History of the Peloponnesian War
Thucydides
Historia Belli Peloponnesiaci. Haase, Friedrich, translator. Paris: Firmin Didot, 1869.
Atque haec quidem hac hieme sunt gesta, et secundus hujus belli annus finiebatur, quod Thucydides conscripsit.
Insequente aestate Peloponnesii eorumque socii in Atticam quidem nullam irruptionem fecerunt, sed adversus Plataeam iverunt; dux autem erat Archidamus Zeuxidami filius, Lacedaemoniorum rex. Et castris positis agrum vastaturus erat; sed Plataeenses legatis statim ad ipsum missis hiec dixerunt:
« Archidame et Lacedaemonii, neque juste neque ex dignitate vestra patrumque vestrorum facitis , qui agrum Plataeensem invaditis. Pausanias enim Cleombroti filius, Lacedaemonius, qui Graeciam Medorum dominatu liberavit, cum Graecis, qui prompti erant pugnae apud nos commissae idem periculum subire, quum victimas Jovi Liberatori in Plataeensi foro immolasset, omnesque socios convocasset, Plataeensibus et agrum et urbem reddebat, ut sua possidentes suis legibus viverent, et ne quis unquam injuste aut servitutis imponendae causa bellum ipsis inferret; alioqui socios, qui aderant, pro viribus vim ab ipsis propulsaturos.
Haec igitur patres vestri propter virtutem et animi alacritatem, quam in illis periculis demonstravimus, nobis tribuerunt; vos vero contraria facitis; nam cum Thebanis, qui nobis sunt inimicissimi, huc advenitis, ut nos in servitutem redigatis.
Deoe autem contestati, et eos,
Talia quum Plataeenses dixissent, Archidamus illorum orationem excipiens, haec respondit. « ^qua est vestra oratio, Viri Plataeenses, si vernis facta respondeant. Quemadmodum enim Pausanias vobis praestitit, et vos ipsi vestro jure vivite et ceteros pro vestra virili parte in libertatem vindicate, quotquot eadem pericula tunc vobiscum subierunt, et ejusdem jurisjurandi participes fuerunt, et qui nunc Atheniensibus serviunt; et tantus hic apparatus tantumque bellum susceptum est de eorum celerorumque libertate. Cujus potissimum quidem est, ut vos quoque participes sitis, et sic jusjurandum et ipsi senetis; sin minus, ad quae ante etiam vos jam invitavimus, quiescite, res vestras possidentes, ac neutrorum partes sequimini, sed accipite utrosque amicitiae causa, neutros vero belli gratia. Atque haec quidem nobis sufficient. »