History of the Peloponnesian War

Thucydides

Historia Belli Peloponnesiaci. Haase, Friedrich, translator. Paris: Firmin Didot, 1869.

« Dixerit quispiam, popularem statum rem esse neque consultam neque ;rquabilem, sed eos, qui pecuniae

261
vim possident, optimos etiam esse ad optime imperandum. Ego vero respondeo primum quidem populi nomen universam rempublicam complecti, paucorum vero potentiam partem, deinde custodes quidem optimos pecuniarum esse locupletes, sed consultores prsestantissimos esse viros prudentes , judicem vero optimum, postquam res audierit, esse multitudinem; atque haec omnia pariter et per partes et simul universa in statu populari juris aequabilitate frui.

Sed paucorum dominatus pericula quidem multitudini impertit, commodorum vero non solum majorem partem capit, verum etiam universa ceteris erepta relinet; quas res illi, qui inter vos sunt et potentes et juvenes, obtinere student , quod fieri non potest in ampla civitate. At nunc etiam, omnium stultissimi, nisi animadvertitis, vos rem perniciosam affectare, aut omnium Graecorum, quos ego novi, estis imperitissimi, aut injustissimi, si scientes audetis.

« Verum aut re intellecta aut mutata sententia, quod ad universae reipublicae bonum spectat, id augete, hoc vobis persuasum habentes, fore, ut illi, qui de vobis boni sunt cives, ejus parem, atque adeo majorem partem obtineant, quam cetera civitatis multitudo; si vero alia affecla-ritis, vos in periculum venturos, ne et rebus omnibus privemini : et ab hujusmodi nuntiis ut inter ihtelligentes rem nec neglecturos abstinete.

Haec enim civitas, ut etiam veniant Athenienses, pro sua dignitate eos propulsabit, et sunt nobis imperatores, qui haec videbunt; alq te si nihil horum verum fuerit, prout ego suspicor, nequaquam vestris nuntiis exterrita civitas vos duces eliget suaque sponte sibi servitutis jugum imponet, sed ipsa per se consultans,et de rumoribus a vobis disseminatis , quasi idem valeant ac facta, quaestionem habebit, et praesente libertate non propter auditionem privabitur, sed factis sibi cavendo et non indulgendo eam conservare conabitur. »

Atque haec quidem Athenagoras dixit; unus autem e ducibus surgens, nullum quidem alium ad dicendum prodire passus est, sed ipse pro praesenti rerum statu haec verba fecit: