Vitae philosophorum

Diogenes Laertius

Diogenes Laertius. Hicks, R. D., editor. Cambridge, MA.: Harvard University Press; London: William Heinemann Ltd., 1925.

Ποντικοῖς γὰρ νεανίσκοις κατὰ κλέος τοῦ Σωκράτους ἀφιγμένοις περιτυχὼν ἀπήγαγεν αὐτοὺς πρὸς τὸν Ἄνυτον, εἰπὼν ἐν ἤθει σοφώτερον εἶναι τοῦ Σωκράτους· ἐφʼ ᾧ διαγανακτήσαντας τοὺς περιεστῶτας ἐκδιῶξαι αὐτόν. εἰ δέ ποθι θεάσαιτο γύναιον κεκοσμημένον, ἀπῄει ἐπὶ τὴν οἰκίαν αὐτῆς καὶ ἐκέλευε τὸν ἄνδρα ἐξαγαγεῖν ἵππον καὶ ὅπλα, ὥστʼ εἰ μὲν ἔχοι ταῦτα, ἐᾶν τρυφᾶν· ἀμυνεῖσθαι[*](ἀμύνεσθαι vulg.) γὰρ τούτοις· εἰ δὲ μή, περιαιρεῖν τὸν κόσμον.

Ἤρεσκεν αὐτῷ καὶ τάδε. διδακτὴν ἀπεδείκνυε

V2_12
τὴν ἀρετήν. τοὺς αὐτοὺς εὐγενεῖς [τ]οὺς[*](τοὺς vulg.: οὓς Richards.) καὶ ἐναρέτους·

αὐτάρκη δὲ τὴν ἀρετὴν πρὸς εὐδαιμονίαν, μηδενὸς προσδεομένην ὅτι μὴ Σωκρατικῆς ἰσχύος. τήν τʼ ἀρετὴν τῶν ἔργων εἶναι, μήτε λόγων πλείστων δεομένην μήτε μαθημάτων. αὐτάρκη τʼ εἶναι τὸν σοφόν· πάντα γὰρ αὐτοῦ εἶναι τὰ τῶν ἄλλων. τήν τʼ ἀδοξίαν ἀγαθὸν καὶ ἴσον τῷ πόνῳ. καὶ τὸν σοφὸν οὐ κατὰ τοὺς κειμένους νόμους πολιτεύσεσθαι, ἀλλὰ κατὰ τὸν τῆς ἀρετῆς. γαμήσειν τε τεκνοποιίας χάριν, ταῖς εὐφυεστάταις συνιόντα γυναιξί. καὶ ἐρασθήσεσθαι δέ· μόνον γὰρ εἰδέναι τὸν σοφὸν τίνων χρὴ ἐρᾶν.

Ἀναγράφει δʼ αὐτοῦ καὶ Διοκλῆς ταυτί. τῷ σοφῷ ξένον οὐδὲν οὐδʼ ἄπορον.[*](ἄπορον coni. Henr. Steph. for ἄπο codd.) ἀξιέραστος ὁ ἀγαθός· οἱ σπουδαῖοι φίλοι· συμμάχους ποιεῖσθαι τοὺς εὐψύχους ἅμα καὶ δικαίους· ἀναφαίρετον ὅπλον ἡ ἀρετή· κρεῖττόν ἐστι μετʼ ὀλίγων ἀγαθῶν πρὸς ἅπαντας τοὺς κακοὺς ἢ μετὰ πολλῶν κακῶν πρὸς ὀλίγους ἀγαθοὺς μάχεσθαι. προσέχειν τοῖς ἐχθροῖς· πρῶτοι γὰρ τῶν ἁμαρτημάτων αἰσθάνονται. τὸν δίκαιον περὶ πλείονος ποιεῖσθαι τοῦ συγγενοῦς· ἀνδρὸς καὶ γυναικὸς ἡ αὐτὴ ἀρετή· τἀγαθὰ καλά, τὰ κακὰ αἰσχρά· τὰ πονηρὰ νόμιζε πάντα ξενικά.

Τεῖχος ἀσφαλέστατον φρόνησιν· μήτε γὰρ καταρρεῖν μήτε προδίδοσθαι. τείχη κατασκευαστέον ἐν τοῖς αὑτῶν ἀναλώτοις λογισμοῖς. διελέγετο δʼ ἐν τῷ Κυνοσάργει γυμνασίῳ μικρὸν ἄποθεν τῶν πυλῶν· ὅθεν τινὲς καὶ τὴν κυνικὴν ἐντεῦθεν ὀνομασθῆναι.

