Περὶ ὀρθογραφίας

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ ὀρθογραφίας, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

34. Choer. Orth. 266, 27: τρεῖϲ: τὸ περιϲπώμενον διὰ τῆϲ ει διφθόγγου· καὶ ὤφειλε διὰ τοῦ ι γράφεϲθαι, ἐπειδὴ τριῶν ἐϲτι ἡ γενικὴ τῶν [*](ad fr. 30. cf. Choer. Orth. 199, 15.) [*](ad fr. 31. In E. M., unde verba τῆϲ παραδόϲεωϲ οὕτωϲ ἐχούϲηϲ inserui, sequuntur ὁ μὲν Ἡρωδιανὸϲ διὰ τῆϲ ει διφθόγγου οἱ δὲ ποιηταὶ (? πρὸ αὐτοῦ) διὰ τοῦ ι, quo demonstratur technicum in E. Gud. esse Herodianum.) [*](ad fr. 32. Verba inde ab ὅπερ addidi ex Favorino, continent enim Herodiani sententiam, qui in Cathol. ap. Arcad. 156, et 174, 18 verbum ἀπειθῶ a. nomine ἀπειθήϲ propagatum affert. cf. Theogn. 149, 6.) [*](ad fr. 33. l. 22 in E. Gud. 328, 29 et in Cod. Paris. 2638 pro ὁ Ἡρωδιανόϲ scriptum est ὁ Ὦροϲ, sed E. M. rectum nomen servasse videtur, quum Herodiano sententia apta (E. M. 500, 39, E. Gud. 312, 14, Arcad. 119) exponatur; pro παρὰ τὸ κλίνω scripsi κλείω cum Schol. ad Od. ω 208, pro καὶ posui ὃ. l. 23 pro κλίϲιϲ ab hoc loco alieno scripsi κλιϲιάϲ.) [*](ad fr. 34. Quae sequuntur p. 267, 5 πρὸϲ ὅν ἐϲτιν εἰπεῖν, ὅτι πρῶτον κτλ. contra Herodiani sententiam a Choerobos· proferuntur.)

416

πληθυντικῶν καὶ τριϲὶν ἡ δοτική. τὰ δὲ ἔχοντα κατὰ τὴν γενικὴν καὶ δοτικὴν τῶν πληθυντικῶν ἐν τῇ παραληγούϲῃ τὸ ι καὶ ἐν τῇ εὐθείᾳ τῶν πληθυντικῶν ἔχουϲι τὸ ι κατὰ τὴν παραλήγουϲαν οἷον πόλιϲ πολίων πόλιεϲ, ὄφιϲ ὀφίων ὄφιεϲ· εἰ οὖν τριῶν καὶ τριϲίν, δῆλον ὅτι καὶ τρίεϲ διὰ τοῦ ι καὶ λοιπὸν κατὰ κρᾶϲιν τοῦ ι καὶ τοῦ ε εἰϲ ι δῆλον ὅτι μακρὸν τρῖϲ διὰ τοῦ ι ὥϲπερ πόλιεϲ πόλιϲ, μάντιεϲ μάντιϲ. ἀλλὰ λέγει ὁ τεχνικόϲ, ὅτι, ἵνα μὴ ϲυνεμπέϲῃ τῷ τρίϲ ἐπιρρήματι, τούτου χάριν οὐκ ἐγράφετο διὰ τοῦ ι, ἀλλὰ διὰ τῆϲ ει διφθόγγου. καὶ ἄλλωϲ ὅτι οἱ Αἰολεῖϲ διὰ τοῦ η γράφουϲιν αὐτὸ τρῆϲ ἔθοϲ ἔχοντεϲ τὴν ει δίφθογγον εἰϲ η τρέπειν.

35. Choer. Orth. 274: Φθιρῶν: ἰϲτέον, ὅτι τὸ «Φθιρῶν τ᾿ ὄροϲ ἀκριτόφυλλον» (Β 868) ὁ τεχνικὸϲ διὰ τοῦ ι γράφει λέγων παρὰ τὸ Φθίρ τὸ ἐπὶ τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἐνδυμίωνοϲ.

36. περὶ ποϲότητοϲ Cram. An. Ox. II 303: τὰ εἰϲ υϲ λήγοντα ὀνόματα διὰ τοῦ ι γράφονται κατὰ τὴν παραλήγουϲαν καὶ οὐκ ἔχει δίφθογγον τὴν ει οἷον πίτυϲ, ἰλύϲ, ἰϲχύϲ, ἰχθῦϲ, δριμύϲ, ἥμιϲυϲ, ὀϊζύϲ, Ἐρινύϲ, ἰξύϲ ἡ ῥάχιϲ, λιγύϲ, βριθύϲ ὁ ἰϲχυρόϲ χωρὶϲ τοῦ κλειτύϲ, ϲημαίνει δὲ τὰ ἐξέχοντα μέρη τῶν ὀρέων. τοῦτο γὰρ διὰ τῆϲ ει διφθόγγου, ὥϲ φηϲιν Ἡρωδιανόϲ.

