History of the Peloponnesian War
Thucydides
Historia Belli Peloponnesiaci. Haase, Friedrich, translator. Paris: Firmin Didot, 1869.
Hippocrates autem, qui apud Delium erat, quum ei nuntiatum esset Boeotos accedere, mittit ad exercitum imperans, ut in suo quisque ordine consisterent, nec multo post ipse adfuit, relictis ferme trecentis equitibus circa Delium, tum ad loci custodiam, si qua manus eum adoreretur, tum etiam ut occasione observata Boeotos in ipso proelio a tergo aggrederentur.
Boeoti vero his opposuerunt, qui vim eorum propulsarent, et quum omnes ipsorum res recte haberent, in summo colle apparuerunt, et cum armis ibi substiterunt acie instructa, ut pugnaturi erant, septem ferme gravis armature millia, levis vero supra decem millia, equites mille et peltati quingenti.
Dextrum autem cornu tenebant Thebani eorumque contributi, medii vero erant Haliartii et Coronaei et Copaeeuses, ceterique lacus accolae; sinistrum vero tenebant Thespienses et Tanagraei et Orchomenii. In cornu autem utroque erat equitatus, et levis armatura. Et Thebani quidem milites in quinos et vicenos in altitudinem digesserant, reliqui vero ut quibusque contigit.
Atque hic quidem erat Boeotorum apparatus haecque aciei instructae ratio;
Athenienses vero, qui hostibus numero pares' erant, totum gravis armaturae exercitum in octonos tantum milites in altitudinem digesserunt, equitatus vero in
Quum autem in acie jam starent, ei concursuri essent, Hippocrates dux secundum ordines jam jamque accedens Atheniensium exerdtum adhortabatur, et dicebat haec fere :
« Brevis quidem erit, o Athenienses, haec adhortatio, sed apud viros fortes idem valet, et memoriam potius revocat quam proponit imperium.
Nemini autem vestrum in mentem veniat, non recte nos in alieno solo tantum periculum subire. Nam in istorum agro pro nostro certamen est futurum; et si vicerimus, Peloponnesii sine istorum equitatu in vestrum agrum nunquam irrumpent, uno autem proelio et hunc vobis adjungitis, et illum in majorem libertatem vindicatis.
In eos igitur impetum facite e dignitate civitatis, quam unusquisque vestrum patriam habens inter Graecas civitates principem esse gloriatur, et vestrorum majorum, qui duce Myronide istis ad CEnophyta. proelio superatis Boeotiam quondam tenuerunt. »