν καμίνῳ, ἄχρις οὖ ἀνθρακωθῶσιν οἱ ἅλες. μετὰ δὲ τοῦτο λειοτριβηθέντες ἀποτίθενται, ἐνίοτε μειγνυμένου πρὸς εὐστομίαν αὐτοῖς ναρδοστάχυος μαλαβάθρου φύλλου βραχέος.
17 γῆρας ὄφεως ἑψηθὲν μετὰ οἴνου βοήθημά ἐστιν ὠταλγίας ἐγχεόμενον καὶ ὀδονταλγίας διακλυζόμενον. μίσγουσι δὲ αὐτὸ καὶ εἰς ὀφθαλμικὰς δυνάμεις, μάλιστα δὲ τὸ τῆς ἔχεως.
18 λαγωὸς θαλάς σιος ἔοικε μὲν μικρᾷ τευθίδι, δύναται δὲ λεῖος καταπλασθεὶς καθʼ ἑαυτὸν καὶ μετʼ ἀκαλήφης θαλασσίας τρίχας ψιλοῦν.
19 τοῦ δὲ χερσαίου λαγωοῦ ῦ ὁ ἐγκέφαλος ἁπτὸς βιβρωσκόμενος ὠφελεῖ τρόμους τοὺς κατὰ πάθος γινομένους, καὶ ὀδοντιάσεις ἐπὶ παιδίων παρατριβόμενος καὶ ἐσθιόμενος. ἡ δὲ κεφαλὴ αὐτοῦ καεῖσα καὶ καταχρισθεῖσα μετὰ στέατος ἀρ [*](3 SΙM. Pl. XXIX 119 Gal. XIV 290sq.) [*](3 EXC. Gal. XII 319.) [*](11 SIM. Pl. XXXII 87; D. eup. I 57 (121)— Pl. XXX 25 eup. I 57 (130)— Pl. XXIX 122.) [*](11 EXC. Gal. XII 342 (Paul. Aeg. VII s. v. γῆρας ὄφεως).) [*](14 SIM. Pl. XXXII 135; D. eup. I 103 (145).) [*](14 EXC. Orib. XI s. v. λαγωὸς — ψιλοῦν); Gal. XII 566.) [*](17 SIM. D. eup. I 231 (213)— Pl. XXVIII 259 eup. I 4 (131) — eup. II 91 (297) — eup. II 82: (294) — Pl. XXVIII 202 — eup. I 18 (103)— Pl XXVIII 154. 162 eup. II 159 (335) II 115 (315).) [*](17 EXC. Gal. XII 334; Paul. Aeg. VII 3 s. v. γκέηαλος.) [*](1 ad rem cf. Pl. l. s., Gal. XII 319 φθερῶν τε οὖν πλῆθος οὐκ ἀλίγον γεννᾶται τοῖς ἔχουσι κακοχυμίαν ἐν τοῖε σώμασι δαφιλῆ (sc. carnis viperinae esu) 4 οὐχ ὁμοίως Di 5 καὶ addidi 6 καὶ addidi 8 ἀνθρακννθῶσι libri: fort. ἀπανθρακωθῶσιν 9 εὐστομαχίαν Di αὐτῷ F: αὐτοῦ H 10 ἢ φυλλου ἢ κλαπάθρου Di: μαλαβάθρου φύλλων Ἰνδκοῦ γο. δ Gal. XIV 295) [*](11 num. cap. ρμq QDi ἐν ρἴνῳ Di 13 ἔχεως] ἀοπδος Paul. Aeg. l. s.) [*](14 num. cap. ρμξ QDi 15 ἀκαλέχηε HDi: ἀκαλίχης F 16 θαλασσίας addidi ex Οrib. coll. Pl. XXXII 135 eadem υis (sc. psilotri) . . . lerorise marini sanguini et felli . . . urtica marina trita (sc. psilotrum est)) [*](17 num. cap ρμη QDi 18 τρόμονς τοὺς κατὰ πάθος] φόβους Gal. l. s. 19 παίδων D. eup. I 74 (131): παίδων libri)
20 τρυγόνος θαλασαίας τὸ κέντρον, ὃ δὴ ἀπὸ τῆς οὐρᾶς αὐτῆς πέφυκεν ἀνεστραμμένον ταῖς φολίσιν ὀδόντα πονοῦντα πραύνει· θρύττει γὰρ καὶ ἀποβάλλει.
