History of the Peloponnesian War

Quidam autem ex Samiis (nonnulli enim erant, qui ferre non potuerant, sed in continentem fugerant) cum potentissimis eorum, qui in urbe erant, et cum Pissuthne Hystaspis filio, qui tunc Safdibus praeerat, inita societate, collectisque septingentis ferme auxiliariis militibus sub noctem in Samum trajecerunt.

Et primum quidem factionem popularem aggressi sunt et maximam ejus partem in suam potestatem redegerunt; deinde vero, obsidibus suis ex Lemno surreptis, suos, ut deficerent, perpulerunt; et praesidium Atheniensium et praefectos, quos penes se habebant, Pissuthnae tradiderunt; atque expeditionem etiam in Miletum statim parare coeperunt. Cum illis autem et Byzantii defectionem fecerunt.

Athenienses vero his audilis, cum sexaginla navibus adversus Samum profecti, harum quidem sexdecim navibus non eunt usi (aliae enim in Cariam iverant, ut Phoenicum naves specularentur, aliae vero in Chium et Le-sbum, ut auxilia inde evocarent); quatuor vero et quadraginta navibus, Pericle duce cum novem collegis, ad insulam Tragiam cum Samiorum septuaginta navibus pugnarunt, in quarum numero erant viginti, quae milites vehebant, omnes autem Mileto veniebant; et Athenienses victores erant.

Postea vero auxilium ipsis tulerunt quadraginta naves Athenis profectae, et Chiorum ac Lesbiorum XXV. Et exscensu e navibus in terram facto, pugnaque pedestri victores, urbem tribus munitionibus et simul etiam a mari obsederunt.

Pericles vero sumptis seiaginta navibus ex iis, quae erant in statione, Caunum versos et in Cariam quam celerrime contendit, quia nuntium acceperat, Phoenicum naves contra se navigare. Jam enim et Stesagoras Samo abierat cum quinque navibus et alii ad Phoenicum classem.