V2_14
αὐτός τʼ ἐπεκαλεῖτο Ἁπλοκύων.[*](Αὐτοκύων: Reiske.) καὶ πρῶτος ἐδίπλωσε τὸν τρίβωνα, καθά φησι Διοκλῆς, καὶ μόνῳ αὐτῷ ἐχρῆτο· βάκτρον τʼ ἀνέλαβε καὶ πήραν. πρῶτον δὲ καὶ Νεάνθης φησὶ διπλῶσαι θοιμάτιον. Σωσικράτης δʼ ἐν τρίτῃ Διαδοχῶν Διόδωρον τὸν Ἀσπένδιον, καὶ πώγωνα καθεῖναι καὶ πήρᾳ καὶ βάκτρῳ χρῆσθαι.

Τοῦτον μόνον ἐκ πάντων[*](πάντων 〈τῶν〉 Richards.) Σωκρατικῶν Θεόπομπος ἐπαινεῖ καί φησι δεινόν τʼ εἶναι καὶ διʼ ὁμιλίας ἐμμελοῦς ὑπαγαγέσθαι πάνθʼ ὁντινοῦν. δῆλον δʼ ἐκ τῶν συγγραμμάτων κἀκ τοῦ Ξενοφῶντος Συμποσίου. δοκεῖ δὲ καὶ τῆς ἀνδρωδεστάτης Στωικῆς κατάρξαι· ὅθεν καὶ Ἀθήναιος ὁ ἐπιγραμματοποιὸς περὶ αὐτῶν φησὶν οὕτως·

    ὦ στωικῶν μύθων εἰδήμονες, ὦ πανάριστα
  1. δόγματα ταῖς ἱεραῖς ἐνθέμενοι σελίσιν,
  2. τὰν ἀρετὰν ψυχᾶς ἀγαθὸν μόνον· ἅδε γὰρ ἀνδρῶν
  3. μούνα καὶ βιοτὰν ῥύσατο καὶ πόλιας.
  4. σαρκὸς δʼ ἡδυπάθημα, φίλον τέλος ἀνδράσιν ἄλλοις,
  5. ἡ μία τῶν Μνήμης ἤνυσε θυγατέρων.

Οὗτος ἡγήσατο καὶ τῆς Διογένους ἀπαθείας καὶ τῆς Κράτητος ἐγκρατείας καὶ τῆς Ζήνωνος καρτερίας, αὐτὸς ὑποθέμενος τῇ πολιτείᾳ τὰ θεμέλια. ὁ δὲ Ξενοφῶν ἥδιστον μὲν εἶναι περὶ τὰς ὁμιλίας φησὶν αὐτόν, ἐγκρατέστατον δὲ περὶ τἄλλα.

Φέρονται δʼ αὐτοῦ συγγράμματα τόμοι δέκα· πρῶτος ἐν ᾧ

V2_16
  • Περὶ λέξεως ἢ περὶ χαρακτήρων.
  • Αἴας ἢ Αἴαντος λόγος.
  • Ὀδυσσεὺς ἢ περὶ Ὀδυσσέως.
  • Ορέστου ἀπολογία ἢ περὶ τῶν δικογράφων.
  • Ἰσογραφὴ ἢ Λυσίας καὶ Ἰσοκράτης.
  • Πρὸς τὸν Ἰσοκράτους Ἀμάρτυρον.

    • Τόμος δεύτερος ἐν ᾧ

  • Περὶ ζῴων φύσεως.
  • Περὶ παιδοποιίας ἢ περὶ γάμου ἐρωτικός.
  • Περὶ τῶν σοφιστῶν φυσιογνωμονικός.
  • Περὶ δικαιοσύνης καὶ ἀνδρείας προτρεπτικὸς πρῶτος, δεύτερος, τρίτος.
  • Περὶ Θεόγνιδος δʼ εʼ.