21 σηπ ίας ἑψηθείσης τὸ μέλαν βιβρωσκόμενον δύσπεπτον, κοιλίας μαλακτικόν. τὸ δὲ ἐπʼ αὐτῆς ὄστρακον ύχηματισθὲν εἰς κολλύρια ἁρμόζει πρὸς παράτριψιν τραχέων βλεφ ἀρων, καὲν δὲ ἐν τῷ ἰδίῳ ἀστράκῳ, ἄχρις οὗ τὸ πλακῶδες αὐτοῦ ἀποστῇ, σμήχει λεῖον ἀλφοὑς, πίτυρα, ὀδόντας, ἐφἤλεις. μείγνυται δὲ καὶ εἰς τὰ ὀφθαλμικὰ. ποιεῖ δὲ καὶ πρὸς λευκώματα κτηνῶν ἐμφυαώμενον, καὶ πτερύγια τὰ ἐν ὀφθαλμοῖς τήκει σὺν ἀλκὶ λεῖον προσαγόμενον.
22 τρἐγλα συνεχῶς ἐσθιομένη ἀμβλυωπίας δοκεῖ κατασκευαστικὴ [*](8 SΙΜ. D. eup. I 70 (128); Pl. XXXII 79.) [*](8 EXC Paul. Aeg. VII 3 s. v.) [*](11 SIM. [Hipp.] π. δ. II 48 VI 550); Mnesith.(Ath. VIII 357d); Pl. XXXII 100 — D. eup. I 119 (153) Pl. XXXII 85 — eup. I 76 (132) — Pl. XXXII 71. 72 — eup. I 45 (114).) [*](11 EXC Gal. XII 847 (unde Aet I s. v. Paul. Aeg. VII 3 s. v.), cf. Gal VI 736.) [*](19 SIM. Pl. XXXII 70 — PI. XXXII 44; D. eup. II 126 (322).) [*](19 EXC. Gal XII 865; Paul. Aeg. VII 3 s. v. τρίγλη· συνεχῶς ἐοθιομένη ἀμβλυωπίας ἐργάζεται, ώμή δὲ ἀνασχισθεἴσα καὶ ἐπιτεθνῖσα θαλαττίου δράκοντος καὶ σκορπίου καὶ ἀράχνης ἰᾶται δῆγμα.) [*](1 μετὰ] fort. ἐπὶ) [*](8 num. cap. ρμθ QDi 8 ἐπὶ F: ἀπὸ reliqui 9 a voce πέφυκεν inc. cod. E post πέφικεν add. ὡσνὶ δίνης Ε ἀνεστραμμένης E: ἀνεστραμμένον reliqui: suspectum 10 πμύει E: πραύνε: superscr. E2 //// θρύπτει (καὶ ut videtur del. Ε2)Ε γὰρ om. add. E2) [*](11 num. cap. ρν QDi: κα Ε tit. περὶ σιπίαε F : περὶ σηπίας reliqui σηπἐας δʼ ἐψ. Ε post θιβρ. add. ὐπʼ ἐνίων Ε 12 μαλακτικόν] λυτυκόν Ε τὸ δὲ ὄστρακον αὐτῆς Ε ἐπʼ] ἀπʼ HDi 13 κολλῦριον E ante τραχέων del. τριχῶν καὶ E2 καὲν sc. ὄστρακον cf. Pl XXXII 85 14 ἄχρι ἂν Ε πλακῶδες] cf. Arist. h. a. IV 2, 18. Arist—Pseudep. 320 R 15 λεῖον om. Ε ἀλφὸν. F ὀδδνταε καὶ ἐχήλεις καὶ πίτυρα Ε 16 δὲ om. Ε) [*](19 num. cap. ρνα QDi: κβ Ε tit. περὶ τρχλης QDi)
23 ὄδρχις ἰπποποτάμου ξηρανθεὶς καὶ λειανθεὶς πίνεται μετʼ οἴνου πρὸς ἑρπετῶν δήγματα.
