History of the Peloponnesian War

Ille vero his auditis, eum cum suo filio, ut illum tenens sedebat, surgere jussit; hoc autem maximam erat supplicandi genus; et non multo post quum Lacedaemonii et Athenienses advenissent et longa oratione usi essent , eum non prodidit sed dimisit, quum ad Regem pergere vellet, itinere pedestri ad alterum mare, ad urbem Pydnam, quae erat Alexandri.

Ubi navem onerariam nactus, quae in Ioniam proficiscebatur, eam conscendit, et tempestate delatas est in castra Atheniensium, qui Naxum obsidebant. Et (ignotus enim erat iis, qui in navi vehebantur) territus nauclero declaravit, quis esset, et qua de causa fugeret, et nisi se servaret, se dixit professurum, se ab eo pecuniis adducto duci; periculum aotem vitari posse, si nullus ex navi exiret, donec idonea navigandi tempestas sese ipsis of-

Themistocles vero eum liberaliter est prosecutus, pecunias ei largitus (postea enim pecuniae ad eum venerunt et Athenis ab amicis missae, et Argis eae, quae depositae erant), et curo quodam illorum Persarum, qui ad oram maritimam versabantur, in loca superiora profectus, Kteras misit ad regero Artaxerxem, Xerxis filium, qui nuper regnare coeperat.

Hoc autem in illis literis erat scriptum : « Themistocles ad te advenio, qui ex omnibus Graecis unus vestram familiam plurimis affeci malis, quamdiu necessitate compulsus patrem tuum, qui mihi bellum inferebat, propulsabam, sed longe pluribus etiam beneficiis, postquam mihi quidem tuta, illi vero periculosa reversio erat. Et beneficiam mihi debetur; (scripserat autem quomodo et ante monuisset de receptu ex Salamine, et de pontibus tunc sua opera non solutis, quo· solutum iri falso simulaverat) et nunc ego, qui magnis be. neficiis te afficere possum, adsum, quem Graeci persequuntur propter benevolentiam tuam. Anno autem supersedens, ipse coram adventus mei causam tibi declarare volo. »

Rex vero, ut aiunt, ejus animum est admiratus , eumque ita facere jussit. Hic vero unius anni spatio, quo supersedit, quicquid poterat et linguae Persicae et morum illius regionis, didicit;

exacloque anno apud eum magnam auctoritatem est adeptus, et quantam nullos unquam Graecorum, quum propter pristinam dignitatem, tum etiam propter spem de Graecis, quam ei praebebat fore, ut eos in potestatem suam redigeret; praecipue vero quod specimine sui dato prudens esse videretur.

Themistocles enim manifestam sui ingenii vim certissime demonstraverat, et hac in re multo majore admiratione, quam ullus alius, dignus erat; suapte enim innata prudentia neque pro-cedente neque accedeule ulla ad eam disciplina et rerum improvisarum cum brevissima deliberatione judex erat praestantissimus, et instantium in longissimum futuri temporie spacium optimus conjector; quae autem in manibus haberet, ea etiam explicare poterat; quorum vero esset imperitus, ab bis commode judicandis non erat alienus; et quid melius, quidve deterius esset in rebus adhuc obscuris optime prospiciebat. Utque rem totam comprehendam, et naturae bonitate, et meditationis celerilale vir iste maxime idoneus fuit ad explicandum ex tempore, quae opus essent.

Morbo autem correptus vita est defunctus. Quidam autem aiunt eum sponte etiam hausto veneno decessisse, quod existimasset, se non posse praestare, quae Regi promisisset.

Monumentum vero ejus exstat in foro urbis Magnesiae, quae est in Asia; nam huic regioni praeerat, quum rex ipsi Magnesiam dedisset pro pane, quae quotannis quinquaginta talenta pendebat; Lampsacum vero pro vino (haec enim tum vini copia excellere videbatur); Myuntem vero pro opsonio.