History of the Peloponnesian War

Atque aiunt etiam, qui praeter ceteros probabiliter Peloponnesiorum res a majoribus memoria traditas acceperunt, Pelopem primum quum magna vi pecuniarum, quas secum ex Asia ad homines inopes attulerat, potentiam parasset, quamvis peregrinus esset, tamen illi regioni ut nomen daret obtinuisse, et postea longe ampliores res ipsius posteris accessisse, quum Eurystheus quidem in Attica ab Heraclidis interfectus esset, Atreus vero ipsius avunculus esset et commisisset Eurystheus, quum ad expeditionem proficisceretur, Mycenas et imperium propter cognationem Atreo; eum vero tum fugere patris metu propter Chrysippi necem, et quum Eurystheus nondum jam rediisset, volentibus etiam Mycenmis Hcraclidarutn metu, simul etiam quod vir strenuus esse videretur et multitudinis benevolentiam sibi conciliasset, regno Mycenaeorum,et ceterorum omnium, quibus Eurystheus imperabat, regnum cepisse Atreum et Persidis Pelopidas majores evasisse.

His mihi videtur Agamemno opibus acceptis et simul etiam re navali supra ceteros potentia auctus expeditionem illam fecisse non gratia potius quam metu comparatam.

Constat enim eum et plurimis cum navibus ipsum profectum, et Arcadibus praeterea naves praebuisse, ut Homerus hoc declaravit, si cui idoneus testis videtur; atque etiam in sceptri traditione, dixit ipsum « Multis insulis, et omni Argo imperare.» Nequaquam igitur insulas, praeter vicinas (hae autem non multae esse possint), qui in continente degebat, in sua ditione habere potuisset, nisi aliquam etiam classem habuisset.

Ex hoc autem bellico apparatu etiam conjecturam facere licet, quales fuerint superiorum saeculorum expeditiones.

Jam vero quod Mycenae parvum oppidum fuerint, aut siqiiod aliud illorum temporum nunc parvi momenti videtur esse, nequaquam hoc firmum argumentum sit, quo quis usus minus credat classem tantam fuisse, quantam et poetae dixerunt , et ipsa fama obtinuit.

Nam si Lacedaemoniorum urbs vastata desoletur, templa vero et aedificiorum areae relinquantur, multos existimem e posteris longo temporis progressu de illorum potentia valde dubitaturos, quae tenuior quam pro gloria videatur (ac tamen de quinque Peloponnesi partibus duas possident, totiusque principatum obtinent, multorumque extra Peloponnesum sociorum; nihilominus vero quoniam neque coaedificata est urbs, neque templis aedificiisve magnificentioribus instructa, sed antiquo Graeciae more pagalim condita, non admodum ampla videatur); Atheniensibus contra hoc si ipsum accidat, ex manifesta urbis dirutae specie potentiam du-pio majorem visum iri puto, quam est.