    • Τόμος τρίτος ἐν ᾧ

  • Περὶ ἀγαθοῦ.
  • Περὶ ἀνδρείας.
  • Περὶ νόμου ἢ περὶ πολιτείας.
  • Περὶ νόμου ἢ περὶ καλοῦ καὶ δικαίου.
  • Περὶ ἐλευθερίας καὶ δουλείας.
  • Περὶ πίστεως.
  • Περὶ ἐπιτρόπου ἢ περὶ τοῦ πείθεσθαι.
  • Περὶ νίκης οἰκονομικός.

    • Τόμος τέταρτος ἐν ᾧ

  • Κῦρος.
  • Ἡρακλῆς ὁ μείζων ἢ περὶ ἰσχύος.
  • Τόμος πέμπτος ἐν ᾧ
  • Κῦρος ἢ περὶ βασιλείας.
  • Ἀσπασία.
    • V2_18
  • Τόμος ἕκτος ἐν ᾧ
  • Ἀλήθεια.
  • Περὶ τοῦ διαλέγεσθαι ἀντιλογικός.
  • Σάθων ἢ περὶ τοῦ ἀντιλέγειν α′ β′ γ′.
  • Περὶ διαλέκτου.

    • Τόμος ἕβδομος ἐν ᾧ

  • Περὶ παιδείας ἢ ὀνομάτων α′ β′ γ′ δ′ ε′.
  • Περὶ ὀνομάτων χρήσεως ἐριστικός.
  • Περὶ ἐρωτήσεως καὶ ἀποκρίσεως.
  • Περὶ δόξης καὶ ἐπιστήμης α′ β′ γ′ δ′.
  • Περὶ τοῦ ἀποθανεῖν.
  • Περὶ ζωῆς καὶ θανάτου.
  • Περὶ τῶν ἐν ᾅδου.
  • Περὶ φύσεως α′ β′.
  • Ἐρώτημα περὶ φύσεως β′.
  • Δόξαι ἢ ἐριστικός.
  • Περὶ τοῦ μανθάνειν προβλήματα.

    • Τόμος ὄγδοος ἐν ᾧ

  • Περὶ μουσικῆς.
  • Περὶ ἐξηγητῶν.
  • Περὶ Ὁμήρου.
  • Περὶ ἀδικίας καὶ ἀσεβείας.
  • Περὶ Κάλχαντος.
  • Περὶ κατασκόπου.
  • Περὶ ἡδονῆς.

    • Τόμος ἔνατος ἐν ᾧ

  • Περὶ Ὀδυσσείας.
  • Περὶ τῆς ῥάβδου.
  • Αθηνᾶ ἢ περὶ Τηλεμάχου.
  • Περὶ Ἑλένης καὶ Πηνελόπης.
  • Περὶ Πρωτέως.
  • Κύκλωψ ἢ περὶ Ὀδυσσέως.

    • V2_20

  • Περὶ οἴνου χρήσεως ἢ περὶ μέθης ἢ περὶ τοῦ Κύκλωπος.
  • Περὶ Κίρκης.
  • Περὶ Ἀμφιαράου.
  • Περὶ τοῦ Ὀδυσσέως καὶ Πηνελόπης καὶ περὶ τοῦ κυνός.

    • Τόμος δέκατος ἐν ᾧ

  • Ἡρακλῆς ἢ Μίδας.
  • Ἡρακλῆς ἢ περὶ φρονήσεως ἢ ἰσχύος.
  • Κῦρος ἢ ἐρώμενος.
  • Κῦρος ἢ κατάσκοποι.
  • Μενέξενος ἢ περὶ τοῦ ἄρχειν.
  • Ἀλκιβιάδης.
  • Ἀρχέλαος ἢ περὶ βασιλείας.

    • Καὶ ταῦτα μέν ἐστιν ἃ συνέγραψεν.

    Ὧι Τίμων διὰ τὸ πλῆθος ἐπιτιμῶν παντοφυῆ φλέδονά φησιν αὐτόν. ἐτελεύτησε δὲ ἀρρωστίᾳ· ὅτε καὶ Διογένης εἰσιὼν πρὸς αὐτὸν ἔφη, μήτι χρεία φίλου; καί ποτε παρʼ αὐτὸν ξιφίδιον ἔχων εἰσῄει. τοῦ δʼ εἰπόντος, τίς ἂν ἀπολύσειέ με τῶν πόνων; δείξας τὸ ξιφίδιον, ἔφη, τοῦτο· καὶ ὅς, τῶν πόνων, εἶπον, οὐ τοῦ ζῆν.