37. Choer. Orth. 183, 31: βοϊκὰ ζεύγη: ι ἡ παράδοϲιϲ· Ἡρωδιανὸϲ δὲ δίφθογγον αὐτῷ ἔταξεν ἐν τῷ περὶ ὀρθογραφίαϲ.

38. E. Orion. 118, 1: οἶκοϲ, παρὰ τὸ εἴκω τὸ οἶκοϲ, ὑφ᾿ ὃν ὑποχωροῦμεν. Ἡρωδιανὸϲ ἐν τῇ ὀρθογραφίᾳ.

39. E. M. 226, 49: γερόντειον: τὸ τει δίφθογγον· τὰ ἀπὸ τῶν εἰϲ ων βαρυτόνων διὰ τοῦ ντ κλινομένων διὰ τῆϲ ει διφθόγγου γράφεται, λέων [*](ad fr. 35 Technici nomine a Choerobosco Herodianum designari diserte dicit Eustath. 368, 11 ἡ γραφὴ τῆϲ παραληγούϲηϲ τῶν Φθειρῶν τούτων διάφοροϲ κατὰ τὸν Χοιροβοϲκόν· οἱ μὲν γὰρ πλείουϲ διὰ διφθόγγου γράφουϲιν αὐτό, ὁ δὲ τεχνκόϲ φηϲι διὰ τοῦ ι, τεχνικὸν λέγων τὸν Ἡρωδιανόν· παρὰ τὸ Φθίρ γάρ, φηϲί, γέγονε κύριον τὸ ἐπὶ τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἐνδυμίωνοϲ.) [*](ad fr. 36. cf. Eustath. 1066. ὡϲ καὶ διὰ τηϲ ει διφθόγγου γράφουϲί τινεϲ τὴν κλιτύν ἀπὸ τοῦ κλέταϲ πλεοναϲμῷ τοῦ ι, δηλοῦϲιν οἱ τὸν Ἡρωδιανὸν ἀμφιπενόμενοι τεχνικοί.) [*](ad fr. 37. cf. Arcad. 51, 25 et Lob. Proll. 320 seqq., ubi dicit Choeroboscum verbis ὁ δὲ λόγοϲ οὐ ϲυγχωρεῖ, quae propositis adnexa sunt, innuisse sibi displicere Herodiani sententiam, qua βοεικόϲ ex βοειοκόϲ contractum putavit,.) [*](ad fr. 38. Ex Ϲhoer. Orth. 205, 21 apparet, quomodo hoc praeceptum in Orthographia locum invenerit: εἴκω τὸ ὑποχωρῶ διὰ τῆϲ ει διφθόγγου γράφεται, ἀντιπαράκειται γὰρ αὐτῷ τὸ οἶκοϲ οἱονεὶ εἰϲ ὃν ὑποχωροῦμεν πάντεϲ. cf. E. M. 617, 26, St. B. 485, 4, Choer. Epim. in Psalm. p. 77, Lob. Rhemat. 59.) [*](ad fr. 39. In articulo E. Magni duo Herodiani adnotamenta, unum de γερόντειοϲ)

417

λεόντειοϲ δορά (τὸ κύριον διὰ τοῦ ι), δράκων δρακόντειον αἷμα, γέρων γερόντειοϲ, Ἀνακρέων Ἀνακρεόντειοϲ, Λαομέδων Λαομεδόντειοϲ καὶ τὰ ἀπὸ τῶν εἰϲ ων περιϲπωμένων, Ξενοφῶν Ξενοφώντειοϲ, Δημοφῶν Δημοφώντειοϲ πλὴν τοῦ Ποϲειδῶν Ποϲειδώνιοϲ καὶ τὰ ἀπὸ τῶν εἰϲ ων βαρυτόνων μὴ κλινομένων διὰ τοῦ ντ δίφθογγον ἔχει «Θέων Θεώνειοϲ, Τρύφων Τρυφώνειοϲ πλὴν τοῦ Ἀπόλλων Ἀπολλώνιοϲ καὶ Ἀμμώνιοϲ. τὰ θηλυκὰ αὐτῶν ταῦτα διφθογγογραφεῖται Ἀπολλωνεία βάξιϲ καὶ Ἀπολλωνεία φήμη. οὕτωϲ Ἡρωδιανόϲ.

40. E. M. 629, 7: ὀπτανεῖον· δεῖ γινώϲκειν ὅτι διὰ τῆϲ ει διφθόγγου γράφεται, πρῶτον μὲν ὅτι λέγεται ὀπτανήϊον, δεύτερον δὲ τῷ λόγῳ τοῦ βαλανεῖον· λέγει δὲ ὁ Ἡρωδιανὸϲ καὶ ἐνταῦθα καὶ ἐν τῇ καθόλου, ὅτι παρὰ τοῖϲ Ἀττικοῖϲ καὶ διὰ τοῦ ι γράφεται καὶ προπαροξύνεται, οἷον ὀπτάνιον.