History of the Peloponnesian War

Sed quum illi conditionem non accepissent, unum quidem diem se continuerunt; postridie vero noctu discesserunt, omnibus militibus in paucas naves impositis; ac paulo ante auroram, ab utraque insulae parte, et a pelago et a portu, ex navibus in terram descenderunt, gravis armaturae milites circiter octingenti, cursuque ad primum hostium praesidium in insula collocatum contenderunt.

Sic enim Lacedaemoniorum milites erant dispositi; in hoc primo praesidio milites erant circiter triginta; praesidium vero in media et planissima parte et prope aquam collocatum illorum plerique cum Epitada duce tenebant; quaedam vero non magna manus custodiebat ipsam extremam insulae partem, quae Pylum spectabat, quae pars et a mari praerupta erat, et a terra minime oppugnari poterat; nam et castellum quoddam vetustum ex saxis passim lectis constructum illic erat, quod sibi profuturum putabant, si qua roajore vi se recipere cogerentur. Atque ita quidem dispositi erant;

Athenienses vero primos quidem custodes, in quos incurrerant, confestim interfecerunt, in cubilibus adhue arma capientes et exscensu in terram ex navibus clam con-

Sed simul atque dies illuxit, reliquus etiam exercitus in terram descendit , ex navibus paulo pluribus quam septuaginta, omnes praeter thalamios, pro suo quique genere armati; et octingenti sagittarii, et peltastae his non pauciores, et Messenii, qui auxilium tulerant, et ceteri omnes, quotquot circa Pylum erant, exceptis custodibus, qui in munitionibus erant.

Hi autem a Demosthene intervallis interpositis instructi sunt, ita ut in quoque loco duceni, et plures, in nonnullis etiam pauciores essent, occupatis locis superioribus, ut hostes quam maxima dubitatione undique circumventi premerentur, nec haberent, adversus quam partem instructi in aciem prodirent, §ed undique telis expositi essent multitudinis, si in frontem procurrerent, a tergo petili, si in latera, ab alterutra parte.

A tergo autem levis hostium armatura, et adversus quos minime ratio aliqua reperiri poterat, ipsis, quocunque se vertissent , semper haesuri erant, sagittis et jaculis et lapidibus et fundis eminus multum valentes, quos ne persequi quidem licebat; nam et fugiendo adversarios vincebant, et cedentibus instabant.

Tali igitur consilio Demosthenes et ante copias in insulam exponere cogitarat, et in ipsa re gerenda instruxit;

at Epitadas et quae maxima erat militum in insula interceptorum manus, quum vidissent et primum praesidium profligatum, et exercitum contra se venientem, adeat instruxerunt et in gravem Atheniensium armaturam ire contendebant, eo consilio, ut ad manus venirent; haec enim a fronte erat collocata, a latere autem levis armatura et a tergo.

Sed cum gravis armaturae militibus non potuerunt manus conserere, neque sua pugna* peritia uti; levis enim armaturae milites eos utrinque telis petentes prohibebant, simul etiam illi contra eos non procurrebant, sed in suo loro se continebant; levem autem armaturam, quacunque impetu facto eos maxime infestabat, in fugam conjiciebant; haec vero iterum conversa eos propulsabat, quod homines essent expediti, et qui facile fugam capesserent, antequam hostis eos assequeretur, idque ob locorum difficultatem, et ob eo-rurodem asperitatem a pristina solitudine manantem, per quae Lacedaemonii, quod arma gestarent, insequi non poterant.