24 καὶ ὁ τοῦ κάστορος ὄρχις — ἐστι δὲ τὸ ζῷον ἀμφίβιον, τὸ πλεῖστον ἐν ὕδασιν ἰχθύσι καὶ καρκίνοις τρεφόμενον — ποιεῖ μὲν καὶ πρὸς ἑρπετά, ἐστι δὲ καὶ πταρμικὸς καὶ καθόλου ποικίλην ἔχει τὴν χρῆσιν ποθεὶς γάρ μετὰ γλήχωνος δραχμῶν πλῆθος δυεῖν ἔμμηνα κινεῖ καὶ ἔμβρυα καὶ δεύτερα ἐκβάλλει. πίνεται δὲ σὺν ὄξει καὶ πρὸς ἐμπνευματώσεις, στρόφους, λυγμούς, θανάσιμα φάρμακα, ἰξίαν· ἀνακαλεῖται δὲ καὶ τοὺς ληθαργικοὺς καὶ τοὺς ὁπωσδήποτε καταφερομένους ἐμβρεχόμενος σὺν ὄξει καὶ ῥοδίνῳ καὶ ὀσφραινόμενος, καὶ ὑποθυμιώμενος δὲ τὰ αὐτὰ ποιεῖ· ἁρμόζει καὶ τρόμοις καὶ σπασμοῖς καὶ παντὶ τῷ νευρώδει πινόμενός τε καὶ συγχριόμενος, καὶ καθόλου θερμαντικὴν ἔχει τὴν δύναμιν.
ἐκλέγου δὲ ἀεὶ τοὺς συνεζευγμένους ὄρχεις ἐκ μιᾶς ἀρχῆς 2 — ἀδύνατον γὰρ δύο φύσας ἐζευγμένας ἐν ἐνὶ ὑμένι εὑρεῖν — καὶ τὸ ἐντὸς ἔχοντας κηροειδές, βαρύοσμον, βρωμῶδες, δριμύ. δηκτικόν, εὔτριπτον, διαφρασσόμενόν τε συνεχῶς φυσικοῖς ὑμέσι. δολοῦσι δέ τινες αὐτό, ἀμμωνιακὸν ἢ κόμμι συμπεφυραμένον αἵματι [*](3 SΙΜ. Nic. Th. 566 (ex Apoll.); Pl. XXVIII 121.) [*](5 SIM. Pl. XXXII 26 (e S. N) — Nic. Th. 565 (ex Apoll) D. eup. II 128 (323) Pl. 1. s. 30 — eup. I 3 (96)— Pl. 28 eup. II 77 (289)— Pl. 29 eup. II 41 (256) II 40 (254)— Pl. 31 eup. II 4 (228)— Nic. Al. 307 (ex Apoll.) Pl. 29. 31 — Pl. 31 eup. II 141 (329) — Pl. 28 eup. I 10 (98) — Pl. 29 eup. I 230. 231 (218) — Pl. 29 eup. I 229 (212) — Pl. 29 eup. I 235 (217).) [*](5 EXC. Gal. XII 837 (unde Paul. Aeg. VII 3 s. v); Ps. Orib. de simpl. V 51.) [*](17; SIM. Pl. XXXII 26 sq. Sostrat. schol. Nic. Th. 565. Al. 807); Ael. n. a. VI 34; Pl. VIII 109.) [*](17 EXC 0rib. XII s. v. ὄρχεις κάστvρος (ἐιλέγου — ἀποτθεοθαι).) [*](3 num. cap. ρνβ QDi: κγ Ε tit. περὶ ὄρχεως ἐπποποτάμου QODi καὶ λεμωνθεὶς om. E) [*](5 num. cap. ρνγ QDi: κδ Ε κάστορος ὄρχις ξῶόν ἐστν Di δὲ ὗρχμς Ε τὸ om. Ε 6 βοάτι Ε νὺν ἰχθύσι Di 7 οὖ ὁ ὄρχις ποιεῖ Di καὶ (pr.) om. Ε: delevi 10 μετ’ ὄξους Ε 11 καὶ θανάσιμα Ε καὶ μάλιστα πρὸς (πρ. del. Ε2) ἰξίαν Ε 13 σὺν] ἐν Ε καὶ θυμιώμενος καὶ δσφραινδμενος τὸ αὐτὸ ποιεῖ Ε 16 τὴν om. Ε 18 ἀδύνατον γὰρ] Sextium Nigrum impugnat D. cf. Pl. XXXII 27 φύσσας HDi συνεζευγμένας Ε 19 τοῖς τὸ (i. e. τοὺς τὸ) ἐντὸς 0rib. ἔχοντας Οrib.: ἔχον reliqui 20 εὔθρυπτον 0rib. τε om. 0rib. 21 αὐτοὺς Οrib. συμπεφνρμένον (α post ρ Supcrscr. pr. m. ut videtur) F : συμπεφυραμένον E0rib. (α del. Ε2): συμπεφνρμένον HDi)